Strasznyj (Страшный)rosyjski niszczyciel z początku XX wieku i wojny rosyjsko-japońskiej, jedna z 27 jednostek typu Sokoł. Okręt został zwodowany w 1903 roku w Port Artur, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego wszedł w marcu 1904 roku, w składzie Eskadry Oceanu Spokojnego. Jednostka została zatopiona 13 kwietnia 1904 roku nieopodal Port Artur przez japońskie niszczyciele.

Strasznyj (Страшный)
Ilustracja
Jednostka bliźniacza niszczyciela „Strasznyj” – „Skoryj”.
Klasa

niszczyciel

Typ

Sokoł

Historia
Stocznia

Zakłady Newskie, Petersburg / Port Artur

Położenie stępki

1902 / 1903

Wodowanie

1903

 MW Imperium Rosyjskiego
Wejście do służby

marzec 1904

Zatopiony

13 kwietnia 1904

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

normalna: 220 ton
pełna: 240 t

Długość

57,91 metra

Szerokość

5,64 m

Zanurzenie

2,29 m

Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania
4 kotły Yarrow
moc 3800 KM
2 śruby
Prędkość

26,5-27,5 węzła

Zasięg

450-660 Mm przy prędkości 13 węzłów

Uzbrojenie
1 działo 75 mm
3 działka kal. 47 mm (3 x I)
Wyrzutnie torpedowe

2 x 381 mm (2 x I)

Załoga

51-58

Projekt i budowa edytuj

„Strasznyj” był jednym z kilkudziesięciu niszczycieli typu Sokoł, który został wykonany przez rodzimy przemysł okrętowy na wzór zbudowanego w Wielkiej Brytanii prototypu – „Sokoła[1]. Jednostka z racji niewielkiej wyporności bardziej odpowiadała klasie torpedowców[1].

Budowę okrętu rozpoczęto w Zakładach Newskich w Petersburgu, kładąc stępkę w 1902 roku[1]. Następnie okręt w częściach przewieziono do Port Artur, gdzie został zwodowany w 1903 roku, a do służby w Marynarce Wojennej Rosji przyjęto go w marcu 1904 roku[1][a].

Dane taktyczno-techniczne edytuj

Okręt był niewielkim, czterokominowym niszczycielem z taranowym dziobem[3]. Długość całkowita wykonanego ze stali niklowej kadłuba wynosiła 57,91 metra, szerokość 5,64 metra i zanurzenie 2,29 metra[4][5][b]. Wyporność normalna wynosiła 220 ton, zaś pełna 240 ton[2][5][c]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 3800 KM, do których parę dostarczały cztery kotły Yarrow[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26,5-27,5 węzła[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o masie 58-80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący od 450 do 660 Mm przy prędkości 13 węzłów[1][d].

Okręt wyposażony był w dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 381 mm, umieszczone na rufie, z zapasem sześciu torped[1][4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły: pojedyncze działo jedenastofuntowe kal. 75 mm L/48 Canet, umieszczone na platformie nad pomostem bojowym oraz trzy pojedyncze działka Hotchkiss M1885 L/40 kal. 47 mm na śródokręciu (dwa za przednim kominem i jedno między dwoma kominami rufowymi)[1][6].

Załoga okrętu liczyła od 51 do 58 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].

Służba edytuj

W momencie wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej jednostka wchodziła w skład 2. Flotylli Niszczycieli I Eskadry Oceanu Spokojnego[7][8]. W nocy z 12 na 13 kwietnia 1904 roku okręt (pod dowództwem kmdr. por. Jurasowskiego) wyszedł w zespole ośmiu niszczycieli na rozpoznanie, po czym stracił kontakt z formacją i napotkał na południe od Port Artur w ciemnościach japońskie niszczyciele z 2. Dywizjonu („Ikazuchi”, „Oboro”, „Inazuma” i „Akebono”), biorąc je za swoje[9][10]. Rankiem okręty japońskie zniszczyły ogniem artylerii rosyjski niszczyciel, który zatonął około godz. 07.00 rano wraz z większością załogi[9][11][e]. Przybyły na pole bitwy krążownik „Bajan” wyłowił z wody pięciu rozbitków z zatopionego okrętu[11][13].

Uwagi edytuj

  1. Według Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905 stępkę okrętu położono w 1900 roku, a do służby wszedł w 1903 roku[2].
  2. Według Navypedii długość okrętu wynosiła 61 metrów[1].
  3. Według Navypedii wyporność normalna wynosiła 250 ton, zaś pełna 305 ton[1].
  4. Według Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905 zapas węgla wynosił 60 ton[2].
  5. Podczas bitwy „Strasznyj” wystrzelił w kierunku „Ikazuchi” niecelną torpedę[12].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904). Navypedia. [dostęp 2017-11-01]. (ang.).
  2. a b c d e f Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 206.
  3. Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205.
  4. a b Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 205-206.
  5. a b Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: 2012, s. 247.
  6. Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001, s. 279.
  7. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 15.
  8. T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: 1905, s. 331.
  9. a b Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 43.
  10. Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996, s. 99.
  11. a b Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996, s. 100.
  12. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 106.
  13. Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: 2011, s. 44.

Bibliografia edytuj

  • T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
  • Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
  • Józef Wiesław Dyskant: Port Artur 1904. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996. ISBN 83-11-08517X.
  • Ivan Gogin: KRECHET torpedo boats (1900-1904). Navypedia. [dostęp 2017-11-01]. (ang.).
  • Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
  • Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 2: Bitwa pod Cuszimą. Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-56-6.
  • Piotr Olender: Rosyjsko-japońska wojna morska 1904-1905. T. 1: Port Artur. Sandomierz: Stratus, 2011. ISBN 978-83-61421-55-9.