Stronnictwo czerwonych

Czerwoni – radykalni działacze demokratyczni w Królestwie Polskim przed wybuchem i w okresie powstania styczniowego (1863–1864). Ich poglądy polityczne były przeciwstawne „białym”. Wywodzili się z organizatorów manifestacji patriotycznych z 1861 roku.

Jarosław Dąbrowski, jeden z najwybitniejszych działaczy „czerwonych”

Zmierzali do szybkiego wywołania powstania i przeprowadzenia radykalnych reform społecznych. Opowiadali się za wciągnięciem chłopów do walki z zaborcą i postulowali ich uwłaszczenie bez odszkodowania. Czerwoni reprezentowali radykalne środowiska młodzieży studenckiej i rzemieślniczej skupione wokół Akademii Medyko-Chirurgicznej, które w 1861 utworzyły Komitet Miejski, który z kolei przekształcił się w 1862 w Komitet Centralny Narodowy[1]. Mieli główne oparcie w warszawskiej Organizacji Miejskiej. Prawe i lewe skrzydło Czerwonych różniły się poglądem na społeczny program powstania, termin jego wybuchu i stosunek do różnych klas społecznych. Czerwoni kierowali powstaniem styczniowym od dnia jego wybuchu do kwietnia 1863, a także w maju i wrześniu 1863[2].

Ważniejsi działacze „czerwonych”:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Roman Marcinek, Encyklopedia Polski, Kraków 1996, s. 47.
  2. a b Czerwoni, [w:] Józef Czyżewski (red.), Słownik historii Polski, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1973, s. 67.
  3. Piotr Łossowski 1969 ↓, s. 242.

Bibliografia edytuj

  • Piotr Łossowski: Żołnierze minionych lat. Warszawa: 1969.