Strażnica (wojsko)
Strażnica – podstawowa komórka organizacyjna wojskowych formacji granicznych.
Pododdział WOP w sile kompanii wykonujący zadania bezpośrednio w ochronie granicy na odcinku od 8 do 15 kilometrów, poza przejściami granicznymi. Ze względu na trudne warunki terenowe strażnice mogły wystawiać placówki ochraniające granicę na odcinku od 3 do 7 kilometrów. Strażnice zazwyczaj podlegały pod dowódców komend odcinków lub batalionów WOP (OP)(KOP). Podlegały również bezpośrednio pod dowódców brygad WOP.
Strażnicą nazywano też budynek (grupę budynków), w którym mieścił się pododdział ochraniający przydzielony odcinek granicy państwowej[1]
Strażnice WOP edytuj
Rozkazem organizacyjnym naczelnego dowódcy WP nr 0245/org. z 13 września 1945 roku powołano Wojska Ochrony Pogranicza. Do 1 października 1945 roku miano sformować Departament Wojsk Ochrony Pogranicza. Pośredni organ dowodzenia, wydziały WOP, organizowane były w nadgranicznych okręgach wojskowych. Sformowano łącznie sześć wydziałów służby pogranicza, jedenaście oddziałów ochrony pogranicza i siedemnaście samodzielnych kompanii łączności. Poszczególne oddziały ochrony pogranicza różniły się pod względem liczby komend odcinków i strażnic. Łącznie miały powstać 53 komendy odcinków oraz 249 strażnic[2].
W 1947 roku wprowadzono klasyfikację strażnic granicznych na[3]:
- strażnice I kategorii – 55 wojskowych
- strażnice II kategorii – 43 wojskowych
- strażnice III kategorii – 31 wojskowych
- strażnice IV kategorii – 25 wojskowych
Struktura organizacyjna strażnicy edytuj
W 1945 roku stan etatowy strażnicy WOP był jednakowy i liczył 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4]. Uzbrojenie strażnicy stanowiło: 3 pistolety, 25 pistoletów maszynowych, 2 ręczne karabiny maszynowe, 2 karabiny wyborowe, 23 karabiny, 7 szabli[5].
Jesienią 1946 roku nastąpiło zmniejszenie etatów strażnic z 56 do 47 żołnierzy. Między innymi zniesiono wówczas etaty zastępców dowódców strażnic ds. polityczno-wychowawczych[6].
Struktura strażnicy I kategorii w latach 60.XX wieku
Dowódca strażnicy
- dowództwo strażnicy
- zastępca dowódcy strażnicy do spraw politycznych
- szef strażnicy
- podoficer łączności
- radiotelegrafista- konserwator urządzeń technicznych
- 1 pluton piechoty
- trzy drużyny piechoty
- 2 pluton piechoty
- drużyna obsługi
Razem w strażnicy I kategorii - 84 ludzi
Przypisy edytuj
- ↑ Marian Laprus [red.]: Leksykon wiedzy wojskowej. s. 434.
- ↑ Jerzy Prochwicz; Organizacja Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień 1945 – grudzień 1945, w: Problemy Ochrony Granic. Biuletyn nr 44 (2010), s. 12-14
- ↑ Grzegorz Zaremba; Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946 – 1948, s. 100
- ↑ Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. s. 46.
- ↑ Jerzy Prochwicz; Organizacja Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień 1945 – grudzień 1945, w: Problemy Ochrony Granic. Biuletyn nr 44 (2010), s.24
- ↑ Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. s. 62.
Bibliografia edytuj
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
- Marian Laprus [red.]: Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06229-3.
- Grzegorz Zaremba; Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946 – 1948, Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia nr 3/08, Koszalin 2008.