Moczarnik południowy

Moczarnik południowy
	Synaptomys cooperi
	S.F. Baird, 1857
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	lemingi
Rodzaj	moczarnik
Gatunek	moczarnik południowy
Synonimy
	Arvicola (Synaptomys) gossii Coues, 1877; Synaptomys stonei Rhoads, 1893; Synaptomys fatuus Bangs, 1896; Synaptomys helaletes Merriam, 1896; Synaptomys cooperi saturatus Bole & Moulthrop, 1942; Synaptomys cooperi jesseni Long, 1987;
	Arvicola (Synaptomys) gossii Coues, 1877; Synaptomys stonei Rhoads, 1893; Synaptomys fatuus Bangs, 1896; Synaptomys helaletes Merriam, 1896; Synaptomys cooperi saturatus Bole & Moulthrop, 1942; Synaptomys cooperi jesseni Long, 1987;
Podgatunki
	S. c. cooperi S.F. Baird, 1857; S. c. gossii (Coues, 1877); S. c. helaletes Merriam, 1896; S. c. kentucki Barbour, 1956; S. c. paludis Hibbard & Rinker, 1942; S. c. relictus J.K. Jones, 1958; S. c. stonei Rhoads, 1893;
	S. c. cooperi S.F. Baird, 1857; S. c. gossii (Coues, 1877); S. c. helaletes Merriam, 1896; S. c. kentucki Barbour, 1956; S. c. paludis Hibbard & Rinker, 1942; S. c. relictus J.K. Jones, 1958; S. c. stonei Rhoads, 1893;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Moczarnik południowy^[13] (Synaptomys cooperi) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania edytuj

Moczarnik południowy występuje w Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku^[14]:

S. cooperi cooperi – południowo-wschodnia Manitoba, południowe Ontario, południowy Quebec, Nowy Brunszwik i Nowa Szkocja, Kanada oraz północna i środkowa Minnesota, większość Wisconsin, Michigan, Indiana, Ohio, Nowy Jork, większość Pensylwanii, skrajne północno-zachodnie New Jersey, Vermont, New Hampshire, Maine, zachodnie Massachusetts i północno-zachodnim Connecticut, Stany Zjednoczone.
S. cooperi gossii – skrajnie południowo-wschodnia Dakota Południowa, południowa Minnesota, południowo-zachodni Wisconsin, Nebraska, Kansas, Iowa, Missouri, Illinois, skrajna zachodnia i południowa Indiana, północno-wschodnie Arkansas, zachodnie Kentucky i północno-zachodnie Tennessee, Stany Zjednoczone.
S. cooperi helaletes – południowo-wschodnia Wirginia i północno-wschodnia Karolina Północna, Stany Zjednoczone.
S. cooperi kentucki – środkowo-północne Kentucky, Stany Zjednoczone.
S. cooperi paludis – Meade County State Park, południowo-zachodni Kansas, Stany Zjednoczone.
S. cooperi relictus – Rock Creek State Fish Hatchery, hrabstwo Dundy, południowo-zachodnia Nebraska, Stany Zjednoczone.
S. cooperi stonei – wschodnie Massachusetts, większość Connecticut, Rhode Island, skrajnie południowo-wschodnia Pensylwania, większość New Jersey, wschodnie Kentucky, Wirginia Zachodnia, Maryland, Delaware, północna i zachodnia Wirginia, wschodnie Tennessee, zachodnia Karolina Północna i skrajne północno-wschodnia Georgia, Stany Zjednoczone.

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1857 roku amerykański zoolog Spencer Fullerton Baird nadając mu nazwę Synaptomys cooperi^[2]. Holotyp pochodził z Jackson, w hrabstwie Carroll, w New Hampshire, w Stanach Zjednoczonych^[15].

Podgatunki paludis i relictus znane są jedynie z miejsc typowych^[14]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają siedem podgatunków^[14].

Etymologia edytuj

Synaptomys: gr. συναπτος sunaptos „złączony”; μυς mus, μυος muos „mysz”^[16].
cooperi: James Graham Cooper (1830–1902), amerykański chirurg, przyrodnik (ornitologia i botanika), odkrywca i kolekcjoner^[17].
gossii: Philip Henry Gosse (1810–1888), angielski nauczyciel, przyrodnik, antydarwinista, kolekcjoner ze Stanów Zjednoczonych, Kanady i na Jamajki^[3]^[18].
helaletes: gr. ἑλος helos „bagno”; αλητης alētēs „wędrowiec”^[19].
kentucki: Kentucky, Stany Zjednoczone^[9].
paludis: łac. palus, paludis „bagno”^[20].
relictus: łac. relictus „relikt, odosobniony”, od relinquere „zostawić w tyle”^[18].
stonei: Witmer Stone (1866–1939), amerykański przyrodnik^[4].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 105–131 mm, długość ogona 13–24 mm, długość ucha 8–14 mm, długość tylnej stopy 16–24 mm; masa ciała 21,4–50 g^[21].

Tryb życia edytuj

Moczarniki południowe żyją w koloniach liczących około 30 osobników. Kopią nory biegnące tuż pod powierzchnią ziemi, a na powierzchni wygryzają i wydeptują rozgałęzioną sieć ścieżek, które znakują niewielkimi stosikami ułożonymi z powyrywanej trawy. S. cooperisą aktywne zarówno nocą, jak i w dzień. Mają silne szczęki i zęby. Żywią się głównie pokarmem roślinnym.

Rozmnażanie edytuj

Rozmnażają się przez całą wiosnę i lato. Samica rocznie wydaje na świat 2 lub 3 mioty liczące od 1 do 4 młodych.

Przypisy edytuj

↑ Synaptomys cooperi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b S.F. Baird: Mammalia. W: United States War Dept.: Reports of explorations and surveys, to ascertain the most practicable and economical route for a railroad from the Mississippi River to the Pacific Ocean. T. 8. Cz. 1. Washington: A.O.P. Nicholson, Printer, 1857, s. 558. (ang.).
↑ ^a ^b E. Couse: Muridae. W: E. Coues & J.A. Allen: Monographs of North American Rodentia. Wyd. Government printing office. Washington: 1877, s. 235, seria: Department of the interior. Report of te United States geological survey of the territories. F. V. Hayden, United States geologist-in-charge. Vol. XI. (ang.).
↑ ^a ^b S.N. Rhoads. A new Synaptomys from New Jersey. „The American naturalist”. 27 (1), s. 53, 1893. (ang.).
↑ O. Bangs. On a small collection of mammals from Lake Edward, Quebec. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 10, s. 47, 1896. (ang.).
↑ C.H. Merriam. Revision of the lemmings of the genus Synaptomys, with descriptions of new species. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 10, s. 59, 1896. (ang.).
↑ B.P. Bole, Jr. & P.N. Moulthrop. The Ohio recent mammal collection in the Cleveland Museum of Natural History. „Scientific Publications of the Cleveland Museum of Natural History”. 5 (6), s. 149, 1942. (ang.).
↑ C.A. Long. A new subspecies of southern bog lemming from two Lake Michigan isles (Mammalia: Rodentia). „Mammalia”. 51 (2), s. 324, 1987. (ang.).
↑ ^a ^b R.W. Barbour. Synaptomys cooperi in Kentucky, with description of a new subspecies. „Journal of Mammalogy”. 37 (3), s. 414, 1956. DOI: 10.2307/1376742. (ang.).
↑ C.W. Hibbard & G.C. Rinker. A new bog-lemming (Synaptomys) from Meade County, Kansas. „The University of Kansas science bulletin”. 28 (2), s. 26, 1942. (ang.).
↑ J.K. Jones, Jr.. A new bog lemming (genus Synaptomys) from Nebraska. „University of Kansas Publications, Museum of Natural History”. 9 (13), s. 387, 1958. (ang.).
↑ F.F. Cassola F.F., Synaptomys cooperi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-18] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 344. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Synaptomys cooperi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-18].
↑ Palmer 1904 ↓, s. 656.
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 84–85. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ ^a ^b The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 313.
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 160, OCLC 637083062 (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 291–292. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia edytuj

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[itis-1] Synaptomys cooperi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Baird-2] S.F. Baird: Mammalia. W: United States War Dept.: Reports of explorations and surveys, to ascertain the most practicable and economical route for a railroad from the Mississippi River to the Pacific Ocean. T. 8. Cz. 1. Washington: A.O.P. Nicholson, Printer, 1857, s. 558. (ang.).

[Coues-3] E. Couse: Muridae. W: E. Coues & J.A. Allen: Monographs of North American Rodentia. Wyd. Government printing office. Washington: 1877, s. 235, seria: Department of the interior. Report of te United States geological survey of the territories. F. V. Hayden, United States geologist-in-charge. Vol. XI. (ang.).

[Rhoads-4] S.N. Rhoads. A new Synaptomys from New Jersey. „The American naturalist”. 27 (1), s. 53, 1893. (ang.).

[Bangs-5] O. Bangs. On a small collection of mammals from Lake Edward, Quebec. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 10, s. 47, 1896. (ang.).

[Merriam-6] C.H. Merriam. Revision of the lemmings of the genus Synaptomys, with descriptions of new species. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 10, s. 59, 1896. (ang.).

[Bole&Moulthrop-7] B.P. Bole, Jr. & P.N. Moulthrop. The Ohio recent mammal collection in the Cleveland Museum of Natural History. „Scientific Publications of the Cleveland Museum of Natural History”. 5 (6), s. 149, 1942. (ang.).

[Long-8] C.A. Long. A new subspecies of southern bog lemming from two Lake Michigan isles (Mammalia: Rodentia). „Mammalia”. 51 (2), s. 324, 1987. (ang.).

[Barbour-9] R.W. Barbour. Synaptomys cooperi in Kentucky, with description of a new subspecies. „Journal of Mammalogy”. 37 (3), s. 414, 1956. DOI: 10.2307/1376742. (ang.).

[Hibbard&Rinker-10] C.W. Hibbard & G.C. Rinker. A new bog-lemming (Synaptomys) from Meade County, Kansas. „The University of Kansas science bulletin”. 28 (2), s. 26, 1942. (ang.).

[Jones-11] J.K. Jones, Jr.. A new bog lemming (genus Synaptomys) from Nebraska. „University of Kansas Publications, Museum of Natural History”. 9 (13), s. 387, 1958. (ang.).

[iucn-12] F.F. Cassola F.F., Synaptomys cooperi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-18] (ang.).

[Cichocki&inni-13] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-14] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 344. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-15] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Synaptomys cooperi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-18].

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792403_656]-16] Palmer 1904 ↓, s. 656.

[Beolens&inni-17] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 84–85. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Jobling-18] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792060_313]-19] Palmer 1904 ↓, s. 313.

[Jaeger-20] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 160, OCLC 637083062 (ang.).

[Pardiñas&inni-21] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 291–292. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[13]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]