Państwowa Straż Rybacka
Państwowa Straż Rybacka – umundurowana i uzbrojona formacja o uprawnieniach policyjnych, klasyfikowana jako straż ochrony przyrody i zaliczana do policji administracyjnych[1]. Została utworzona w 1985, jest jednostką wojewódzkiej administracji zespolonej, podlega wojewodzie i zajmuje się kontrolą przestrzegania Ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym oraz przepisów wydanych na jej podstawie[2]. Działa we wszystkich 16 województwach. Z Państwową Strażą Rybacką może współdziałać utworzona przez radę powiatu na wniosek starosty Społeczna Straż Rybacka[3].
_-_X_Podkarpackie_M%C5%82odzie%C5%BCowe_%C5%9Awi%C4%99to_Bezpiecze%C5%84stwa_14.jpg) Pojazdy Państwowej Straży Rybackiej podczas X Podkarpackiego Młodzieżowego Święta Bezpieczeństwa (2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1985 |
| Zatrudnienie |
ok. 310 |
Strażnicy i ich uprawnienia edytuj
Strażnikowi Państwowej Straży Rybackiej przysługuje bezpłatne umundurowanie, które zobowiązany jest nosić przy wykonywaniu czynności służbowych wraz z oznakami służbowymi, odznakami służbowymi, odzieżą specjalną i wyposażeniem osobistym. W szczególnie uzasadnionych przypadkach komendant wojewódzki PSR ma prawo zezwolić strażnikowi na używanie ubioru cywilnego[2]. Prawa i obowiązki pracownicze, zasady wynagradzania, wzory oznak, legitymacji służbowej, odznaki służbowej i umundurowania strażnika reguluje rozporządzenie ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z 1997[4].
Strażnikom przysługuje szereg uprawnień. Mają oni prawo do m.in.: kontroli dokumentów uprawniających do połowu ryb u osób dokonujących połowu oraz dokumentów stwierdzających pochodzenie ryb u osób przetwarzających lub wprowadzających ryby do obrotu; kontroli ilości masy i gatunków odłowionych ryb, przetwarzanych lub wprowadzanych do obrotu oraz przedmiotów służących do ich połowu. Strażnicy mogą także: zabezpieczać porzucone ryby i przedmioty służące do ich połowu w wypadku niemożności ustalenia ich posiadacza; legitymować osoby podejrzane; odbierać za pokwitowaniem ryby i przedmioty służące do ich połowu; nakładać mandaty karne. W trakcie wykonywania obowiązków przysługują im uprawnienia Państwowej Straży Łowieckiej, strażników leśnych i Straży Parku[2].
Strażnik PSR ma prawo do noszenia broni palnej krótkiej, broni sygnałowej, kajdanek zakładanych na ręce, ręcznych miotaczy substancji obezwładniających, pałki służbowej i przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej. W określonych przypadkach może użyć środków przymusu bezpośredniego i broni palnej[2]. Zasady posiadania, przechowywania i ewidencjonowania przez PSR broni palnej, sygnałowej, amunicji oraz środków przymusu bezpośredniego określa rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 2014[5].
Działalność edytuj
Według stanu z 2016 Państwowa Straż Rybacka miała 298 etatów strażników terenowych. Najmniej etatów (7) było w województwach lubuskim i świętokrzyskim, najwięcej zaś (38) w województwie warmińsko-mazurskim. Łączna powierzchnia kontrolowanych obwodów wód wynosiła 619,3 tys. ha, w tym 120,0 tys. ha w województwie warmińsko-mazurskim (19,4%)[6].
W latach 2013–2016 (I kwartał) Państwowa Straż Rybacka skonfiskowała 23 386 sztuk sprzętu, ujawniła 2466 przestępstw i 51 308 wykroczeń oraz nałożyła 34 729 mandatów karnych na łączną kwotę 5556,6 tys. zł. W przeprowadzonej w 2016 kontroli Najwyższa Izba Kontroli zwróciła uwagę na brak regulacji dotyczących wysokości grzywien nakładanych przez PSR w drodze mandatów karnych za poszczególne rodzaje wykroczeń. Dla przykładu w województwie dolnośląskim średnia wartość mandatu za okres 2013–2016 (I kwartał) wyniosła 124 zł, a w województwie wielkopolskim 239 zł[6].
W 2016 Najwyższa Izba Kontroli, po przeprowadzonej kontroli w komendach wojewódzkich PSR w Gdańsku, Szczecinie, Krakowie, Poznaniu i Warszawie, wystawiła ocenę pozytywną (mimo stwierdzonych nieprawidłowości) w zakresie użytkowania i przechowywania broni. Stwierdzono, że w okresie objętym kontrolą strażnicy PSR pełnili służbę z bronią. Najczęściej była ona pobierana przez strażników PSR w Krakowie (347 razy) i PSR w Gdańsku (216 razy). Jednocześnie nie odnotowano przypadków użycia bądź wykorzystania broni, ani przypadków jej utraty. W dobrowolnym badaniu ankietowym, w którym wzięło udział 78 strażników PSR (80% zatrudnionych w kontrolowanych jednostkach), ankietowani jako podstawowe wyposażenie wskazali: pistolet i kajdanki (85% badanych) i miotacz gazu (71%)[1].
Według stanu z 2016 Państwowa Straż Rybacka posiadała 423 sztuki broni palnej bojowej i innej, pięć paralizatorów oraz 234 miotaczy substancji obezwładniających[1].
Stopnie[4] edytuj
- Młodszy strażnik
- Strażnik
- Starszy strażnik
- Komendant posterunku
- Zastępca komendanta wojewódzkiego
- Komendant wojewódzki
Komendy wojewódzkie PSR edytuj
| Województwo | Siedziba | Powierzchnia obwodów wód (tys. ha; 2019) |
Przeciętne zatrudnienie |
Wydatki budżetu państwa (tys. zł) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 2020 | 2018 | 2019 | 2020 | ||||||
| dolnośląskie | Wrocław | 30,0 | 23 | 22 | 1459,0 | 1357,8 | 1581,5 | |||
| kujawsko-pomorskie | Bydgoszcz | 52,4 | 18 | 18 | 1188,0 | 1214,0 | 1451,8 | |||
| lubelskie | Lublin | 18,9 | 18 | 16 | 1295,9 | 1205,8 | 1207,7 | |||
| lubuskie | Gorzów Wielkopolski | 26,0 | 12 | 11 | 673,0 | 899,4 | 763,9 | |||
| łódzkie | Sieradz | 18,0 | 20 | 19 | 1331,0 | 1341,8 | 1513,6 | |||
| małopolskie | Kraków | 26,5 | 13 | 13 | 832,6 | 756,7 | 966,3 | |||
| mazowieckie | Warszawa | 42,3 | 33 | 33 | 2631,7 | 2668,0 | 2724,9 | |||
| opolskie | Opole | 17,0 | 10 | 10 | 803,0 | 863,1 | 863,1 | |||
| podkarpackie | Rzeszów | 30,2 | 23 | 22 | 1707,0 | bd. | bd. | |||
| podlaskie | Suwałki | 25,8 | 19 | 19 | 1334,4 | 1339,5 | 1454,9 | |||
| pomorskie | Gdańsk | 64,7 | 19 | 18 | 1462,7 | 1506,4 | 1557,2 | |||
| śląskie | Katowice | 25,0 | 14 | 12 | 979,0 | 1036,0 | 1161,7 | |||
| świętokrzyskie | Kielce | 8,7 | 5 | 6 | 380,5 | 358,9 | 580,9 | |||
| warmińsko-mazurskie | Olsztyn | 120,0 | 35 | 34 | 2706,0 | 2633,0 | 2804,9 | |||
| wielkopolskie | Poznań | 42,5 | 39 | 39 | 2495,4 | 2544,6 | 2597,7 | |||
| zachodniopomorskie | Szczecin | 71,3 | 18 | 18 | 1515,0 | 1390,0 | 1493,0 | |||
| Razem | 619,3 | 319 | 310 | 22 794,2 | 21 115,0 | 22 723,1 | ||||
Uwaga: Podsumowanie wydatków w 2017 i 2018 bez województwa podkarpackiego. | ||||||||||
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Wykorzystanie broni przez wybrane służby i straże oraz nadzór organów państwa nad jej reglamentacją. nik.gov.pl, 3 lutego 2016. [dostęp 2019-09-09].
- ↑ a b c d Art. 21-23 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 883).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie zakresu i warunków współpracy Państwowej Straży Rybackiej ze Społeczną Strażą Rybacką (Dz.U. z 2002 r. nr 5, poz. 55).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej dnia 9 maja 1997 r. w sprawie praw i obowiązków pracowniczych, zasad wynagradzania, wzorów oznak, legitymacji służbowej, odznaki służbowej i umundurowania strażników Państwowej Straży Rybackiej oraz wzoru oznaki i legitymacji strażnika Społecznej Straży Rybackiej (Dz.U. z 1997 r. nr 55, poz. 354).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 czerwca 2014 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków posiadania, przechowywania i ewidencjonowania przez Państwową Straż Rybacką broni palnej, sygnałowej, amunicji oraz środków przymusu bezpośredniego (Dz.U. z 2014 r. poz. 756).
- ↑ a b c Realizacja zadań Państwowej Straży Łowieckiej i Państwowej Straży Rybackiej w województwie dolnośląskim. nik.gov.pl, 17 października 2016. [dostęp 2019-09-09].
- ↑ Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2016 r. – kontrole cząstkowe (cz. 85/02–85/32). nik.gov.pl. [dostęp 2019-09-09].
- ↑ Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2017 r. – kontrole cząstkowe (cz. 85/02–85/32). nik.gov.pl. [dostęp 2019-09-09].
- ↑ Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2018 r. – kontrole cząstkowe (cz. 85/02–85/32). nik.gov.pl. [dostęp 2019-09-09].