Strefa Kanału Panamskiego

Strefa Kanału Panamskiego (hiszp. Zona del Canal de Panamá, ang. Panama Canal Zone) – pas terenu wzdłuż Kanału Panamskiego o szerokości ok. 16 km wydzierżawiony w 1903 roku Stanom Zjednoczonym przez nowo utworzone państwo Panamę. Pozostawał pod amerykańską administracją do 1999.

Strefa Kanału Panamskiego
Panama Canal Zone
Zona del Canal de Panamá
1903–1999
Flaga
Godło
Flaga Godło
Stolica

Balboa

Status terytorium

1903–1979 terytorium pod zarządem USA
1979–1999 terytorium pod zarządem Panamy i USA[1]

Powierzchnia
 • całkowita


1432 km²

Data powstania

1903

Data likwidacji

1999

Mapa

Na tym terenie w latach 1904–1914 Amerykanie dokończyli budowę Kanału Panamskiego. Układ między USA i Panamą przyznawał Amerykanom prawo „wieczystego” użytkowania Kanału po opłaceniu jednorazowo 10 mln dolarów i corocznej wpłacie 250 tys. dolarów (później opłatę tę podnoszono). Strefa Kanału, o powierzchni blisko 1700 km², z tego 2/5 to wody wewnętrzne, znajdowała się pod wyłączną jurysdykcją Stanów Zjednoczonych. W latach 70. Panama zażądała rewizji traktatu, domagając się odzyskania suwerenności na tym terenie oraz udziału w zyskach z użytkowania Kanału. Jednocześnie uznała obecność Amerykanów (około 1/3 z 45 tys. mieszkańców w 1970, w tym także wojskowi) w Strefie za nielegalną okupację terytorium kraju. W roku 1977 podpisano nowy traktat, na mocy którego dwa lata później przekazano Panamie około 65% terytorium Strefy. Pozostały teren został ogłoszony terytorium neutralnym i przeszedł pod wspólną administrację Panamy i USA aż do 1999, kiedy przekazano go w całości Panamie.

Przypisy edytuj

  1. Panamanian Control. The Columbia Electronic Encyclopedia, 6th ed., 2007. [dostęp 2011-09-29]. (ang.).