Stołowacz

wieś w województwie podlaskim

Stołowaczwieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Bielsk Podlaski[6][7].

Stołowacz
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

bielski

Gmina

Bielsk Podlaski

Sołectwo

Stołowacz[2]

Wysokość

130-135 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

59[3][4]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

17-100[5]

Tablice rejestracyjne

BBI

SIMC

0023892[6]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Bielsk Podlaski
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bielsk Podlaski, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Stołowacz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Stołowacz”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Stołowacz”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Stołowacz”
Ziemia52°50′10″N 23°06′44″E/52,836111 23,112222[1]

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim[8].

Historia edytuj

 
Nieistniejący barokowy dwór z XVIII wieku

W połowie XVI wieku założono tu jeden z folwarków starostwa bielskiego. W 1602 roku folwark został spustoszony przez własnych żołnierzy[9].

W XVIII wieku zbudowano tutaj parterowy dwór z gankiem i dwoma bocznymi ryzalitami od frontu, który zaprojektował prawdopodobnie dowódca 4. Regimentu Pieszego Buławy Wielkiej Koronnej architekt Jan Henryk Klemm[9]. Dwór w drugiej połowie XVIII w. został rozbudowany i znacznie powiększona przez Jana Klemensa i Izabelę Branickich. Siedzibie nadano bardziej reprezentacyjny wygląd budując w latach 1752-1758 parterowy pałac z ozdobnym ogrodem oraz wykopanym w roku 1773 kanałem ogrodowym w kształcie litery T[9]. W tym czasie ponownie przebudowano pałac[9]. W Stołowaczu znajdowała się stadnina koni hetmana Branickiego. W okresie zaboru pruskiego w latach 1795-1806 Stołowacz był głównym ośrodkiem dóbr rządowych w powiecie bielskim[9]. W 1910 r. folwark uległ parcelacji[10].

Wieś królewska w starostwie bielskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku[11]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131480
  2. Wykaz sołectw i sołtysów w gminie Bielsk Podlaski [online], Urząd Gminy Bielsk Podlaski [dostęp 2013-11-29].
  3. Wieś Stołowacz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-07], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  4. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. [online]
  5. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1209 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  6. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  7. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. Opis parafii na stronie diecezji
  9. a b c d e Zabytki, których nie ma. Dwór, ogród i stajnia w Stołowaczu [online], Zabytki, których nie ma. Dwór, ogród i stajnia w Stołowaczu [dostęp 2022-07-19] (pol.).
  10. J. Maroszek, Stołowacz. Pamiętajmy o ogrodach, „Kurier Poranny” 1991, nr 13 (258), s. 10.
  11. Karol de Perthées , Mappa Szczegulna Woiewodztwa Podlaskiego, 1795

Linki zewnętrzne edytuj