Sufczyna
Sufczyna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza[5][6]. Leży nad rzeką Stupnica na terenie Pogórza Przemyskiego.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-740[4] |
| Tablice rejestracyjne |
RPR |
| SIMC |
0599623[5] |
Położenie na mapie gminy Bircza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu przemyskiego  | |
 49°43′53″N 22°28′11″E/49,731389 22,469722[1] | |
W latach 1340–1772 wieś leżała w ziemi sanockiej (1494 in terra et districto sanociensis), w parafii łacińskiej w Birczy (1484), w Babicach (1507). Parafia greckokatolicka w Brzusce. Następnie do 1914 miejscowość leżała w gminie Bircza, w powiecie sanockim, w powiecie podatkowym w Birczy, w austriackiej prowincji Królestwo Galicji i Lodomerii.
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie dobromilskim województwa lwowskiego[7].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Część wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0599630 | Jasienicki Potok | część wsi |
| 0599646 | Krążki | część wsi |
| 0599652 | Sosny | część wsi |
Historia edytuj
Od 1456 wieś była własnością szlachecką Stanisława, Mikołaja i Jana Kmitów. Następnie od 1491 własnością Jerzego Bireckiego, syna Jerzego z Humnisk, dziedzica Birczy. W 1526 wieś została spalona przez Tatarów. Od 1541 miejscowość była własnością Barbary Herburt. W połowie XIX wieku właścicielką posiadłości tabularnej Sufczyna była Julia hr. Dembińska[8]. W XIX wieku należała do Adalberta hr. Dembińskiego, potem do Jana Stresów. Do niego również należała huta szkła, wydzierżawiona w 1890 roku Ludwikowi Geynerowi. Dla pracowników huty założono nową osadę – Jasienicę Sufczyńską.
Do 1939 istniał we wsi folwark należący do hr. Tarnowskich.
W latach 1939–1941 wieś była pod okupacją Związku Radzieckiego. Od czerwca 1941 do lipca 1944 była pod okupacją niemiecką.
2 grudnia 1944 w Sufczynie miała miejsce katastrofa lotnicza amerykańskiego samolotu bojowego B-24 Liberator „Ditney Hill"[9][10],.
W latach 1944–1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA po wysiedleniu Ukraińców do ZSRR, zamordowali tutaj 30 Polaków, paląc tak polskie, jak i ukraińskie, gospodarstwa[11].
Na cmentarzu greckokatolickim znajduje się mogiła kilkudziesięciu mieszkańców wsi zamordowanych przez oddziały poakowskie (przypuszczalnie ze Zgrupowania Warta) i wspierającą je ludność polską w dniu 11 kwietnia 1945[potrzebny przypis].
Dawne nazwy edytuj
- Camyenna Wola – rok 1456
- Schawczina Wola – rok 1456
- Sowczyna – rok 1468
- Szowczina – rok 1468
- Soffczyna – rok 1485
- Kamenna – rok 1490
Demografia edytuj
- 1785 – 385 grekokatolików, 86 rzymskich katolików i 8 żydów.
- 1840 – 560 grekokatolików (brak informacji o innych wyznaniach)
- 1859 – 569 jw.
- 1879 – 650 jw.
- 1899 – 792 jw.
- 1926 – 921 jw.
- 1938 – 1011 grekokatolików
- 1939 – 949 Ukraińców, 123 Polaków, 23 Żydów
- 1997 – 289 osób
Architektura edytuj
We wsi znajdowała się filialna greckokatolicka murowana cerkiew Введення в Храм Пресвятої Богородиці, zbudowana w 1879 w miejscu starszej drewnianej cerkwi. Cerkiew została zburzona w 1962.
W Sufczynie znajduje się również rzymskokatolicka parafia św. Jadwigi należąca do dekanatu Bircza. Kościół parafialny pw. św. Jadwigi jest dawną kaplicą dworską z XVIII wieku, do której w XIX wieku dobudowano nawę, a w 1930 wieżę.
Galeria edytuj
-
Krzyż na granicy Sufczyny z Nową Wsią -
Kapliczka w Sufczynie -
Miejsce po folwarku Tarnawskich -
Cerkwisko i cmentarz greckokatolicki w Sufczynie -
Kościół w Sufczynie
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 133345
- ↑ Wieś Sufczyna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-04-07] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1218 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 142, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 213.
- ↑ "Życie Podkarpackie" 19 marca 2008. "Gdzie jesteś, Józefie Gorczyco". autor Mariusz Godos., op. cit. Andrzej Olejko (współpraca G. Szałajko). Liberator spod Birczy. Lotnictwo Wojskowe nr 3/1999.; Stowarzyszenia Lotników 460. Grupy Bombowej 15. Armii Powietrznej Stanów Zjednoczonych. [The 460th was known as the 460th Bomb Group (Heavy) 55th Bombardment Wing (B-24 Liberator), 15th Air Force; station in Spinazzola, Italy, during World War II
- ↑ Aeroplan Magazine nr 5 (20), z 1999. Pilot por. Ralph Beam, por. Joseph Gorczyca, Jess Tailer nawigator, Gaspar Castel por. bombardier, Homer Shnurbush sierż. inżynier pokładowy, Yogin Kelly sierżant radiooperator, Gerhard Schlen kapral, operator radaru, Ostin Stubaksh sierżant strzelec, Donald Shepard strzelec, Royce Ostin strzelec, John Dmetryshin strzelec. z wyjątkiem por. Gorczycy który zginął, wszyscy lotnicy przedostali się przez Przemyśl i Połtawę do Włoch. Sześciu z nich jeszcze 2 grudnia 1944 przez Mrzygłód przedostało się do Sanoka
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, tamże.
Linki zewnętrzne edytuj
- Sufczyna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 556.