Synagoga w Chorzowie
Synagoga w Chorzowie – synagoga otwarta w 1875 roku, rozebrana w 1940 roku, która znajdowała się w Chorzowie przy ulicy Wolności.
 Synagoga na pocztówce sprzed 1922 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Budulec |
murowana |
| Architekt |
Benno Groetschel |
| Data budowy | |
| Data likwidacji | |
| Data zburzenia | |
| Tradycja |
reformowana |
Położenie na mapie Chorzowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°17′53″N 18°57′04″E/50,298000 18,951000
| |
Historia edytuj
Gmach został oddany do użytku 23 września 1875. W chwili jej otwarcia gmina żydowska w Królewskiej Hucie liczyła około 900 wyznawców[1].
Podczas II wojny światowej, jesienią 1939 hitlerowcy spalili synagogę. Jesienią 1940 jej zgliszcza zostały rozebrane przez zmuszonych do tego miejscowych Żydów, a w jej miejscu utworzono zbiornik p.poż. Po zakończeniu wojny budynku synagogi nie odbudowano, a na terenie po niej, po likwidacji zbiornika p.poż., urządzono parking, a następnie bazar. Obecnie na jej miejscu znajduje się Dom Handlowy Hutnik z siedzibą PSS „Społem”, do którego dobudowano budynek restauracji McDonald’s (obecnie Bank ING).
Architektura edytuj
Murowany budynek został zaprojektowany przez Benno Groetschela[2], na planie prostokąta w stylu neoromańskim z elementami mauretańskimi, z arkadami i licznymi żeliwnymi kolumnami i zdobieniami.
Troje drzwi stanowiących główne wejście do synagogi (środkowe przeznaczone dla mężczyzn, dwoje bocznych dla kobiet) znajdowało się od strony ulicy (Hauptmann-)Schimmelpfennig-Strasse (obecnie Kazimierza Wielkiego), przy której mieściła się też szkoła żydowska. Od strony ulicy Kaiserstrasse (obecnie Wolności) znajdowało się wejście przeznaczone dla rabina i starszyzny. Krótką ulicę biegnącą w kierunku dworca kolejowego wzdłuż trzeciego boku synagogi, nazwano Synagogenstrasse (później, po 1897 – Bahnhofstrasse, obecnie Dworcowa)
Sala na parterze, o wymiarach 19×19 metrów, do której wchodziło się przez przedsionek, miała 402 miejsca siedzące przeznaczone dla mężczyzn oraz na otaczających ją z trzech stron galeriach, wspartych na żeliwnych kolumnach, odpowiednią liczbę miejsc dla kobiet.
Linki zewnętrzne edytuj
- Synagoga w Chorzowie na portalu Wirtualny Sztetl
Przypisy edytuj
- ↑ Józef Krzyk, Dzisiaj, ale trochę dawniej. 23 września 1875, „Gazeta Wyborcza” z 23 września 2011, dodatek katowicki, s. 12.
- ↑ Bożena Kubit, Przemysław Nadolski, Jerzy Krzysztof Kos (red.), Synagogi na Górnym Śląsku, Wydanie pierwsze, Gliwice: Muzeum w Gliwicach, 2021, s. 92, ISBN 978-83-958939-9-5 [dostęp 2023-09-27].