Stowarzyszenie Techników Polskich

Stowarzyszenie Techników Polskich (STP) - istniejąca w latach 1898-1939 organizacja zrzeszająca osoby wykonujące zawody techniczne, jak również przedstawicieli gospodarki i nauk ścisłych. Powstało w 1898 roku, na przestrzeni kolejnych dekad ulegało kilkukrotnym przekształceniom i zmianom nazwy[1]. Stowarzyszenie wydawało m.in. miesięcznik Przegląd Telekomunikacyjny

Stowarzyszenie założyła grupa techników skupionych uprzednio w Sekcji Technicznej oddziału warszawskiego Towarzystwa Popierania Rosyjskiego Przemysłu i Handlu[2]. Jako że prawodawstwo rosyjskie po powstaniu styczniowym nie zezwalało na zakładanie polskich towarzystw i stowarzyszeń, początkowo miało formę „klubu technicznego”[3]. Spotkania klubu odbywały się w dawnym pałacu Dyzmańskich (w miejscu dzisiejszego hotelu Bristol). W 1898 inż. Stanisław Majewski, właściciel fabryki ołówków „Majewski St. i S-ka”, rzucił pomysł sformalizowania spotkań klubu. Już we wrześniu tego samego roku, być może za wstawiennictwem Gustawa Kamieńskiego, zatwierdzono statut stowarzyszenia[3]. Początkowo, dla zmylenia władz carskich, działania o charakterze naukowym, samokształceniowym czy popularyzatorskim przemieszane były z działalnością czysto rozrywkową[4].

W 1939 roku połączyli się z SEP [potrzebny przypis].

W 1939 na uchodźstwie w Paryżu powstało Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Polskich na Obczyźnie, które we wrześniu 1940 przekształciło się w Stowarzyszenie Techników Polskich w Wielkiej Brytanii, funkcjonujące do współczesności[5][6][7].

W czasie II wojny światowej ogromna większość materiałów zgromadzonych przez STP uległa zniszczeniu, powojenni historycy mają dostęp jedynie do raportów rocznych stowarzyszenia, z których większość się zachowała[8][9].

W 1993 Józef Piłatowicz wydał dwutomową monografię stowarzyszenia[10][11].

Przypisy edytuj

  1. Helena Jarecka, Technicy polscy w międzynarodowym ruchu dokumentacyjnym 1929-1939, „Roczniki Bibl.”, 1, 1979, s. 219-235.
  2. Piłatowicz 1993a ↓, s. 51.
  3. a b Piłatowicz 1993a ↓, s. 53.
  4. Piłatowicz 1993a ↓, s. 53-55.
  5. Misja [online], Stowarzyszenie Techników Polskich, 2017 [dostęp 2017-09-29] (pol.).
  6. Stanisław Portalski, Zarys historii Stowarzyszenia Techników Polskich w Wielkiej Brytanii: przyczynek do historii emigracji, Stowarzyszenie Techników Polskich w Wielkiej Brytanii, 1995, s. 20, 171 [dostęp 2017-09-29] (pol.).
  7. Józef Piłatowicz, Polskie stowarzyszenia naukowo-techniczne poza ziemiami polskimi do 1939 r, Barbara Sordylowa (red.), „Przegląd Biblioteczny”, 70 (1/2), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002, s. 39-49, ISSN 0033-202X [dostęp 2017-09-29] (pol.).
  8. Piłatowicz 1993a ↓, s. 6-7.
  9. Barbara Bieńkowska, Informator o stratach bibliotek i księgozbiorów domowych na terytoriach polskich okupowanych w latach 1939-1945: (bez ziem wschodnich), Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Polskiego Dziedzictwa Kulturalnego za Granicą, 2000, s. 61, 303, ISBN 978-83-88163-43-2 [dostęp 2017-09-29] (pol.).
  10. Piłatowicz 1993a ↓.
  11. Piłatowicz 1993b ↓.

Bibliografia edytuj