Suba (Palestyna)
Suba (arab. صوبا) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Jerozolimy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku Sił Obronnych Izraela 13 lipca 1948.
 Ruiny wioski Suba | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt |
Dystrykt Jerozolimy |
| Wysokość |
750 m n.p.m. |
| Populacja (1945) • liczba ludności |
|
| Data zniszczenia |
13 lipca 1948 |
| Powód zniszczenia | |
| Obecnie | |
Położenie na mapie Mandatu Palestyny  | |
 31°47′04″N 35°07′26″E/31,784444 35,123889
| |
| Strona internetowa | |
Położenie edytuj
Suba leżała na szczycie wzgórza w północnej części Judei, w odległości około 5 km na zachód od Jerozolimy. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 4102 ha. We wsi mieszkało wówczas 620 osób[1].
| Własność gruntów | Powierzchnia gruntów [ha] |
|---|---|
| Arabowie | 4 082 |
| Żydzi | 15 |
| publiczne | 5 |
| Razem | 4 102 |
| Rodzaj użytkowanych gruntów | Arabowie [ha] | Żydzi [ha] |
|---|---|---|
| uprawy oliwek | 150 | 0 |
| uprawy nawadniane | 1 435 | 11 |
| uprawy zbóż | 712 | 0 |
| nieużytki | 1 924 | 4 |
| zabudowane | 16 | 0 |
Historia edytuj
W okresie panowania rzymskiego w miejscu tym istniała osada nazywana Soba lub Sobetha. W 1169 krzyżowcy wybudowali tu zamek obronny, który nazwali Belmont. W 1187 został on zdobyty przez wojska Saladyna, a w 1191 zburzony[2]. W 1596 we wsi mieszkało sześćdziesiąt muzułmańskich i siedem chrześcijańskich rodzin, które płaciły podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, oliwek i winogron[3].
W okresie panowania Brytyjczyków Suba była małą wsią[1].
Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny arabskie milicje działające ze wsi Suba atakowały żydowskie konwoje do Jerozolimy, paraliżując komunikację w tym rejonie. Wieś była kilkakrotnie atakowana przez siły żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana. Na początku I wojny izraelsko-arabskiej w maju 1948 do wsi przybyli pochodzący z Egiptu arabscy ochotnicy, będący członkami Bractwa Muzułmańskiego. Gdy w pobliżu wybudowano Drogę Birmańską, ich sąsiedztwo stwarzało poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa żydowskich transportów. Z tego powodu podczas operacji Danny w nocy z 12 na 13 lipca 1948 wieś zajęli izraelscy żołnierze. Mieszkańcy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów. Następnie wyburzono prawie wszystkie domy[1].
Miejsce obecnie edytuj
Na gruntach wioski Suba został w październiku 1948 utworzony kibuc Cowa.
Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Suba: „Zachowało się wiele budynków, z których niektóre są bez ścian, a inne bez dachu. W domach są widoczne łukowe drzwi i bramy. Z wielu zniszczonych domów pozostały jedynie podmurówki. Niedawno prowadzone badania archeologiczne odkryły dużą kamienną bramę i ściany domów. W obszarze są pozostałości twierdzy krzyżowców”[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Welcome To Suba. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-09]. (ang.).
- ↑ R.P. Harper, D. Pringle: Belmont Castle: A historical notice and preliminary report of excavations in 1986. 1986, s. 101-118.
- ↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 137.