Stratis Miriwilis

Stratis Miriwilis^[1], ngr. Στρατής Μυριβήλης, właśc. Efstratios (Stratis) Stamatopulos (ur. 30 czerwca 1890 w Sykamia na Lesbos, zm. 19 lipca 1969 w Atenach) – pisarz grecki, często uważany za najwybitniejszego przedstawiciela modernistycznego tzw. Pokolenia lat 30^[2].

Naukę zapoczątkował w wiejskiej szkole, potem kształcił się w lokalnych gimnazjach małoazjatyckich, by od 1910 podjąć pracę wiejskiego nauczyciela, gdy zarazem rozwinął szerszą działalność literacką pod pseudonimem Miriwilis. Od 1911 podjął studia prawnicze i humanistyczne w Atenach, zarobkując tam m.in. jako dziennikarz^[3].

W latach 1912–1913 jako ochotnik był uczestnikiem wojen bałkańskich, latem 1913 ranny w bitwie pod Kilikis. Brał również udział w I wojnie światowej w sojuszniczych oddziałach greckich na froncie salonickim. Po powrocie do wyzwolonej spod tureckiej okupacji Mityleny zajął się redagowaniem miejscowej gazety „Salpinga” (Trąba), publikując tam m.in. swe wspomnienia wojenne. Po kolejnych doświadczeniach wojny grecko-tureckiej (kierował tam wojskowym zespołem teatralnym) znów powrócił w 1922 na Lesbos, a w 1933 osiadł w Atenach, stając się współpracownikiem wielu periodyków oraz radia. Był wydawcą czasopism „Kambaná” (Dzwon), „Tachidromós” (Kurier) i „Dimokratía”. W 1948 został współzałożycielem Narodowego Związku Pisarzy Greckich i jego pierwszym prezesem. W 1958 wybrano go członkiem Akademii Ateńskiej.

Debiutował prozatorskim poematem Szaleniec (1909). W 1915 wydał tom opowiadań Czerwone opowieści (Κόκκινες ιστορίες). Szerokie uznanie zyskał jednak dopiero opublikowaną w 1924 pacyfistyczną powieścią Życie w mogile o dramatycznych przeżyciach żołnierzy w okopach I wojny światowej, ujętą w postaci dziennika sierżanta Kostulasa walczącego na froncie salonickim, który tragicznie zginął z ręki sojusznika. Później publikował kolejne zbiory opowiadań w postaci „ksiąg”. Był autorem poematu Pieśń ziemi oraz powojennego tomu impresji z podróży po Grecji i Cyprze. Wydał również powieści obyczajowe, opowiadania dla dzieci (m.in. Argonauta, 1936) i młodzieży oraz eseje literackie.

Bezskutecznie był trzykrotnie (1960, 1962, 1963) nominowany do literackiej nagrody Nobla^[4].

Wybrana twórczość edytuj

Popiersie pisarza w Atenach

1924 – Życie w mogile (Η ζωή εν τάφω; wyd. polskie „De profundis”, 1964), powieść
1933 – Nauczycielka o złotych oczach (Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια), powieść
1935 – Zielona księga (Ο πράσινο βιβλίο), opowiadania
1937 – Pieśń ziemi (Το τραγούδι της Γης), poemat prozą
1939 – Błękitna księga (Το γαλάζιο βιβλίο), opowiadania
1943 – Wasyl Albańczyk (Ο Βασίλης ο Αρβανίτης), nowela
1949 – Madonna – Syrena (Η Παναγιά η Γοργόνα; wyd. polskie 1961), powieść
1952 – Czerwona księga (Το κόκκινο βιβλίο), opowiadania
1954 – Z Grecji (Απ' την Ελλάδα), podróżnicze impresje
1959 – Wiśniowa księga (Το βυσινί βιβλίο), opowiadania

Przypisy edytuj

↑ Miriwịlis Strạtis, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-12-20] .
↑ J. Strasburger: Słownik pisarzy nowogreckich, dz. cyt., s. 85. Spośród wybitniejszych pisarzy zaliczani są do niego Kosmas Politis, Jorgos Theotokas, Angelos Terzakis i Pandelis Prewelakis (tamże, s. 84).
↑ J. Strasburger: Słownik pisarzy nowogreckich, dz. cyt., s. 83.
↑ Baza danych nominacji.

Bibliografia edytuj

Janusz Strasburger: Słownik pisarzy nowogreckich. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995. ISBN 83-214-1082-0.
Pisarze świata. Jolanta Skrunda (red.). Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999. ISBN 83-01-12776-7.
Poławiacze gąbek. Antologia greckich opowiadań morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1981, s. 240 [biogram]

[1] Miriwịlis Strạtis, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-12-20] .

[2] J. Strasburger: Słownik pisarzy nowogreckich, dz. cyt., s. 85. Spośród wybitniejszych pisarzy zaliczani są do niego Kosmas Politis, Jorgos Theotokas, Angelos Terzakis i Pandelis Prewelakis (tamże, s. 84).

[3] J. Strasburger: Słownik pisarzy nowogreckich, dz. cyt., s. 83.

[4] Baza danych nominacji.

[1]

[2]

[3]

[4]