Studio „Kwartał 95”

Studio „Kwartał 95”[1] (ukr. Студія «Квартал 95») – ukraińska grupa twórcza, kabaret i przedsiębiorstwo rozrywkowe założone w 2003 roku przez grupę komików pod kierunkiem Wołodymyra Zełenskiego, zajmujące się tworzeniem programów telewizyjnych, seriali, filmów rozrywkowych i animacji w języku rosyjskim oraz ukraińskim, a także organizacją występów na żywo. Dzieła Studia „Kwartał 95” należą do najpopularniejszych, ukraińskich skeczów kabaretowych i są rozpoznawalne ze względu na celne, prześmiewcze komentarze wobec rzeczywistości politycznej, gospodarczej i społecznej współczesnej Ukrainy.

Studio „Kwartał 95”
Ilustracja
„Weczirnyj kwartał”, jeden z najpopularniejszych programów studia
Nazwa

Студія «Квартал 95»

Data założenia

2003

Pochodzenie

Krzywy Róg, Ukraina

Obecni członkowie
Andrij Jakowlew, Jewhen Koszowyj, Ołena Kraweć, Ołeksandr Pikałow, Jurij Krapow, Serhij Kazanin, Mika Fatałow
Byli członkowie
Wołodymyr Zełenski, Borys Szefir, Serhij Szefir, Jurij Korawczenkow
Strona internetowa

Historia edytuj

 
Dzielnica 95 (dosłownie 95. kwartał) – jeden z centralnych obszarów Krzywego Rogu, rodzinnego miasta Wołodymyra Zełenskiego

W 1997 roku w Krzywym Rogu powstał zespół KWN „95. kwartał”. KWN (z ros. Клуб весёлых и находчивых, wymowa „Ka-We-En”) to popularny format programów rozrywkowych w krajach byłego ZSRR, w którym rywalizujące drużyny wykonują różne, zabawne zadania, oceniane na punkty w celu wyłonienia zwycięzcy. Oficjalny debiut „95. kwartału” miał miejsce w 1998 roku na festiwalu drużyn KWN w Soczi[2].

Po udanym debiucie na grupę zwrócił uwagę rosyjski dziennikarz telewizyjny Aleksandr Masljakow, proponując grę w Pierwszej Lidze KWN. W tym czasie zespół był zgłoszony jako „Drużyna KWN z Krzywego Rogu”, ale na potrzebę występów w Pierwszej Lidze postanowiono wymyślić bardziej rozpoznawalną nazwę. Wtedy też po raz pierwszy pojawiła się nazwa „95. kwartał”, od nazwy jednej z jednostek administracyjnych Krzywego Rogu[2].

Pierwszy sezon w najbardziej prestiżowej lidze KWN był nieudany dla 95. kwartału – nie zdołał on pokonać pierwszego etapu, zajmując ostatnie miejsce w ćwierćfinale. Następnie zespół spędził trzy sezony, od 1999 do 2001 roku, w Lidze Ukraińskiej, która w tym czasie była uważana za drugą najważniejszą (po rosyjskiej) w lidze Międzynarodowej Związku KWN. 95. kwartał trzykrotnie dotarł do finału, a w 2001 roku zwyciężył w Lidze Ukraińskiej. Ponadto w 2000 i 2001 roku zespół dwukrotnie otrzymał prestiżową nagrodę na festiwalu muzycznym „Gołosjaszczij KiWiN” w Jurmale[2].

Studio „Kwartał 95” edytuj

W 2003 roku członkowie zespołu 95. kwartał zdecydowali o opuszczeniu KWN i założeniu firmy Studio „Kwartał 95”. Ich celem była produkcja i promocja własnych projektów telewizyjnych oraz programów rozrywkowych[2].

W grudniu 2003 roku studio wraz ze stacjami telewizyjnymi 1+1 (Ukraina) i STS (Rosja) zorganizowało serię pięciu występów kabaretowych[2]. W 2004 roku na kanale Inter wystartował program rozrywkowy Mister Cook, którego autorem i gospodarzem był Wołodymyr Zełenski[2].

 
Logo studia w latach 2004–2012

Na początku 2005 roku Studio „Kwartał 95” wraz z kanałem Inter rozpoczęło produkcję programu Weczirnyj Kwartał[2]. Jest to najdłużej realizowany i jeden z najpopularniejszych projektów studia, który zdobył uznanie widzów trafnymi i dosadnymi, humorystycznymi komentarzami na temat światka ukraińskiej polityki. Jest emitowany w każdą sobotę o godz. 20:15 czasu kijowskiego, obecnie na antenie 1+1[3].

W 2006 roku na Międzynarodowym Konkursie Mediów studio zostało nagrodzone Złotym Piórem Ukrainy w dziedzinie dziennikarstwa w kategorii „Najlepszy telewizyjny program rozrywkowy”[2]. Kilka razy z rzędu Studio „Kwartał 95” otrzymało nagrodę Teletriumf[4].

W 2007 studio rozpoczęło prace nad pełnometrażowymi produkcjami filmowymi. Tym obszarem działalności kieruje reżyser i scenarzysta Andrij Jakowlew, który w ramach Studia „Kwartał 95” stworzył podgrupę „KinoKwartał”. Zespół napisał scenariusze i wyprodukował szereg filmów komediowych, w szczególności komedii romantycznych, takich jak Miłość w wielkim mieście, czy Służebnyj roman. Nasze wriemia z Wołodymyrem Zełenskim w roli pierwszoplanowej, które zgromadziły dużą widownię w kinach krajów rosyjskojęzycznych[2].

Począwszy od 2008 roku emitowany jest serial telewizyjny Swaty, który okazał się najbardziej udaną produkcją studia. Dzieło stało się niezwykle popularne także poza obszarem rosyjskojęzycznym; serial był trzykrotnie nominowany (w 2012, 2014 i 2015 roku) do nagrody Festiwalu Telewizji Monte Carlo w kategorii „Międzynarodowa Nagroda Publiczności”. W 2015 roku Swaty stały się trzecim najpopularniejszym serialem w historii, po Gotowych na wszystko i Teorii wielkiego podrywu[2][5][6].

W 2011 roku Studio „Kwartał 95” wprowadziło na rynek mediowy nowy format programu rozrywkowego Rozzsmieszy komika („Rozśmiesz komika”), w którym goście programu mają za zadanie rozbawić jury złożone z profesjonalnych komików. Format został następnie zaadaptowany w Rosji, na Litwie, Kazachstanie, Białorusi i Chinach oraz odsprzedany do Finlandii i Włoch[2].

Od 2012 roku projekty telewizyjne studia są emitowane na kanale 1+1. W tym samym roku Studio „Kwartał 95” zaczęło tworzyć seriale i filmy animowane. Dużą popularność zdobył serial Skazocznaja Rus’ (w dosłownym tłumaczeniu Ruś Kijowska), emitowany w latach 2012–2016, będący parodią na współczesną politykę poprzez przedstawienie jej w humorystycznym kontekście historycznym[7]. Obecnie za animacje Studia „Kwartał 95” odpowiada zespół 95 Animation Studio[2].

W 2014 roku firma uruchomiła spółkę-córkę „Kwartał Koncert”, która świadczy usługi w zakresie organizacji i sprzedaży biletów na występy oraz zajmuje się promowaniem młodych talentów[2].

 
Petro Poroszenko i Wołodymyr Zełenski na debacie prezydenckiej, 2019

W latach 2015–2019 emitowany był serial Sługa ludu, opowiadający o wyborze na prezydenta Ukrainy człowieka z niższych warstw społecznych i jego radykalnych reformach w państwie. Pierwszy sezon osiągnął oglądalność na poziomie 30% całkowitych udziałów w rynku, a prawa do emisji zostały sprzedane do Estonii, Kazachstanu i Mołdawii. W rolę fikcyjnego prezydenta Wasyla Hołobrodki wcielił się Wołodymyr Zełenski[8].

 
Wołodymyr Zełenski i inni komicy Studia „Kwartał 95” odwiedzający weteranów strefy ATO w Odessie

1 sierpnia 2016 roku studio we współpracy z kanałem telewizyjnym 1+1 uruchomiło swój kanał telewizji satelitarnej Kwartał TV, a od 8 sierpnia tego roku nadaje całodobowo. Stacja nadaje programy bez reklam, lecz z czasem dostęp do niej stał się płatny[9].

Po wyborach prezydenckich na Ukrainie w 2019 roku, w których zwyciężył Wołodymyr Zełenski, lider opuścił Studio „Kwartał 95”.

Grupa występowała również w Polsce.

Inwestorzy edytuj

Pierwszym inwestorem studia był biznesmen z Krzywego Rogu Andrij Charłamow, który pomógł komikom przenieść się do Kijowa i kupić mieszkanie. W rozmowie z ukraińskim Forbesem wyjaśnił, że wynajął artystom Pałac Październikowy i zapłacił za scenografię. Początkowo koszty się nie zwróciły, ale później projekty Kwartału 95 stały się opłacalne. Relacje z inwestorem zakończyły się w 2008 roku za obopólną zgodą, Charłamow następnie sprzedał swój udział w firmie.

Innym inwestorem był Ołeksij Irżanenko z Kijowa, który bezpłatnie udostępnił artystom biuro w centrum stolicy (przy ul. Perspektywnej 3, która wówczas należała do jego stacji paliw Skoda). W latach 2004–2005 firma Irżanenko AMK przekazała na konto studia 1,2 mln hrywien[10].

Od 2005 roku jednym z inwestorów studia był Wałerij Choroszkowski, właściciel kanału Inter i polityk, który w 2012 roku sprzedał swój udział oligarsze Ihorowi Kołomojskiemu[11].

Skandale edytuj

Żart z bicia ludzi na Majdanie (2013) edytuj

W specjalnym, noworocznym odcinku Weczirnoho Kwartału z 22 lutego 2014 roku komicy Studia „Kwartał 95” wypowiedzieli kontrowersyjny żart:

A jeśli wszyscy protestujący będą ubrani w wełniane ubrania, a funkcjonariuszom Berkutu zostaną rozdane ebonitowe pałki, to czy będziemy mogli produkować prąd?”[a][12]

Gdy w 2019 roku Wołodymyr Zełeński kandydował na prezydenta Ukrainy, deputowana do Rady Najwyższej Iryna Heraszczenko skomentowała ten skecz w następujący sposób:

Kiedy setki tysięcy Ukraińców od tygodni protestowały przeciwko brutalnemu biciu studentów przez członków Berkutu, kandydat Wowa i jego przyszli ministrowie energetyki śmiali się z tego, czy możliwe jest wyprodukowanie prądu w wyniku uderzenia kijem berkutowców na Majdanie. Wraz z nimi Janukowycz i Zacharczenko zapewne byli równie zadowoleni z tych dowcipów w swojej Meżyhirii.

Nawiasem mówiąc, kandydat Wowa „śmiał się” z nich delikatnie, nie obrażał. Żartował tak, żeby spodobało się to „tatusiowi”… Nigdy nie chciał sprawdzić teorii elektryczności z pałek na sobie[13][14]

Kontrowersyjne wypowiedzi na Festiwalu Muzycznym w Jurmale (2016) edytuj

Występ Studia „Kwartał 95” w Jurmale na Łotwie podczas festiwalu przed głównie rosyjską publicznością, w którym parodiowano ówczesnego prezydenta Petra Poroszenkę, byłego prezydenta Janukowycza i mera Kijowa Witalija Kłyczkę, spotkał się z ostrą krytyką na Ukrainie. W występie Zełenski nazwał Ukrainę „żebrakiem” i „niemiecką aktorką filmów dla dorosłych”, która jest „gotowa przyjąć każdą ilość z każdej strony”[15]. Dziennikarz Witalij Portnikow stwierdził później, że „Zełenski jest produktem nowoczesnego, rodzimego »poczucia humoru«, niskiej jakości, bez smaku, burżuazyjnego i ograniczonego”[15][16]. Wcześniej studio wystąpiło do Państwowej Agencji Ukrainy ds. Kina z wnioskiem o wsparcie swoich projektów dotacją w wysokości 50 mln hrywien[17][18]. Po skandalu w Jurmale instytucja odstąpiła od finansowania[18][19].

Ukrycie producenta filmu 8 pierwszych randek (2016) edytuj

Film 8 pierwszych randek to koprodukcja ukraińsko-rosyjska[20]. W momencie premiery filmu na Ukrainie jego producent, Studio „Kwartał 95”, ukrył fakt udziału rosyjskich podmiotów w produkcji i reklamował film jako produkcję wyłącznie ukraińską[21][22].

Oskarżenia o homofobię (2018) edytuj

W styczniu 2018 roku Studio „Kwartał 95” zostało oskarżone o homofobię z powodu jednego ze skeczów studia na ich koncercie noworocznym, podczas którego sparodiowano przedstawicieli społeczności LGBT. Wywołało to skandal i oburzenie wśród widzów stacji 1+1[23][24]. Studio usunęło później wideo ze skeczem ze stron internetowych i publicznie przeprosiło członków społeczności LGBT za niefortunny żart, zapewniając, że twórcy „nie zamierzali nikogo urazić”[25].

Kariery polityczne członków studia edytuj

5 kwietnia 2019 roku Wołodymyr Zełenski w reportażu Wpered, na Bankowu! („Naprzód, na Bankową!”[b]) dla programu telewizyjnego Schemy: korupcija w detaljach (wspólny projekt telewizji UA:Perszyj i Radia Swoboda) został zapytany przez dziennikarza, komu rozdałby stanowiska rządowe, gdyby wygrał wybory. Odpowiedział:

„Nie martwcie się. Nie będziemy mieć nepotyzmu[26]

Jednakże według informacji opublikowanych przez Komitet Wyborców Ukrainy w dniu 15 kwietnia 2020 roku:

W pierwszym roku prezydentury W. Zełenskiego ponad 30 osób, które wcześniej pracowały w strukturach Studia „Kwartał 95” i jego filiiach, świadczyły usługi firmowe, współpracowały zawodowo z W. Zełenskim, były znajomymi, przyjaciółmi, krewnymi W. Zełenskiego lub należały do jego otoczenia, otrzymały stanowiska rządowe. 12 z nich pracowało bezpośrednio w Studio „Kwartał 95”[27]

Przy tym Komitet Wyborczy Ukrainy wymienił konkretne osoby:

  • Serhij Trofimow – pierwszy zastępca Szefa Administracji Prezydenta Ukrainy, wcześniej – producent wykonawczy Studia „Kwartał 95”;
  • Jurij Kostiuk – zastępca Szefa Administracji Prezydenta Ukrainy, scenarzysta Studia „Kwartał 95” i producent kreatywny serialu „Sługa Ludu”;
  • Serhij Szefir – pierwszy asystent prezydenta Zełenskiego, wcześniej – scenarzysta, producent i reżyser Studia „Kwartał 95”;
  • Iryna Pobiedonoscewa – Dyrektor Generalna ds. polityki informacyjnej Kancelarii Prezydenta Ukrainy, dyrektor ds. rozwoju Studia „Kwartał 95”;
  • Iwan Bakanow – szef Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, wcześniej prawnik i kierownik Studia „Kwartał 95”;
  • Serhij Siwocho – od 21 czerwca 2019 do marca 2020 roku doradca sekretarza Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy Ołeksija Daniłowa ds. reintegracji i odbudowy Donbasu, producent kreatywny Studia „Kwartał 95”;
  • Tetiana Rudenko – członkini Narodowej Rady Ukrainy ds. telewizji i radia, dawniej rzecznik prasowy Studia „Kwartał 95”;
  • Jurij Koriawczenkow – deputowany do Rady Najwyższej Ukrainy IX kadencji z ramienia partii Sługa Ludu, wcześniej aktor „Juzik” i dyrektor administracyjny Studia „Kwartał 95”;
  • Ołeksandr Kabanow – deputowany do Rady Najwyższej Ukrainy IX kadencji z ramienia partii Sługa Ludu, wcześniej scenarzysta Studia „Kwartał 95”;
  • Maksym Tkaczenko – deputowany do Rady Najwyższej Ukrainy IX kadencji z ramienia partii Sługa Ludu, kierownik „Kwartał Koncert”, filii Studia „Kwartał 95”;
  • Ołeksandr Kaczura – deputowany do Rady Najwyższej Ukrainy IX kadencji z ramienia partii Sługa Ludu, nieetatowy doradca Szefa Administracji Prezydenta Zełenskiego, wcześniej prawnik partii Sługa Narodu oraz Studia „Kwartał 95”;
  • Ołena Chomenko – deputowana do Rady Najwyższej Ukrainy IX kadencji z ramienia partii Sługa Ludu, dyrektor ds. zarządzania i rozwoju produktów cyfrowych Studia „Kwartał 95”;
  • Olha Rudenko – deputowana do Rady Najwyższej Ukrainy IX kadencji z ramienia partii Sługa Ludu, kierownik komunikacji marketingowej i specjalista ds. public relations Studia „Kwartał 95”.

Uwagi edytuj

  1. W oryginale: «А если всех митингующих одеть в шерстяную одежду, а беркутовцам раздать эбонитовые палочки, мы сможем добывать электричество?».
  2. Przy tej ulicy mieści się oficjalna siedziba prezydenta Ukrainy.

Przypisy edytuj

  1. Przykłady użycia w języku polskim: Kwartał 95. Koncert. CGM. [dostęp 2022-03-24].; Studio Kwartał 95. Inne przedstawienia. Krakowskie Biuro Festiwalowe. [dostęp 2022-03-24].; Studio Kwartał 95. Outriders. [dostęp 2022-03-24].
  2. a b c d e f g h i j k l m Команда КВН «95-й квартал». Студія «Квартал 95». [dostęp 2022-03-25]. (ros.).
  3. Інформація про проєкт. 1plus1.video. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  4. Квартал 95. Студія «Квартал 95». [dostęp 2022-03-25]. (ros.).
  5. Серіал «Свати» втретє змагається за звання найрейтинговішої телекомедії світу. Детектор медіа, 2015-06-10. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  6. Nymphes d’Or – Nommés. Festival de Télévision de Monte-Carlo. [dostęp 2022-03-25]. (fr.).
  7. Сказочная Русь. Студія «Квартал 95». [dostęp 2022-03-25]. (ros.).
  8. Слуга народа. Студія «Квартал 95». [dostęp 2022-03-25]. (ros.).
  9. Галина Петренко: Подробиці запуску «Кварталу ТВ» – спільного платного телеканалу «1+1 медіа» і «Кварталу 95». Детектор медіа, 2016-08-09. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  10. Илья Жегулев: Трансформации бизнесмена: автодилер, билетер, рейдер. ТЕМА, 2011-11-21. [dostęp 2022-03-25]. (ros.).
  11. «Ему предстоят страшные дни, месяцы и годы» Продюсер Александр Роднянский – о президенте Украины Владимире Зеленском. Большое интервью «Медузе». 2019-06-17. [dostęp 2022-03-25]. (ros.).
  12. Наталия Гончарова: Акции протеста в Киеве. YouTube. [dostęp 2022-03-25]. (ros.).
  13. Зеленскому припомнили шуточки про избиение людей в разгар Майдана. Деловая столица, 2019-02-19. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  14. Ірина Геращенко: Про «Нове обличчя» з повною відсутністю принципів. Укрінформ, 2019-02-19. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  15. a b По праву хама: Володимир Зеленський відмовився від участі в пітчингу Держкіно. Україна Молода, 2016-09-14. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  16. Анатолій Матвійчук: Одеський привоз і гуманітарна катастрофа. 2016-09-12. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  17. Зеленський просить у „бідної” держави 50 млн грн на кіно. Газета по-українськи, 2016-09-12. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  18. a b Студія «Квартал 95» зняла свої проекти із Дев’ятого конкурсного відбору Держкіно. Гал-Інфо, 2013-09-13. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  19. «Квартал 95» зняв свої проекти з пітчингу Держкіно. 2016-09-13. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  20. Сергій Васильєв: Фільм «8 найкращих побачень» отримав в Росії посвідчення національного фільму. Детектор медіа, 2016-03-07. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  21. Романтична комедія «8 кращих побачень» за перший уїк-енд прокату у кінотеатрах України зібрала 22 570 590 гривень. Подивилися ж фільм у перші дні прокату (3-8 березня) 336 308 глядачів. Картина виробництва студії «Квартал 95» працює на більш ніж 200 екранах у 141 кінотеатрі країни. Студія «Квартал 95», 2016-03-11. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  22. Нова романтична комедія студії «Квартал 95» «8 кращих побачень», яка вже 3 березня виходить у кінотеатральний прокат, представлена на European Film Market, як одна з новинок українського кіно. Студія «Квартал 95». [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  23. Під офісом «1+1» протестують проти гомофобної сценки у новорічному випуску «Кварталу». Громадське, 2018-01-04. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  24. Скандал навколо номера 95 Кварталу: активісти влаштували акцію під стінами 1+1. Телеканал 24, 2017-01-04. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  25. Активістів обурив гомофобний номер „95 Кварталу” про Буратіно: готують акцію протесту. Gazeta.ua, 2017-01-03. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  26. Зеленський про кадрові призначення: «Кумівства у нас не буде». Radio Swoboda, 2019-04-05. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).
  27. За рік на державних посадах опинилися понад 30 «кварталівців» і їх знайомих. Комітет виборців України, 2020-05-15. [dostęp 2022-03-25]. (ukr.).