Stepan Wytwycki
Stepan Wytwycki herbu Sas[1], ukr. Степан Витвицький (ur. 13 marca 1884 w Uhornikach, zm. 10 października 1965 w Nowym Jorku) – ukraiński polityk, dziennikarz, członek rządu ZURL, poseł na Sejm IV i V kadencji w II RP, prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej na emigracji. Doktor praw, członek Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Sekretarz spraw zagranicznych Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej | |
Okres |
od 1919 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Poseł V kadencji Sejmu (II RP) | |
Okres |
od 6 listopada 1938 |
Przynależność polityczna | |
Prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej na uchodźstwie | |
Okres |
od 17 stycznia 1954 |
Poprzednik | |
Następca |
Życiorys
edytujW 1902 ze stopniem celującym ukończył c. k. gimnazjum w Stanisławowie[2]. Studiował na wydziale prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, następnie kontynuował studia w Wiedniu. Po ukończeniu studiów, w 1910 otworzył kancelarię adwokacką w Drohobyczu.
Był członkiem Ukraińskiej Partii Narodowo-Demokratycznej, jednym z organizatorów zjednoczenia Ukraińskiej Republiki Ludowej i Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej 22 stycznia 1919, sekretarzem (ministrem) spraw zagranicznych w rządzie ZURL. Z racji tej funkcji uczestniczył w rozmowach z misjami alianckimi gen. Josepha Barthélemy’ego (luty 1919) i gen. Louisa Bothy'ego (maj 1919) (por. Linia Curzona – geneza pojęcia).
Od października 1919 uczestniczył w Warszawie, jako zastępca Andrija Liwyckiego w rokowaniach polsko-ukraińskich, które zakończyły się w kwietniu 1920 zawarciem sojuszu pomiędzy Polską a URL w kwietniu 1920 (układ Piłsudski – Petlura). Stepan Wytwycki wycofał się jednak z rozmów, gdy 2 grudnia 1919 Symon Petlura zaakceptował Zbrucz jako granicę polsko-ukraińską, co pozostawiało całą Galicję Wschodnią po stronie polskiej. Stepan Wytwycki domagał się podziału Galicji wzdłuż tzw. linii Barthélemy’ego, co wobec zajmowania całego terytorium spornego przez wojsko polskie i uzależnienia odbudowy URL od militarnego wsparcia polskiego było postulatem nierealistycznym.
Po opuszczeniu składu delegacji URL w Warszawie Stepan Wytwycki kontynuował najpierw pracę jako minister spraw zagranicznych emigracyjnego rządu ZURL z siedzibą w Wiedniu (pod przewodnictwem Jewhena Petruszewycza), a następnie w latach 1921–1923 był przedstawicielem rządu ZURL w Paryżu i Londynie, gdzie bezskutecznie zabiegał o umiędzynarodowienie kwestii ukraińsko-galicyjskiej.
Po ostatecznym uznaniu przez aliancką Radę Ambasadorów suwerenności Polski nad Galicją Wschodnią (15 marca 1923) i rozwiązaniu następnego dnia rządu Jewhena Petruszewycza, powrócił do Polski i od 1924 ponownie otworzył praktykę adwokacką w Drohobyczu.
W latach 1925–1939 działacz Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego. Poseł na Sejm RP w latach 1935–1939. Wobec najazdu sowieckiego na Polskę i związanych z okupacją policyjnych represji NKWD wobec działaczy ukraińskich emigrował do Niemiec. Po wojnie pozostał na emigracji, najpierw w Niemczech, później w Stanach Zjednoczonych. Po śmierci Andrija Liwyckiego w 1954 został prezydentem Ukraińskiej Republiki Ludowej na uchodźstwie, którym był do końca życia.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ СОЦІАЛЬНО-ПОЛІТИЧНИЙ ПОРТРЕТ УКРАЇНСЬКОГО ПРОВОДУ ГАЛИЧИНИ ТА БУКОВИНИ в РЕВОЛЮЦІЇ 1918–1919 РОКІВ. [dostęp 2007-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-30)].
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Stanisławowie za rok szkolny 1902. 1902, s. 42.
Bibliografia
edytuj- Biografia Stepana Wytwyckiego w Małym Słowniku Historii Ukrainy (ukr.)
- Petro Arsenycz: Wytwyćkyj Stepan. W: Encykłopedija suczasnoji Ukrajiny. Т. 4: В – Вог. Kijów: Wyd. Наукова думка, 2005, s. 457. (ukr.)
- Stepan Wytwyćkyj (ukr.)