Stefania Esse
Stefania Łucja Esse z domu Petschke (ur. 11 maja 1876 w Koninie, zm. 25 grudnia 1959 tamże) – polska nauczycielka, działaczka społeczna i oświatowa.
| Pełne imię i nazwisko |
Stefania Łucja Esse |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
17 maja 1876 |
| Data i miejsce śmierci |
25 grudnia 1959 |
| Zawód, zajęcie |
pedagog, działaczka społeczna i oświatowa |
Życiorys edytuj
Urodziła się w Koninie jako córka Jana Peczke (Petschke) i Emilii z d. Dominik, pochodziła z rodziny o korzeniach czeskich[1]. W dzieciństwie była członkinią chóru parafialnego przy konińskiej farze. W 1893 roku ukończyła gimnazjum żeńskie w Kaliszu[1][2]. W latach 1893–1895 roku przebywała w Petersburgu, gdzie ukończyła studia w Instytucie Kształcenia Nauczycieli Szkół Średnich, następnie uzyskała patent nauczycielki domowej[1][2]. W latach 1897–1901 była nauczycielką w pensji Heleny Semadeni, a w latach 1901–1905 oraz 1908–1913 w pensji Janiny Komornickiej[1][2]. Przez pewien czas pracowała także w pensji Heleny Semadeni po przeniesieniu jej do Kalisza[2].
W 1904 roku wyszła za mąż za notariusza Teodora Esse, z którym miała dwóch synów: Feliksa Teodora, profesora AGH oraz Janusza, muzyka, który w młodości utonął w Warcie[1].
Podczas I wojny światowej była członkinią Polskiej Organizacji Wojskowej[1][2]. W latach 1915–1918 pracowała jako nauczycielka języka niemieckiego i francuskiego w męskiej Szkole Handlowej pod kierunkiem księdza Włodzimierza Jasińskiego, a następnie, w latach 1918–1922, w Gimnazjum Humanistycznym pod kierunkiem Stanisława Szabelskiego[2]. Pracowała także jako nauczycielka języków obcych w Żeńskim Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym, a w latach 1922–1924 i do 1933 roku, w Gimnazjum Żeńskim im. Królowej Jadwigi w Koninie[2]. 19 lipca 1921 roku brała udział w powitaniu Józefa Piłsudskiego w Koninie[2]. W 1933 roku przeszła na emeryturę[2]. Do jej wychowanków należeli m.in.: Eryk Rosin, Witold Sztark i Mieczysław Bekker[2].
W okresie dwudziestolecia międzywojennego była działaczką Towarzystwa Ratowania Tonących i Konińskiego Towarzystwa Wioślarskiego, pełniła funkcję sekretarza konińskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego[2][1][3]. Przyjaźniła się z Zofią Urbanowską, była także właścicielką kamienicy, zwanej „Konińskim Wawelem”, w dwudziestoleciu międzywojennym uznawanej za jedną z największych i najbardziej okazałych kamienic w mieście[1][2]. Angażowała się poza tym w działalność ekumeniczną, kulturalną i patriotyczną, organizowała wiele manifestacji, obchodów rocznic i innych akcji[3].
Podczas II wojny światowej prowadziła tajne nauczanie[1]. Odmówiła podpisania Volkslisty, była również zmuszona udostępnić większą część swojego mieszkania niemieckiemu żołnierzowi[2].
Zmarła 25 grudnia 1959 roku, została pochowana na cmentarzu ewangelickim w Koninie[2].
Upamiętnienie edytuj
Jej imię nosi ulica na Osiedlu Jana Zemełki w Koninie. Postać Stefanii Esse pojawia się także w książkach Krzysztofa Dobreckiego i Dominiki Stec[2]. Została również upamiętniona tablicą pamiątkową w budynku I Liceum Ogólnokształcącego w Koninie[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Osobistości z przeszłości... [online], Głos Koniński, 27 lutego 2022 [dostęp 2023-03-14] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Esse Stefania Łucja (1876-1959) [online], web.archive.org, 11 kwietnia 2019 [dostęp 2023-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-11].
- ↑ a b Kasperkiewicz i Kiełbasa 2011 ↓, s. 57.
Bibliografia edytuj
- Kazimierz Kasperkiewicz, Bartosz Kiełbasa, Z ekumenicznych tradycji i dziejów ekumenizmu w powiatach konińskim i kolskim, „Rocznik Kolski”, 4, Koło: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Kole, 2011, ISSN 1898-1607.