Stokrotnica górska

gatunek rośliny

Stokrotnica górska[5] (Bellidiastrum michelii Cass.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Reprezentuje monotypowy rodzaj stokrotnica Bellidiastrum. Występuje tylko w górach Europy[4]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach i Pieninach.

Stokrotnica górska
Ilustracja
Stokrotnica w Dolinie Kościeliskiej
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

stokrotnica

Gatunek

stokrotnica górska

Nazwa systematyczna
Bellidiastrum michelii Cass.
G.-F.Cuvier, Dict. Sci. Nat., ed. 2. 4(Suppl.): 70 (1817)[3]
Synonimy
  • Aster michelii (L.) Scop.)
  • Bellidiastrum bellidiastrum (L.) H. Karst..
  • Doronicum bellidiastrum L.[4]
Morfologia

Morfologia edytuj

Łodyga
Owłosiony, wzniesiony i dość gruby głąbik o wysokości 10–30 cm.
Liście
Wyłącznie liście odziomkowe o kształcie łopatkowatym lub jajowato wydłużonym i piłkowanych brzegach. Blaszka liściowa stopniowo zwężająca się w ogonek. Liście delikatnie owłosione.
Kwiaty
Jeden tylko koszyczek na szczycie głąbika, do złudzenia podobny do koszyczka stokrotki pospolitej. Dno koszyczka nagie (bez plewinek). Na brzegu koszyczka jeden szereg białych kwiatów języczkowych. Są to wyłącznie kwiaty żeńskie. W wyższych partiach gór często mają one czerwonawe zabarwienie. Wnętrze koszyczka wypełniają obupłciowe drobne, żółtej barwy kwiaty rurkowe. Kielich przekształcony w puch kielichowy.
Owoc
Niełupki z puchem kielichowym. Obecność puchu kielichowego wyraźnie odróżnia stokrotnicę od stokrotki, która nie posiada go.
Gatunki podobne
Roślina swoim wyglądem bardzo przypomina stokrotkę pospolitą. Najbardziej rzucającą się w oczy różnicą jest głąbik – u stokrotnicy znacznie dłuższy niż u stokrotki.

Systematyka i taksonomia edytuj

Gatunek reprezentuje monotypowy rodzaj stokrotnica Bellidiastrum Scop., Fl. Carniol.: 376. 15 Jun - 21 Jul 1760[6]. W niektórych ujęciach gatunek włączany jest do rodzaju aster jako Aster bellidiastrum Scop.[3], co jednak nie ma oparcia w relacjach filogenetycznych – gatunek jest blisko spokrewniony z rodzajami stokrotka Bellis i bellium Bellium tworząc z nimi tzw. grupę Bellis w obrębie podplemienia Bellidinae, podczas gdy rodzaj Aster reprezentuje podplemię Asterinae[6][7].

Biologia i ekologia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. a b Bellidastrum michelii Cass.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-03].
  4. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
  5. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. a b Werner Greuter, Mariam Aghababian, Gerhard Wagenitz. (1670-1675) Proposals to Conserve the Names Bellidiastrum, Berkheya, Euryops, Notobasis, Picnomon and Urospermum (Compositae) against Six Generic Names of Vaillant. „Taxon”. 54, 1, s. 196-198, 2005. 
  7. Nesom G.L.. Revised subtribal classification of Astereae (Asteraceae). „Phytoneuron”. 53, s. 1–39, 2020. 
  8. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  • Roślinność występująca w Tatrach