Stefania Mazurek

Polska pedagog, twórczyni Tajnego Pedagogium Ziem Zachodnich

Stefania Mazurek (ur. 28 czerwca 1900 w Siemianowicach Śląskich, zm. 3 lutego1987 w Opolu) – doktor nauk humanistycznych, filolog, pedagog, dyrektorka Tajnego Pedagogium Ziem Zachodnich.

Stefania Mazurek
Ilustracja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

28 czerwca 1900
Siemianowice Śląskie

Data i miejsce śmierci

3 lutego1987
Opole

Doktor nauk humanistycznych
Alma Mater

Uniwersytet Poznański

Doktorat

1932
Uniwersytet Jagielloński

Życiorys

edytuj

Córka Walentego i Marii z domu Jeszonek. W 1915 r. ukończyła liceum żeńskie w Bytomiu i kontynuowała naukę w wyższym liceum pedagogicznym w Brackel. W 1918 r. zdała tam egzamin nauczycielski i powróciła do Polski aby uczyć się na liceum pedagogicznym w Poznaniu. O lutego 1919 r. studiowała na Uniwersytecie Poznańskim, ale przerwała naukę aby wziąć udział w akcji plebiscytowej na Śląsku, należała do trójek propagandowych w Józefowcu i Wełnowcu. W Siemianowicach prowadziła też kursy języka polskiego dla dzieci i dorosłych. We wrześniu 1921 r. rozpoczęła pracę w liceum żeńskim w Mysłwicach, na Uniwersytecie Jagiellońskim rozpoczęła też studia języka niemieckiego i angielskiego. Jako pierwsza kobieta ze Śląska uzyskała w 1932 r. stopień doktora filozofii[1].

Z racji biegłej znajomości języka niemieckiego została powołana na stanowisko instruktorki ministerialnej języka niemieckiego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Z powodu wybuchu II wojny światowej nie pojęła tej pracy, w Warszawie oficjalnie pracowała w szkole handlowej. Jednocześnie, w organizacji "Ojczyzna", nauczała polską młodzież w ramach tajnego nauczania. Służyła w Śląskiej Komórce Szkolnej, która podlegała Delegaturze Rządu na Kraj[2].

We wrześniu 1941 r. była jednym z trzech inicjatorów powstania Tajnego Pedagogium Ziem Zachodnich w Warszawie. Celem tej organizacji było przygotowywanie nauczycieli do podjęcia pracy na ziemiach zachodnich. Została mianowana dyrektorem Pedagogium i dzięki jej pracy w kilka miesięcy został stworzony projekt programu nauczania. Od wiosny 1942 r., na podstawie tego programu, w Warszawie rozpoczęto kształcenie kadr nauczycielskich. Stefania Mazurek nadzorowała proces kształcenia wizytując zajęcia i uczestnicząc w egzaminach[3].

Tuż przed powstaniem warszawskim wyjechała na urlop do Mielca. Po zakończeniu działań wojennych objęła Ministerstwie Oświaty stanowisko wizytatorki Biura Ziem Odzyskanych. W 1947 r. zamieszkała w Opolu na stałe. Zorganizowała tu Liceum Repolonizacyjne dla polskiej ludności przesiedlanej z Kresów. Po jego zamknięciu w 1951 r. uruchomiła w Opolu Liceum Korespondencyjne, gdzie była dyrektorem do przejścia na emeryturę w 1959 r. W tym samym roku objęła kierownictwo nad Studium Języków Obcych w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu[4].

Była autorką książek Z dziejów polskiego ruchu kobiecego na Górnym Śląsku w latach 1900-1907 (1969)[5] oraz Z dziejów tajnej oświaty polskiej na Śląsku Opolskim w latach II wojny światowej (1973)[6]. W 1983 r. za swą działalność otrzymała nagrodę im. Karola Miarki[7].

Zmarła 3 lutego 1987 r. i została pochowana w Alei Zasłużonych na cmentarzu komunalnym w Półwsi[8]. Jedna z ulic w Opolu-Półwsi otrzymała jej imię[9]. W 2011 r. ukazała się poświęcona Stefanii Mazurek książka Eleonory Sapia-Drewniak pt. Stefania Mazurek. Biografia pedagogiczna[10].

Przypisy

edytuj
  1. Kabzińska 2003 ↓, s. 234.
  2. Kabzińska 2003 ↓, s. 235.
  3. Kabzińska 2003 ↓, s. 235-236.
  4. Dr Stefania Mazurek (1900 – 1987) – oddana nauczycielka. Fundacja "Dla Dziedzictwa". [dostęp 2024-03-12]. (pol.).
  5. Z dziejów polskiego ruchu kobiecego na Górnym Śląsku w latach 1900-1907. WorldCat. [dostęp 2024-03-12]. (ang.).
  6. Z dziejów tajnej oświaty polskiej na Śląsku Opolskim w latach II wojny światowej. WorldCat. [dostęp 2024-03-12]. (ang.).
  7. Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki. Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. [dostęp 2024-03-12]. (pol.).
  8. Kabzińska 2003 ↓, s. 236.
  9. Nowa patronka jednej z opolskich ulic. Radio DOXA. [dostęp 2024-03-12]. (pol.).
  10. Stefania Mazurek : biografia pedagogiczna. WorldCat. [dostęp 2024-03-12]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Krystyna Kabzińska (red.), Sylwetki kobiet-żołnierzy, Toruń: Fundacja „Archiwum Pomorskie Armii Krajowej”, 2003 (Służba polek na frontach II wojny światowej), ISBN 83-88693-02-6, OCLC 65187508, 7.