Stefan Sienicki (1897–1970)

Stefan Sienicki (ur. 4 grudnia 1897 w Warszawie, zm. 28 listopada 1970 w Warszawie) – polski architekt, projektant wnętrz, profesor Politechniki Warszawskiej.

Stefan Sienicki
Data i miejsce urodzenia

4 grudnia 1897
Warszawa

Data i miejsce śmierci

28 listopada 1970
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

architekt, projektant wnętrz

Miejsce zamieszkania

Warszawa

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

Profesor

Alma Mater

Politechnika Warszawska

Uczelnia

Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

Partia

Polska Partia Robotnicza
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Rodzice

Stefan Stankiewicz
Antonina z Maliszewskich

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Życiorys

edytuj

Urodził się 4 grudnia 1897 w Warszawie, w rodzinie Stefana i Antoniny z Maliszewskich. W 1914 ukończył Szkołę Realną im. Stanisława Staszica Stowarzyszenia Techników w Warszawie.

Od 1916 do 1918 studiował w Wojskowej Szkole Inżynieryjnej w Kijowie. W tym okresie służył w miejscowym batalionie telegraficznym w stopniu szeregowca. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 167. lokatą w korpusie oficerów rezerwy łączności[1][2]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 3 pułku łączności w Grudziądzu[3][4]. W tym samym roku został przeniesiony w rezerwie do 1 pułku łączności[5]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu[6]. Na stopień kapitana rezerwy został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 2. lokatą w korpusie oficerów łączności[7].

W 1925 został absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Od 1930 pracował tam jako starszy asystent w Zakładzie Rysunku Zygmunta Kamińskiego. W 1936 obronił pracę doktorską pt. Meble kolbuszowskie (promotor – Oskar Sosnowski, rok później zaś habilitował się (rozprawa – Sklep detaliczny, wydana we Lwowie w 1936). W 1936 wszedł w skład rady Wydziału Architektury. Od 1935 do 1939 kierował tam Studium wnętrz i sprzętu. W latach 1925–1927 pracował w pracowni architektonicznej Zdzisława Mączeńskiego. W 1927 założył własną pracownię. Sprawował także funkcję kierownika pracowni architektonicznej Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1929–1939), gdzie przygotowywał zeszyty z wzorcowymi projektami szkół powszechnych, przedszkoli gimnazjów, oraz kierownika architektonicznego firm meblowych Thonet (1928–1938) i Gościcino (1938–1939). Stworzył wystawy Meble wnętrz mieszkalnych w Instytucie Propagandy Sztuki (1937) i Sklep detaliczny w Izbie Przemysłowo-Handlowej (1939).

Uczestniczył w kampanii wrześniowej. 11 września 1939 w Okręgowym Punkcie Zbornym w Lublinie razem z kpt. piech. Józefem Kosseckim i ppor. adm. Wincentym Ogrodzińskim otrzymał z Komendy Garnizonu i Miasta rozkaz wyjazdu do Łucka[8]. Został ranny w bitwie pod Krasnymstawem. 18 września 1939 w Kowlu dostał się do niewoli radzieckiej[9]. Przebywał w Obozie NKWD w Kozielsku.

5 kwietnia 1940 został wpisany na listę nr 017/2 oficerów Wojska Polskiego przekazanych do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego i zamordowanych między 9 a 11 kwietnia 1940 w Katyniu[10]. Został uznany za ofiarę zbrodni katyńskiej i jako ofiara tej zbrodni wymieniony m.in. w opublikowanej w 2000 „Księdze Cmentarnej Polskiego Cmentarza Wojennego” w Katyniu[11]. Na stronie internetowej Instytutu Pamięci Narodowej przy opisie dokumentów ujawnionych podczas ekshumacji zwłok kapitana Józefa Kosseckiego w dalszym ciągu podawana jest informacja o jego śmierci w Katyniu[8]. Późniejsze badania wykazały, że nie został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego, lecz przeniesiony do obozu juchnowskiego razem z gen. bryg. Jerzym Wołkowickim i Wilhelmem Dörnem[10][9].

18 czerwca 1940 został przeniesiony do Obozu NKWD w Griazowcu[9], w którym wygłaszał odczyty na temat historii architektury wnętrz. 3 września 1941 został zwolniony i skierowany do Tockoje[9]. Od 1941 do 1943 zajmował funkcję zastępcy szefa budownictwa armii gen. Andersa. Od 1943 wykładał rysunek odręczny, projektowanie wnętrz oraz architekturę przemysłową i handlową w Polskiej Szkole Architektonicznej przy uniwersytecie w Liverpoolu. Zasiadał w jej Radzie Studiów, od 16 listopada do 1 grudnia 1945 był jej przewodniczącym (dyrektorem uczelni). W czasie pobytu w Wielkiej Brytanii prowadził badania nad budową zakładów przemysłowych w Anglii i Szkocji.

Od listopada 1945 jako docent wykładał projektowanie wnętrz na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Od 1947 do końca życia kierował Katedrą Projektowania Zespołów Przemysłowych, od 1951 pod nazwą Katedra Architektury Przemysłowej, a od 1958 – Projektowania Zakładów Przemysłowych. W 1960 przez kilka miesięcy pełnił funkcję dziekana Wydziału Budownictwa Przemysłowego. Od 20 czerwca 1949 posiadał tytuł profesora nadzwyczajnego, od 13 grudnia 1962 – zwyczajnego. W latach 1946–1948 był naczelnikiem Wydziału Budownictwa Przemysłowego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, od 1948 do 1949 dyrektorem technicznym Centralnego Biura Studiów i Projektów Budownictwa Przemysłowego. Od 1949 do 1956 kierował Instytutem Urbanistyki i Architektury przy Ministerstwie Budownictwa. W 1956 został konsultantem przy Biurze Projektów Prozamet. Zajmował także stanowiska wiceprezesa Stowarzyszenia Architektów Polskich (1948), wiceprezesa Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa (1948) oraz zastępcy przewodniczącego Rady Głównej Naczelnej Organizacji Technicznej (1949–1952). Od 1948 należał do Polskiej Partii Robotniczej, a potem do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[12].

W małżeństwie z Zofią ze Smoleńskich miał dwóch synów: Stefana (ur. 1926), inżyniera architekta, wykładowcę w szkole architektury w Montrealu, i Jacka, malarza, profesora ASP w Warszawie.

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 4-6-2/3)[13].

 
Grób Stefana i Jacka Sienickiego na Starych Powązkach w Warszawie
 
wejście główne do siedziby Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina
 
Kościół św. Szczepana w Krakowie

Najważniejsze dzieła

edytuj

Najważniejsze publikacje

edytuj
  • Materiały do projektowania zakładów przemysłowych (Wydawnictwo Ministerstwa Odbudowy, Warszawa 1947)
  • Wzorcowe projekty sklepów detalicznych (Zakłady Wydawnictw Spółdzielczych, Warszawa 1951, ze Stanisławem Kozińskim)
  • Historia architektury wnętrz mieszkalnych (Wydawnictwo Budownictwo i Architektura, Warszawa 1954)
  • Budownictwo przemysłowe. Poradnik architekta (Wydawnictwo Budownictwo i Architektura, Warszawa 1956, redaktor)
  • Wnętrza mieszkalne. Rys historyczny (Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1962)

Ordery i odznaczenia

edytuj

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 975.
  2. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 893.
  3. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 259.
  4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 965.
  5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 876.
  6. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 176, 695.
  7. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 606.
  8. a b Dokumenty z dołów śmierci : Kosecki Józef. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-03-08]..
  9. a b c d Indeks Represjonowanych. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-03-08]..
  10. a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 69, 82.
  11. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 561.
  12. Stefan Sienicki. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2019-10-17].
  13. Cmentarz Stare Powązki: SIENICCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-17].
  14. Łysiak Magdalena: Sienicki Stefan. niezalezna.pl. [dostęp 2019-10-17].
  15. prof. dr hab. inż. arch. Stefan Sienicki. archimemory.pl. [dostęp 2019-10-17].
  16. UCHWAŁA NR XIV/9/2011 RADY MIEJSKIEJ W STARACHOWICACH z dnia 29 grudnia 2011 r. w sprawie: przyjęcia „Programu Opieki nad Zabytkami Miasta Starachowice na lata 2012 - 2016". bip.um.starachowice.pl. [dostęp 2019-10-17].
  17. Sienicki Stefan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-10-17].
  18. M.P. z 1947 r. nr 58, poz. 408 „za pełną poświęcenia pracę przy odbudowie Gmachu Sejmowego”.
  19. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
  20. Stefan Sienicki. pamiecmiasta.pl. [dostęp 2019-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-17)].

Bibliografia

edytuj