Struktura organizacyjna Wojska Polskiego w latach 80. XX wieku

Struktura organizacyjna Wojska Polskiego w latach 80. XX wieku

Poniższe zestawienie przedstawia strukturę organizacyjną WP z połowie lat 80. XX wieku. Za datę graniczną przyjęto dzień 31 grudnia 1985. Cztery dni później przeprowadzona została pierwsza ze zmian personalnych w Kierownictwie Ministerstwa Obrony Narodowej. Gen. broni Józef Baryła zastąpiony został na stanowisku szefa Głównego Zarządu Politycznego WP przez gen. dyw. Tadeusza Szaciło. 13 lutego adm. Ludwika Janczyszyna na stanowisku dowódcy Marynarki Wojennej zastąpił kontradm. Piotr Kołodziejczyk. Wreszcie 26 lutego Prezes Rady Ministrów Zbigniew Messner odwołał gen. broni Eugeniusza Molczyka ze stanowiska wiceministra obrony narodowej "ze względu na stan zdrowia". Równocześnie Minister Obrony Narodowej zwolnił go ze stanowiska Głównego Inspektora Szkolenia WP[1]. Sztab Głównego Inspektora Szkolenia WP włączony został w struktury Głównego Zarządy Szkolenia Bojowego WP, którego szefem od 1978 do rozwiązania Układu Warszawskiego był gen. broni Wojciech Barański[2]. Równolegle ze zmianami personalnymi podjęte zostały pierwsze zmiany organizacyjne w Siłach Zbrojnych PRL. W tym samym roku 6 Pomorska Dywizja Powietrznodesantowa przeformowana została w 6 Brygadę Desantowo-Szturmową, a 7 Łużycka Dywizja Desantowa w 7 Brygadę Obrony Wybrzeża. Trzy lata później rozpoczęty został proces redukcji armii, zmniejszenia jej stanu osobowego, nazywany oficjalnie "restrukturyzacją". Proces ten przeprowadzony został w warunkach trudnej sytuacji ekonomicznej kraju i postępującego odprężenia między Wschodem i Zachodem. Rozpoczęty proces zmian, burzył strukturę, która w prawie niezmienionej postaci, przetrwała przez blisko 25 lat[3].

31 grudnia 1985 struktura organizacyjna Wojska Polskiego przedstawiała się następująco:

I sekretarz Komitetu Centralnego PZPR, przewodniczący Rady Państwa, przewodniczący Komitetu Obrony Kraju, Zwierzchnik Sił Zbrojnych, Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych na wypadek wojnygenerał armii Wojciech Jaruzelski

Ministerstwo Obrony Narodowej

  1. Kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej
  2. Pion Ogólny Ministerstwa Obrony Narodowej
  3. Główny Inspektor Szkolenia WP
  4. Sztab Generalny Wojska Polskiego
  5. Główny Inspektorat Obrony Terytorialnej
  6. Główny Inspektorat Techniki Wojska Polskiego
  7. Główne Kwatermistrzostwo Wojska Polskiego
  8. Główny Zarząd Polityczny Wojska Polskiego
  9. Izba Wojskowa Sądu Najwyższego
  10. Naczelna Prokuratura Wojskowa
  11. Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej
  12. Departament Kadr MON
  13. Warszawski Okręg Wojskowy
  14. Pomorski Okręg Wojskowy
  15. Śląski Okręg Wojskowy
  16. Wojska Lotnicze
  17. Wojska Obrony Powietrznej Kraju
  18. Marynarka Wojenna
  19. Zgrupowanie Jednostek Zabezpieczenia MON
  20. Jednostki wojskowe w podporządkowaniu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

Instytucje wymienione w pkt 1-12 nazywane były instytucjami centralnymi Ministerstwa Obrony Narodowej (IC MON).

Ministerstwo Obrony Narodowej edytuj

Kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej

  • Minister Obrony Narodowej
  • Wiceminister Obrony Narodowej do Spraw Ogólnych
  • Główny Inspektor Szkolenia Wojska Polskiego – Wiceminister Obrony Narodowej
  • Główny Inspektor Obrony Terytorialnej – Wiceminister Obrony Narodowej
  • Główny Inspektor Techniki WP – Wiceminister Obrony Narodowej
  • Główny Kwatermistrz WP – Wiceminister Obrony Narodowej
  • Szef Głównego Zarządu Politycznego WP – Wiceminister Obrony Narodowej

Pion Ogólny Ministerstwa Obrony Narodowej

  • Departament Finansów MON
  • Biuro Prawne MON
  • Główna Kontrola Wojskowa
    • Delegatura GKW w Warszawie
    • Delegatura GKW w Bydgoszczy
    • Delegatura GKW we Wrocławiu

Główny Inspektor Szkolenia WP

Sztab Generalny Wojska Polskiego

  • Kierownictwo Sztabu Generalnego WP
  • Zarząd I Operacyjny
  • Zarząd II Wywiadu i Rozpoznania
  • Zarząd III Gotowości Bojowej i Dowodzenia
  • Zarząd IV Systemów Kierowania
  • Zarząd VI Organizacyjny
  • Zarząd VII Planowania Materiałowego
  • Zarząd IX Topograficzny
  • Zarząd X Mobilizacji i Uzupełnień
  • Zarząd XI Normatywny
  • Zarząd XII
  • Zarząd XIV Informatyki
  • Zarząd XV Wojskowych Spraw Zagranicznych
  • Szefostwo Wojsk Łączności
    • Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Łączności im. płk. Bolesława Kowalskiego ps. "Ryszard"
  • Akademia Sztabu Generalnego im. gen. Karola Świerczewskiego

Główny Inspektorat Obrony Terytorialnej

  • Inspektorat Obrony Terytorialnej i Wojsk Obrony Wewnętrznej
  • Inspektorat Obrony Cywilnej Kraju

Główny Inspektorat Techniki WP

Główne Kwatermistrzostwo WP

  • Sztab Głównego Kwatermistrzostwa WP
  • Szefostwo Wojskowej Służby Zdrowia
  • Szefostwo Służby Żywnościowej
  • Szefostwo Służby Mundurowej
  • Szefostwo Służby Materiałów Pędnych i Smarów
  • Szefostwo Służby Komunikacji Wojskowej
    • Zgrupowanie Jednostek Kolejowych i Drogowych
  • Szefostwo Służby Zakwaterowania i Budownictwa
  • Generalny Dziekanat Wojska Polskiego
  • Wojskowa Akademia Medyczna im. gen. dyw. Bolesława Szareckiego
  • Wyższa Szkoła Oficerska Służb Kwatermistrzowskich im. Mariana Buczka

Główny Zarząd Polityczny WP

Departament Kadr MON

  • Biuro do Spraw Pracowników Cywilnych Wojska
  • Biuro Strat Bezpowrotnych WP w Pułtusku
  • Biuro do Spraw Bezpieczeństwa i Higieny Pracy

Szefostwo Wojskowej Służby Wewnętrznej

Naczelna Prokuratura Wojskowa

  • Oddział Sądowo-Rewizyjny i Ułaskawień
  • Oddział Prokuratorskiej Kontroli Przestrzegania Prawa i Profilaktyki
  • Oddział Nadzoru nad Postępowaniem Przygotowawczym
  • Oddział Badań i Analiz
    • Wydział Badań Analitycznych
  • Oddział Organizacyjno-Inspektorski
  • Oddział Kadr i Szkolenia
  • Oddział Badania Problematyki Przestępczości
  • Oddział do Spraw Zleconych

Izba Wojskowa Sądu Najwyższego

Wojska operacyjne edytuj

Warszawski Okręg Wojskowy edytuj

Dowództwo Warszawskiego Okręgu Wojskowego (Warszawa) – w czasie wojny Dowództwo 4 Armii Ogólnowojskowej

Pomorski Okręg Wojskowy edytuj

Dowództwo Pomorskiego Okręgu Wojskowego (Bydgoszcz) – w czasie wojny Dowództwo 1 Armii Ogólnowojskowej

Śląski Okręg Wojskowy edytuj

Dowództwo Śląskiego Okręgu Wojskowego (Wrocław) – w czasie wojny Dowództwo 2 Armii Ogólnowojskowej

Wojska Lotnicze edytuj

Dowództwo Wojsk Lotniczych Poznań[5]:

Marynarka Wojenna edytuj

Dowództwo Marynarki Wojennej Gdynia

Wojska Obrony Terytorialnej Kraju edytuj

Wojska Obrony Powietrznej Kraju edytuj

Wojska Obrony Wewnętrznej edytuj

Jednostki zabezpieczenia Komitetu Obrony Kraju i Wojewódzkich Komitetów Obrony

Jednostki obrony lądowej[6]:

Jednostki zabezpieczenia przed bronią masowego rażenia

  • 2 Batalion Inżynieryjno-Ratowniczy Wojsk Obrony Wewnętrznej - Grajewo
  • 4 Batalion Inżynieryjno-Ratowniczy Wojsk Obrony Wewnętrznej - Rzeszów

Wojska Obrony Terytorialnej edytuj

Jednostki zabezpieczenia przegrupowania wojsk

  • 7 Pułk Pontonowo–Techniczny Obrony Terytorialnej - Dęblin
  • 9 Pułk Pontonowo–Techniczny Obrony Terytorialnej - Chełmno
  • 10 Pułk Pontonowo–Techniczny Obrony Terytorialnej - Rawicz
  • 12 Pułk Pontonowo–Techniczny Obrony Terytorialnej - Szczecin

Jednostki obrony terytorialnej[6]:

Jednostki wojskowe w podporządkowaniu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych edytuj

Szefostwo Wojsk Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 3 (117) z 1986, s. 301, 302, 310.
  2. Paweł Piotrowski, Cel: Zachód, s. 39.
  3. Jerzy Kajetanowicz, Polskie Wojska Lądowe 1985-2000.
  4. W 1986 dywizja przeformowana została w 6 Brygadę Powietrznodesantową, która w 1992 roku przeformowana została w 6 Brygadę Desantowo-Szturmową.
  5. Wojsko Polskie. Fakty i liczby. s. 14-15.
  6. a b Wojsko Polskie w systemie bezpieczeństwa państwa 1945-2010. s. 123.

Bibliografia edytuj

  • Jarosław Ciślak, Polska Marynarka Wojenna 1995, Okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja, Wydawnictwo "Lampart", Warszawa 1995, ISBN 83-86776-08-0
  • Jerzy Kajetanowicz, Polskie Wojska Lądowe 1985-2000, Przegląd Wojsk Lądowych 2000 nr 9
  • Jerzy Kajetanowicz: Wojsko Polskie w systemie bezpieczeństwa państwa 1945-2010. Częstochowa: AJD, 2013. ISBN 978-83-7455-316-2.
  • Andrzej Przedpełski: Lotnictwo Wojska Polskiego : zarys historii 1918-1996. Warszawa: "Bellona", 1997. ISBN 83-11-08650-8.
  • Zdzisław Sawicki: Mundur i odznaki Wojska Polskiego : czas przemian. Warszawa: "Bellona", 1997.
  • Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
  • Edward Wejner: Wojsko i politycy bez retuszu. Toruń: Adam Marszałek, 2006. ISBN 978-83-7441-420-3.
  • Paweł Piotrowski, "System obrony powietrznej Polski w latach 1959-1990", Lotnictwo Wojskowe z 2002, część I w nr 2 (23), część II w nr 3 (24), część III w nr 4 (25)
  • Paweł Piotrowski, Cel: Zachód, Polska Zbrojna Nr 22 z maja 2000

Linki zewnętrzne edytuj