Syrena Rekord

polska wytwórnia fonograficzna

Syrena Elektro – przedsiębiorstwo w Warszawie, największa polska wytwórnia płytowa w czasach II Rzeczypospolitej.

Syrena Elektro
Rok powstania

1906

Założyciel

Juliusz Feigenbaum

Gatunki

muzyka poważna

Kraj pochodzenia

Polska

 
Nazwa Syreny Grand Record w 1908 po rosyjsku
 
Nazwa Syreny już po polsku, ok. 1925
 
Nazwa Syrena Elektro ok. 1929

Założycielem przedsiębiorstwa Syrena Grand Rekord (Сирена Грандъ Рекордъ) w 1906[1] był warszawski kupiec i przemysłowiec Juliusz Feigenbaum. Dyrektorem został Karl Zandahl[2]. W latach 1911–1912 powstały nowe budynki fabryczne przy ul. Chmielnej 66[1].

W czasie I wojny światowej większość majątku przedsiębiorstwa została wywieziona pod Moskwę[potrzebny przypis], gdzie połączyła się z innymi małymi przedsiębiorstwami, takimi jak Metropol-Record czy Zwukopis[2][niewiarygodne źródło?]. W 1915 nagrała kilkadziesiąt nowych płyt. Później spółka zawiesiła działalność (do 1921)[2].

Po powrocie w 1921 do Warszawy Juliusz Feigenbaum, który od 1914 przebywał w Szwajcarii wznowił działalność przedsiębiorstwa. W 1923 ukazał się pierwszy powojenny katalog nagrań. W następnych latach „Syrena” utwierdziła swoją dominującą pozycję na polskim rynku muzycznym[2].

Od 1929 wprowadzono elektryczny sposób nagrywania; przedsiębiorstwo zmieniło swoją nazwę na „Syrena-Electro”. Na początku lat 30. XX wieku Feigenbaum przeszedł na emeryturę, a jego miejsce zajął Hilary Tempel. Ostatni katalog „Syreny-Electro” ukazał się podczas wakacji 1939.

Po kapitulacji Warszawy wytwórnia została przez Niemców zamknięta a wyposażenie wywiezione jako mienie pożydowskie[2].

Archiwum nagrań

edytuj

Część nagrań posiada w swych zbiorach Muzeum Polskie w Ameryce[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b Witold Pruss: Rozwój przemysłu warszawskiego 1864–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 221.
  2. a b c d e Jerzy S. Majewski o wytwórni Syrena Record. Do tego tanga tańczyli wszyscy [online], warszawa.wyborcza.pl, 12 lutego 2017 [dostęp 2021-06-30].
  3. W MPA przy adapterze. Nagrania wytwórni Syrena Record w kolekcji muzeum | Dziennik Związkowy [online], dziennikzwiazkowy.com [dostęp 2017-11-26] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Tomasz Lerski: Syrena Record – pierwsza polska wytwórnia fonograficzna – Poland's first recording company - 1904-1939. New York, Warszawa: Karin, 2004. ISBN 978-83-917189-0-2.
  • Władimir Timochow: Rekord "Syreny". Zwukoreżisser, nr 7, 2003.