Stowarzyszenie wyższej użyteczności

status nadawany organizacjom w Polsce w latach 1933-1990

Stowarzyszenie wyższej użyteczności – status nadawany w Polsce w latach 1933–1989 stowarzyszeniom, których rozwój był szczególnie użyteczny dla interesu państwowego lub społecznego państwa, następnie do 1990 tytuł honorowy stowarzyszeń mających szczególne osiągnięcia w realizacji celów społecznych.

Podstawy prawne edytuj

Status stowarzyszenia wyższej użyteczności nadawany był na podstawie Prawa o stowarzyszeniach, wprowadzonego rozporządzeniem Prezydenta RP z mocą ustawy w 1932. Przyznanie statusu stowarzyszenia wyższej użyteczności następowało w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, wydanego na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych, postawiony w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami. Uznaniu towarzyszyło nadanie stowarzyszeniu odpowiedniego statutu, regulującego w szczegółach jego byt prawny. Zmiany statutu odbywały się tym samym trybem co nadanie statutu[1].

Stowarzyszenia wyższej użyteczności posiadały osobowość prawną. Mogły przyjmować zapisy i darowizny oraz nabywać majątek ruchomy i nieruchomy bez ograniczeń i bez potrzeby uzyskiwania zezwoleń, przewidzianych w przepisach specjalnych, regulujących sprawy zapisów i darowizn oraz nabywania majątku przez osoby fizyczne i prawne. Ponadto Minister Spraw Wewnętrznych i Minister Skarbu władni byli do udzielania stowarzyszeniom wyższej użyteczności szczególnych ulg i zwolnień w podatkach i opłatach państwowych i komunalnych.

Przepisy w zakresie stowarzyszeń wyższej użyteczności z 1932 przetrwały do końca II Rzeczypospolitej oraz przez cały okres Polski Ludowej.

Historia edytuj

W latach 1933–1939 status stowarzyszenia wyższej użyteczności nadano 9 organizacjom. Po II wojnie światowej większość z tych stowarzyszeń Rada Ministrów rozwiązała. Wyjątek stanowił Związek Harcerstwa Polskiego i Polski Czerwony Krzyż. Na emigracji reaktywował również działalność Instytut Józefa Piłsudskiego, Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski.

W przypadku Związku Harcerstwa Polskiego, w 1950 bezprawnie zlikwidowano struktury stowarzyszenia, tworząc Organizację Harcerską w ramach Związku Młodzieży Polskiej, która następnie od sierpnia do grudnia 1956 funkcjonowała jako Organizacja Harcerska Polski Ludowej. Przywrócenie nazwy stowarzyszenia i struktur organizacyjnych nastąpiło w grudniu 1956. W lipcu 1959 Rada Ministrów ponownie uznała ZHP za stowarzyszenie wyższej użyteczności, stwierdzając jednocześnie utratę mocy rozporządzenia z 1936. We wrześniu 1959 zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych nadano też organizacji nowy statut.

Także Lidze Morskiej status ten nadano dwukrotnie. Pierwszy raz w 1946, kiedy funkcjonowała do rozwiązania w 1954. Ponownie w 1983, po reaktywowaniu stowarzyszenia.

W okresie Polski Ludowej status stowarzyszenia wyższej użyteczności nadano kolejnym 48 organizacjom. Część, szczególnie tych, którym status nadano w latach 40. XX wieku, rozwiązano lub przekształcano w inne stowarzyszenia. Przykładem może być rozwiązana w 1947 przedwojenna Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, na majątku której powołano Ligę Lotniczą. W 1954 również ten podmiot został rozwiązany razem z innymi stowarzyszeniami (Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza, Liga Morska). Ich następcą prawnym była Liga Przyjaciół Żołnierza, od 1964 występująca pod nazwą Liga Obrony Kraju.

Do momentu uchwalenia nowego prawa o stowarzyszeniach w 1989 status stowarzyszenia wyższej użyteczności miało 45 organizacji.

W ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, ustanowiono tytuł honorowy „Stowarzyszenia Wyższej Użyteczności”, który w założeniu miał być nadawany przez Radę Państwa stowarzyszeniom, mającym szczególne osiągnięcia w realizacji celów społecznych[2]. Z mocy tej ustawy stowarzyszenia, które posiadały dotychczasowy status stowarzyszenia wyższej użyteczności przyznano tytuł honorowy „Stowarzyszenia Wyższej Użyteczności” i wpisano do rejestru stowarzyszeń. W związku ze zmianą Konstytucji, w kompetencje Rady Państwa wszedł Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, który 18 stycznia 1990 wydał zarządzenie w sprawie trybu przedstawiania wniosku o nadanie tytułu honorowego „Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności”[3]. Miesiąc później, ustawą z 23 lutego 1990 przepisy o tytule honorowym zostały jednak wykreślone z ustawy[4]. Stowarzyszenia utraciły swój dotychczasowy tytuł 13 marca 1990.

W 2004 wprowadzono ustawowo możliwość uzyskania przez stowarzyszenia statusu organizacji pożytku publicznego, który w pewien sposób nawiązuje do statusu stowarzyszenia wyższej użyteczności[5].

Organizacje, którym nadano status edytuj

Lp. Nazwa stowarzyszenia Rok nadania
statusu
[a] Rok rozwiązania
stowarzyszenia
[b] uwagi
1. Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej 1933 [6] 1950 [7] po rozwiązaniu majątek przeszedł do dyspozycji Komendy Głównej Straży Pożarnej
2. Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej 1934 [8] 1947 [9] po rozwiązaniu majątek przekazano Lidze Lotniczej
3. Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Akademickiej
od 1946 pod nazwą: Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych[10]
1934 [11] 1951 [12] po rozwiązaniu majątek przekazano na cele pomocy materialnej dla młodzieży szkół wyższych, stosownie do decyzji Ministra Szkół Wyższych i Nauki
4. Towarzystwo Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych 1934 [13] 1949 [14] po rozwiązaniu majątek przekazano Towarzystwu Przyjaciół Dzieci
5. Polski Biały Krzyż 1936 [15] 1947 [16] po rozwiązaniu majątek przekazano Towarzystwu Przyjaciół Żołnierza
6. Związek Harcerstwa Polskiego 1936
1959
[17]
[18]
status nadany dwukrotnie, ale z zachowaniem ciągłości od 1936
7. Polski Czerwony Krzyż 1936 [19]
8. Instytut Józefa Piłsudskiego, Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski 1937 [20] formalnie nie uległ likwidacji; w 1947 powołano na emigracji uznawany za kontynuatora Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie[21]
9. Organizacja Przysposobienia Wojskowego Kobiet 1939 [22] 1948 [23] formalnie dokonano wyłącznie uchylenia mocy obowiązującej rozporządzenia o uznaniu stowarzyszenia za stowarzyszenie wyższej użyteczności
10. Liga Morska 1946 [24] 1954 [25] po rozwiązaniu majątek przekazano Lidze Przyjaciół Żołnierza, która była następcą prawnym stowarzyszenia; reaktywowana w 1980, w 1983 ponownie otrzymała status
11. Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci 1946 [26] 1949 [27] po rozwiązaniu majątek przekazano Towarzystwu Przyjaciół Dzieci
12. Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza 1947 [16] 1954 [25] w momencie nadania statusu przejęło majątek rozwiązanego Polskiego Białego Krzyża; po rozwiązaniu majątek przekazano Lidze Przyjaciół Żołnierza, która była następcą prawnym stowarzyszenia
13. Liga Lotnicza 1947 [9] 1954 [25] w momencie nadania statusu przejęła majątek rozwiązanej Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej; po rozwiązaniu majątek przekazano Lidze Przyjaciół Żołnierza, która była następcą prawnym stowarzyszenia
14. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum 1948 [28]
15. Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy
od 1959 pod nazwą: Społeczny Fundusz Odbudowy Kraju i Stolicy[29]
1948 [30]
16. Centralny Ośrodek Oświaty Dorosłych – Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego i Ludowego (TURIL) 1948 [31] 1950 [32] po rozwiązaniu majątek przekazano Towarzystwu Wiedzy Powszechnej – (TWP)
17. Towarzystwo Burs i Stypendiów Rzeczypospolitej Polskiej 1949 [33] 1951 [34] po rozwiązaniu majątek przeszedł na rzecz Państwa
18. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci 1949 [27] w momencie nadania statusu przejęło majątek rozwiązanego Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci
19. Liga Kobiet
od 1982 pod nazwą: Liga Kobiet Polskich[35]
1949 [36]
20. Towarzystwa Wiedzy Powszechnej – (TWP) 1950 [37] przejęło majątek rozwiązanego Centralnego Ośrodka Oświaty Dorosłych – Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Ludowego (TURIL)
21. Liga Przyjaciół Żołnierza
od 1964 pod nazwą: Liga Obrony Kraju[38]
1954 [25] przejęła majątek rozwiązanego Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza, Ligi Lotniczej i Ligi Morskiej, których była następcą prawnym
22. Związek Ochotniczych Straży Pożarnych 1958 [39]
23. Społeczny Komitet Przeciwalkoholowy 1959 [40]
24. Polski Związek Krótkofalowców 1963 [41]
25. Aeroklub Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1963 [42]
26. Naczelna Organizacja Techniczna 1966 [43]
27. Liga Ochrony Przyrody 1968 [44]
28. Polski Komitet Pomocy Społecznej 1968 [45]
29. Związek Bojowników o Wolność i Demokrację 1969 [46]
30. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne 1971 [47]
31. Stowarzyszenie Architektów Polskich 1972 [48]
32. Towarzystwo Wiedzy Wojskowo-Obronnej
od 1978 pod nazwą: Towarzystwo Wiedzy Obronnej[49]
1972 [50]
33. Związek Inwalidów Wojennych PRL 1972 [51]
34. Związek Ociemniałych Żołnierzy PRL 1972 [52]
35. Towarzystwo Łączności z Polonią Zagraniczną „Polonia” 1973 [53]
36. Towarzystwo Urbanistów Polskich 1974 [54]
37. Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów 1974 [55]
38. Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej 1974 [56]
39. Polski Związek Niewidomych 1974 [57]
40. Polski Związek Motorowy 1975 [58]
41. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce 1975 [59]
42. Zrzeszenie Prawników Polskich 1976 [60]
43. Polski Związek Głuchych 1976 [61]
44. Polskie Towarzystwo Rusycystyczne 1976 [62]
45. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze 1977 [63]
46. Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej 1977 [64]
47. Towarzystwo Rozwoju Rodziny 1980 [65]
48. Polskie Towarzystwo Lekarskie 1980 [66]
49. Polski Komitet Olimpijski 1981 [67]
50. Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych 1981 [68]
51. Liga Morska 1983 [69] stowarzyszenie o tej nazwie rozwiązano w 1954[25], reaktywowano w 1980
52. Zrzeszenie Katolików Caritas 1984 [70]
53. Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem 1985 [71]
54. Zrzeszenie Polskich Towarzystw Medycznych 1986 [72]
55. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa 1987 [73]
56. Towarzystwo Opieki nad Majdankiem 1988 [74]
57. Stowarzyszenie „Wisła-Odra” 1988 [75]

Uwagi edytuj

  1. Akt prawny nadający status.
  2. Akt prawny rozwiązujący stowarzyszenie.

Przypisy edytuj

  1. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 1932 r. nr 94, poz. 808) – rozdział IV, art. 46-56.
  2. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 1989 r. nr 20, poz. 104) – art. 23-24.
  3. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 stycznia 1990 r. w sprawie trybu przedstawiania wniosku o nadanie tytułu honorowego „Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności” (M.P. z 1990 r. nr 3, poz. 20).
  4. Ustawa z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach i ustawy o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 1990 r. nr 14, poz. 86).
  5. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2023 r. poz. 571) – dział II, rozdział 3, art. 20-27.
  6. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1933 r. o uznaniu stowarzyszenia „Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1933 r. nr 102, poz. 779).
  7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. w sprawie rozwiązania stowarzyszenia wyższej użyteczności „Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej” (Dz.U. z 1950 r. nr 6, poz. 56).
  8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1934 r. o uznaniu Stowarzyszenia „Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1934 r. nr 11, poz. 90).
  9. a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 1947 r. o uznaniu „Ligi Lotniczej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności i o rozwiązaniu stowarzyszenia „Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej” (Dz.U. z 1947 r. nr 60, poz. 333).
  10. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 września 1946 r. w sprawie zmiany nazwy „Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Akademickiej” na „Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych” oraz nadania temu Towarzystwu nowego statutu (Dz.U. z 1946 r. nr 47, poz. 270).
  11. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 1934 r. o uznaniu Stowarzyszenia „Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Akademickiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1934 r. nr 34, poz. 313).
  12. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1951 r. w sprawie rozwiązania stowarzyszenia wyższej użyteczności „Towarzystwo Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych” (Dz.U. z 1951 r. nr 7, poz. 59).
  13. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 listopada 1934 r. o uznaniu stowarzyszenia „Towarzystwo Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1934 r. nr 104, poz. 927).
  14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie rozwiązania stowarzyszenia „Towarzystwo Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych” (Dz.U. z 1949 r. nr 40, poz. 285).
  15. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 1936 r. o uznaniu stowarzyszenia „Polski Biały Krzyż” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1936 r. nr 7, poz. 80).
  16. a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1946 r. o uznaniu „Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza” za stowarzyszenie wyższej użyteczności i rozwiązaniu stowarzyszenia „Polski Biały Krzyż” (Dz.U. z 1947 r. nr 2, poz. 6).
  17. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 1936 r. o uznaniu stowarzyszenia „Związek Harcerstwa Polskiego” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1936 r. nr 28, poz. 228).
  18. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 lipca 1959 r. w sprawie uznania „Związku Harcerstwa Polskiego” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1959 r. nr 44, poz. 272).
  19. Zarządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1936 r. o nadaniu statutu stowarzyszeniu „Polski Czerwony Krzyż”. (M.P. z 1936 r. nr 293, poz. 523).
  20. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 1936 r. o uznaniu stowarzyszenia „Instytut Józefa Piłsudskiego, Poświęcony Badaniu Najnowszej Historii Polski” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1937 r. nr 1, poz. 5).
  21. Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie – Historia, cele i zadania. Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie. [dostęp 2014-05-11]. (pol.).
  22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lutego 1939 r. o uznaniu stowarzyszenia „Organizacja Przysposobienia Wojskowego Kobiet” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1939 r. nr 13, poz. 71).
  23. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 1948 r. o uchyleniu mocy obowiązującej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 lutego 1939 r. o uznaniu stowarzyszenia „Organizacja Przysposobienia Wojskowego Kobiet” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1948 r. nr 7, poz. 51).
  24. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 lipca 1946 r. o uznaniu stowarzyszenia „Liga Morska” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1946 r. nr 47, poz. 267).
  25. a b c d e Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1954 r. w sprawie uznania stowarzyszenia „Liga Przyjaciół Żołnierza” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1954 r. nr 36, poz. 152).
  26. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 1946 r. o uznaniu „Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1946 r. nr 47, poz. 268).
  27. a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 1949 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Przyjaciół Dzieci” za stowarzyszenie wyższej użyteczności i rozwiązania stowarzyszenia „Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci” (Dz.U. z 1949 r. nr 40, poz. 286).
  28. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 1948 r. o uznaniu stowarzyszenia „Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1948 r. nr 23, poz. 158).
  29. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1959 r. w sprawie nadania statutu stowarzyszenia wyższej użyteczności „Społeczny Fundusz Odbudowy Kraju i Stolicy” (Dz.U. z 1959 r. nr 42, poz. 265).
  30. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 1948 r. uznania stowarzyszenia Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1948 r. nr 38, poz. 278).
  31. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 1948 r. o uznaniu „Centralnego Ośrodka Oświaty Dorosłych – Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Ludowego (TURIL)” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1948 r. nr 62, poz. 480).
  32. Uchwała Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 1950 r. w sprawie rozwiązania Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i Ludowego (T. U. R. i L.) (M.P. z 1950 r. nr 46, poz. 522).
  33. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lutego 1949 r. o uznaniu stowarzyszenia „Towarzystwo Burs i Stypendiów Rzeczypospolitej Polskiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1949 r. nr 9, poz. 53).
  34. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1951 r. w sprawie rozwiązania stowarzyszenia wyższej użyteczności „Towarzystwo Burs i Stypendiów Rzeczypospolitej Polskiej” (Dz.U. z 1951 r. nr 65, poz. 445).
  35. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1982 r. w sprawie zmiany nazwy stowarzyszenia wyższej użyteczności „Liga Kobiet” na „Liga Kobiet Polskich” oraz nadania statutu temu stowarzyszeniu (Dz.U. z 1982 r. nr 38, poz. 254).
  36. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 września 1949 r. w sprawie uznania stowarzyszenia „Liga Kobiet” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1949 r. nr 51, poz. 385).
  37. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1950 r. o uznaniu „Towarzystwa Wiedzy Powszechnej – (TWP)” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1950 r. nr 22, poz. 191).
  38. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 marca 1964 r. w sprawie zmiany nazwy stowarzyszenia wyższej użyteczności „Liga Przyjaciół Żołnierza” na „Liga Obrony Kraju” oraz w sprawie zmiany statutu tego stowarzyszenia (Dz.U. z 1964 r. nr 10, poz. 64).
  39. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 sierpnia 1958 r. w sprawie uznania stowarzyszenia „Związek Ochotniczych Straży Pożarnych” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1958 r. nr 52, poz. 248).
  40. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 1959 r. w sprawie uznania „Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1959 r. nr 42, poz. 263).
  41. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lipca 1963 r. w sprawie uznania Polskiego Związku Krótkofalowców za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1963 r. nr 34, poz. 197).
  42. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 1963 r. w sprawie uznania „Aeroklubu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1963 r. nr 44, poz. 249).
  43. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lutego 1966 r. w sprawie uznania Naczelnej Organizacji Technicznej za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1966 r. nr 6, poz. 32).
  44. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1968 r. w sprawie uznania „Ligi Ochrony Przyrody” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1968 r. nr 33, poz. 227).
  45. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1968 r. w sprawie uznania „Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1968 r. nr 43, poz. 310).
  46. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 lipca 1969 r. w sprawie uznania „Związku Bojowników o Wolność i Demokrację” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1969 r. nr 21, poz. 153).
  47. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 stycznia 1971 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1971 r. nr 2, poz. 17).
  48. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 1972 r. w sprawie uznania Stowarzyszenia Architektów Polskich za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1972 r. nr 2, poz. 8).
  49. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 listopada 1977 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie uznania „Towarzystwa Wiedzy Wojskowo-Obronnej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1977 r. nr 36, poz. 159).
  50. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1972 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Wiedzy Wojskowo-Obronnej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1972 r. nr 16, poz. 117).
  51. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 1972 r. w sprawie uznania Związku Inwalidów Wojennych PRL za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1972 r. nr 45, poz. 286).
  52. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 1972 r. w sprawie uznania Związku Ociemniałych Żołnierzy PRL za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1972 r. nr 45, poz. 287).
  53. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 1973 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną – Polonia” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1973 r. nr 20, poz. 115).
  54. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 stycznia 1974 r. w sprawie uznania Towarzystwa Urbanistów Polskich za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1974 r. nr 4, poz. 24).
  55. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 1974 r. w sprawie uznania Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1974 r. nr 31, poz. 184).
  56. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1974 r. w sprawie uznania „Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1974 r. nr 41, poz. 244).
  57. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 1974 r. w sprawie uznania „Polskiego Związku Niewidomych” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1974 r. nr 47, poz. 284).
  58. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1975 r. w sprawie uznania Polskiego Związku Motorowego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1975 r. nr 4, poz. 18).
  59. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 marca 1975 r. w sprawie uznania „Stowarzyszenia Księgowych w Polsce” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1975 r. nr 8, poz. 44).
  60. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 1976 r. w sprawie uznania „Zrzeszenia Prawników Polskich” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1976 r. nr 22, poz. 139).
  61. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 1976 r. w sprawie uznania Polskiego Związku Głuchych za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1976 r. nr 32, poz. 192).
  62. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1976 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Rusycystycznego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1976 r. nr 38, poz. 223).
  63. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 1977 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1977 r. nr 14, poz. 55).
  64. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1977 r. w sprawie uznania stowarzyszenia „Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1977 r. nr 34, poz. 149).
  65. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1980 r. w sprawie uznania Towarzystwa Rozwoju Rodziny za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1980 r. nr 16, poz. 55).
  66. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1980 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Lekarskiego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1980 r. nr 16, poz. 56).
  67. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 marca 1981 r. w sprawie uznania Polskiego Komitetu Olimpijskiego za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1981 r. nr 9, poz. 39).
  68. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1981 r. w sprawie uznania Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1981 r. nr 10, poz. 45).
  69. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 września 1983 r. w sprawie uznania Ligi Morskiej za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1983 r. nr 53, poz. 235).
  70. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 1984 r. w sprawie uznania Zrzeszenia Katolików Caritas za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1984 r. nr 43, poz. 226).
  71. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1985 r. w sprawie uznania Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1985 r. nr 55, poz. 286).
  72. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 marca 1986 r. w sprawie uznania Zrzeszenia Polskich Towarzystw Medycznych za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1986 r. nr 10, poz. 54).
  73. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1987 r. w sprawie uznania Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1987 r. nr 41, poz. 237).
  74. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 1988 r. w sprawie uznania Towarzystwa Opieki nad Majdankiem za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1988 r. nr 4, poz. 29).
  75. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lipca 1988 r. w sprawie uznania Stowarzyszenia „Wisła-Odra” za stowarzyszenie wyższej użyteczności (Dz.U. z 1988 r. nr 25, poz. 176).

Bibliografia edytuj