Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2010/06

Aktualnie na stronie głównej

Julio Pinedo (ur. 19 lutego 1942 w Mururacie) – boliwijski rolnik, król społeczności afroboliwijskiej od 1992 roku. Tradycja ustna przypisuje mu pochodzenie od afrykańskiego księcia sprzedanego w niewolę, następnie zaś sprowadzonego do Mururaty do pracy w posiadłościach Ignacia Pinedo de Mustafy. W 1992 i 2007 roku był koronowany na króla Afroboliwijczyków, a podczas drugiej ceremonii oficjalnie uznany przez władze państwowe. Nie ma władzy politycznej, ale kierowana przez niego instytucja wpisuje się w proces emancypacji Afroboliwijczyków. Jako król i reprezentant społeczności afroboliwijskiej bywa zapraszany na rozmaite wydarzenia kulturalne czy polityczne. Odwiedzają go niekiedy turyści czy naukowcy różnych specjalizacji. Monarcha posługuje się specjalnie dla niego zaprojektowanym herbem, którego dewiza brzmi prowadzą mnie moi przodkowie. Osobowość króla budzi niekiedy niechęć. Zarzuca mu się, że jest nazbyt skryty. Niektórzy czarnoskórzy mieszkańcy Boliwii mają nikłe pojęcie tak o władcy, jak i o kierowanej przezeń instytucji. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

30 czerwca edytuj

W pierwszych miesiącach II wojny światowej na okupowanych terenach Pomorza Nadwiślańskiego, żołnierze III Rzeszy przeprowadzili akcję eksterminacyjną. Działania te wymierzone były w członków tzw. "polskiej warstwy przywódczej". Między wrześniem 1939 a kwietniem 1940 bojówki paramilitarnego Selbstschutzu oraz formacje SS i policji niemieckiej zamordowały na Pomorzu od 30 000 do 40 000 Polaków – przedstawicieli elity politycznej, gospodarczej i intelektualnej narodu. Była to najbardziej krwawa spośród wszystkich regionalnych operacji eksterminacyjnych, przeprowadzonych przez Niemców w okupowanej Polsce w ramach tzw. Intelligenzaktion (akcji "Inteligencja").

29 czerwca edytuj

Swe pierwsze treningi Arkadiusz Bilski rozpoczynał w Ruchu Skarżysko, lecz już tydzień później został graczem Granatu Skarżysko–Kamienna. Następnie przeszedł do Stali Stalowa Wola, w której barwach zadebiutował w pierwszej lidze. Później był graczem takich klubów jak: GKS Katowice, KSZO Ostrowiec Świętokrzyski, Ceramika Opoczno oraz Korona Kielce. W sezonie 2004/2005 razem z Koroną wywalczył historyczny awans do Ekstraklasy. Swą piłkarską karierę Bilski zakończył w 2006 roku. 13 stycznia 2010 roku został skazany przez Sąd Rejonowy w Kielcach na karę dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres czterech lat oraz 9,5 tys. zł grzywny za udział w aferze korupcyjnej.

28 czerwca edytuj

Ostatnią anglojęzyczną powieścią Vladimira Nabokova był Oryginał Laury. Powieść nie została ukończona przez autora, gdyż ten zmarł w 1977 roku. Przed śmiercią Nabokov prosił żonę Vérę o spalenie rękopisu, rodzina jednak nie spełniła tej prośby. Liczący 138 kart rękopis przechowywany był przez lata w banku w Montreux. W listopadzie 2008 roku Dmitri Nabokov, syn pisarza, zapowiedział publikację Oryginału Laury. Plany te wywołały dyskusję o tym, kto może dysponować twórczością zmarłego pisarza i czy jego życzenie dotyczące zniszczenia powieści powinno być uhonorowane. Po publikacji utwór spotkał się z negatywną reakcją recenzentów, krytykujących publikację dzieła niedokończonego i niedopracowanego przez autora.

27 czerwca edytuj

Jednym z najwcześniejszych i najbardziej kompletnych rękopisów greckiej Biblii, obok Kodeksu Synajskiego i Watykańskiego, jest Kodeks Aleksandryjski. Sporządzony został w V wieku w Egipcie. Został nazwany Aleksandryjskim, ponieważ patriarcha Cyryl Lukaris miał przywieźć go z Aleksandrii. Po przywiezieniu do Anglii w 1624 roku uzyskał opinię najlepszego rękopisu biblijnego przechowywanego na Wyspach Brytyjskich i cieszył się nią aż do chwili nabycia przez Bibliotekę Brytyjską Kodeksu Synajskiego. Przechowywany jest w Dziale Manuskryptów British Library w Londynie (wraz z Kodeksem Synajskim).

26 czerwca edytuj

Jednym z fikcyjnych rodów pojawiających się w serii książek Harry Potter autorstwa Joanne K. Rowling jest ród Blacków. Blackowie przywiązywali dużą wagę do pochodzenia i czystości krwi innych czarodziejów. Interesowali się także czarną magią – w siedzibie rodu, w domu przy ulicy Grimmauld Place 12 w Londynie, zgromadzono wiele niebezpiecznych artefaktów. Ród Blacków zostaje wspomniany pierwszy raz w tomie Harry Potter i Zakon Feniksa, jednak jego przedstawiciele są bohaterami także wcześniejszych części cyklu. Jak większość czarodziejskich rodów, ród Blacków był spokrewniony z wieloma innymi rodzinami czarodziejów.

25 czerwca edytuj

17 sierpnia 2005 roku Lionel Messi zadebiutował w reprezentacji Argentyny w spotkaniu z reprezentacją Węgier. Został wprowadzony na boisko w 63. minucie, jednak 40 sekund później arbiter Markus Merk pokazał mu czerwoną kartkę za uderzenie łokciem węgierskiego obrońcy, Vilmosa Vanczáka. W 2006 roku był najmłodszym zawodnikiem w kadrze, która wzięła udział w Mistrzostwach Świata 2006, zaś rok później zajął z drużyną drugie miejsce na Copa América. Na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie odniósł swój pierwszy triumf z reprezentacją, zwyciężając w turnieju piłkarskim.

24 czerwca edytuj

W kwietniu 1961 roku kubańscy emigranci dokonali nieudanej próby inwazji na południową Kubę przy wsparciu ze strony USA. Celem operacji było obalenie rządu Fidela Castro. Kubańskie siły zbrojne zwyciężyły, niszcząc siły inwazyjne w ciągu trzech dni. Nieudana akcja spowodowała reperkusje wśród kierownictwa CIA, zdymisjonowano m.in. dyrektora Allena Dullesa, zastępcę dyrektora CIA Charlesa Cabella oraz zastępcę dyrektora ds. operacji Richarda Bissella. W sierpniu 1961 roku, podczas konferencji gospodarczej Organizacji Państw Amerykańskich w Punta del Este w Urugwaju, Che Guevara przesłał notatkę do Johna Fitzgeralda Kennedy'ego. Treść notatki brzmiała: Dziękuję za Zatokę Świń. Przed inwazją rewolucja była słaba. Teraz jest silniejsza niż kiedykolwiek.

23 czerwca edytuj

Przez dłuższy okres swego życia córka papieża Aleksandra VI – Lukrecja Borgia – była owiana złą sławą. Przypisywano jej kazirodcze stosunki z ojcem i bratem Cezarem. Informacje na ten temat przekazali m.in. Marino Sanudo w swoich Diari oraz umbryjski kronikarz Matarazzo. Opierali się oni jedynie na pogłoskach – pogląd o kazirodczych związkach łączących Lukrecję z braćmi jest odrzucany przez literaturę naukową. Postać Lukrecji zaczęto rehabilitować w drugiej połowie XIX wieku. W 1866 roku Giuseppe Campori opublikował w Nuova Antologia oparty na archiwaliach artykuł Ofiara historii, z którego wyłoniła się zupełnie inna postać.

22 czerwca edytuj

W budowanych od 684 do 706 roku grobowcach ulokowanych w mauzoleum Qianling znajdują się szczątki członków cesarskiej rodziny Li. Spoczywa tam cesarz Gaozong, jak również jego żona, uzurpatorka z dynastii Zhou, pierwsza i jedyna kobieta cesarz Chin – Wu Zetian. Mauzoleum słynie z wielu posągów i malowideł zdobiących ściany podziemnych grobowców. Oprócz kurhanu oraz grobowca Gaozonga i Wu Zetian znajduje się tam 17 mniejszych grobowców zwanych peizang mu. Do 2005 roku odkopano tylko 5 z nich, z czego trzy należą do członków rodziny cesarskiej, jeden do kanclerza Chin, a ostatni do Generała Lewej Straży.

21 czerwca edytuj

Budowę wszystkich czterech okrętów typu Swietłana rozpoczęto jeszcze przed I wojną światową dla marynarki wojennej Imperium Rosyjskiego, lecz z powodu wojny i sytuacji wewnętrznej w Rosji dopiero w 1928 ukończono zaledwie jeden okręt dla marynarki ZSRR – Krasnyj Krym. Dwa okręty przebudowano na zbiornikowce, a ostatniego nie ukończono. Pochodnym typem tych okrętów były większe krążowniki typu Admirał Nachimow, w części literatury zaliczane również do typu Swietłana. Były to jedyne typy lekkich krążowników carskiej Rosji.

20 czerwca edytuj

Jednym z najwcześniejszych i najbardziej kompletnych rękopisów greckiej Biblii, obok Kodeksu Synajskiego i Watykańskiego, jest Kodeks Aleksandryjski. Sporządzony został w V wieku w Egipcie. Został nazwany Aleksandryjskim, ponieważ patriarcha Cyryl Lukaris miał przywieźć go z Aleksandrii. Po przywiezieniu do Anglii w 1624 roku uzyskał opinię najlepszego rękopisu biblijnego przechowywanego na Wyspach Brytyjskich i cieszył się nią aż do chwili nabycia przez Bibliotekę Brytyjską Kodeksu Synajskiego. Przechowywany jest w Dziale Manuskryptów British Library w Londynie (wraz z Kodeksem Synajskim).

19 czerwca edytuj

Jednym z fikcyjnych rodów pojawiających się w serii książek Harry Potter autorstwa Joanne K. Rowling jest ród Blacków. Blackowie przywiązywali dużą wagę do pochodzenia i czystości krwi innych czarodziejów. Interesowali się także czarną magią – w siedzibie rodu, w domu przy ulicy Grimmauld Place 12 w Londynie, zgromadzono wiele niebezpiecznych artefaktów. Ród Blacków zostaje wspomniany pierwszy raz w tomie Harry Potter i Zakon Feniksa, jednak jego przedstawiciele są bohaterami także wcześniejszych części cyklu. Jak większość czarodziejskich rodów, ród Blacków był spokrewniony z wieloma innymi rodzinami czarodziejów.

18 czerwca edytuj

17 sierpnia 2005 roku Lionel Messi zadebiutował w reprezentacji Argentyny w spotkaniu z reprezentacją Węgier. Został wprowadzony na boisko w 63. minucie, jednak 40 sekund później arbiter Markus Merk pokazał mu czerwoną kartkę za uderzenie łokciem węgierskiego obrońcy, Vilmosa Vanczáka. W 2006 roku był najmłodszym zawodnikiem w kadrze, która wzięła udział w Mistrzostwach Świata 2006, zaś rok później zajął z drużyną drugie miejsce na Copa América. Na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie odniósł swój pierwszy triumf z reprezentacją, zwyciężając w turnieju piłkarskim.

17 czerwca edytuj

W kwietniu 1961 roku kubańscy emigranci dokonali nieudanej próby inwazji na południową Kubę przy wsparciu ze strony USA. Celem operacji było obalenie rządu Fidela Castro. Kubańskie siły zbrojne zwyciężyły, niszcząc siły inwazyjne w ciągu trzech dni. Nieudana akcja spowodowała reperkusje wśród kierownictwa CIA, zdymisjonowano m.in. dyrektora Allena Dullesa, zastępcę dyrektora CIA Charlesa Cabella oraz zastępcę dyrektora ds. operacji Richarda Bissella. W sierpniu 1961 roku, podczas konferencji gospodarczej Organizacji Państw Amerykańskich w Punta del Este w Urugwaju, Che Guevara przesłał notatkę do Johna Fitzgeralda Kennedy'ego. Treść notatki brzmiała: Dziękuję za Zatokę Świń. Przed inwazją rewolucja była słaba. Teraz jest silniejsza niż kiedykolwiek.

16 czerwca edytuj

Przez dłuższy okres swego życia córka papieża Aleksandra VI – Lukrecja Borgia – była owiana złą sławą. Przypisywano jej kazirodcze stosunki z ojcem i bratem Cezarem. Informacje na ten temat przekazali m.in. Marino Sanudo w swoich Diari oraz umbryjski kronikarz Matarazzo. Opierali się oni jedynie na pogłoskach – pogląd o kazirodczych związkach łączących Lukrecję z braćmi jest odrzucany przez literaturę naukową. Postać Lukrecji zaczęto rehabilitować w drugiej połowie XIX wieku. W 1866 roku Giuseppe Campori opublikował w Nuova Antologia oparty na archiwaliach artykuł Ofiara historii, z którego wyłoniła się zupełnie inna postać.

15 czerwca edytuj

W budowanych od 684 do 706 roku grobowcach ulokowanych w mauzoleum Qianling znajdują się szczątki członków cesarskiej rodziny Li. Spoczywa tam cesarz Gaozong, jak również jego żona, uzurpatorka z dynastii Zhou, pierwsza i jedyna kobieta cesarz Chin – Wu Zetian. Mauzoleum słynie z wielu posągów i malowideł zdobiących ściany podziemnych grobowców. Oprócz kurhanu oraz grobowca Gaozonga i Wu Zetian znajduje się tam 17 mniejszych grobowców zwanych peizang mu. Do 2005 roku odkopano tylko 5 z nich, z czego trzy należą do członków rodziny cesarskiej, jeden do kanclerza Chin, a ostatni do Generała Lewej Straży.

14 czerwca edytuj

Budowę wszystkich czterech okrętów typu Swietłana rozpoczęto jeszcze przed I wojną światową dla marynarki wojennej Imperium Rosyjskiego, lecz z powodu wojny i sytuacji wewnętrznej w Rosji dopiero w 1928 ukończono zaledwie jeden okręt dla marynarki ZSRR – Krasnyj Krym. Dwa okręty przebudowano na zbiornikowce, a ostatniego nie ukończono. Pochodnym typem tych okrętów były większe krążowniki typu Admirał Nachimow, w części literatury zaliczane również do typu Swietłana. Były to jedyne typy lekkich krążowników carskiej Rosji.

13 czerwca edytuj

Jednym z najwcześniejszych i najbardziej kompletnych rękopisów greckiej Biblii, obok Kodeksu Synajskiego i Watykańskiego, jest Kodeks Aleksandryjski. Sporządzony został w V wieku w Egipcie. Został nazwany Aleksandryjskim, ponieważ patriarcha Cyryl Lukaris miał przywieźć go z Aleksandrii. Po przywiezieniu do Anglii w 1624 roku uzyskał opinię najlepszego rękopisu biblijnego przechowywanego na Wyspach Brytyjskich i cieszył się nią aż do chwili nabycia przez Bibliotekę Brytyjską Kodeksu Synajskiego. Przechowywany jest w Dziale Manuskryptów British Library w Londynie (wraz z Kodeksem Synajskim).

12 czerwca edytuj

Jednym z fikcyjnych rodów pojawiających się w serii książek Harry Potter autorstwa Joanne K. Rowling jest ród Blacków. Blackowie przywiązywali dużą wagę do pochodzenia i czystości krwi innych czarodziejów. Interesowali się także czarną magią – w siedzibie rodu, w domu przy ulicy Grimmauld Place 12 w Londynie, zgromadzono wiele niebezpiecznych artefaktów. Ród Blacków zostaje wspomniany pierwszy raz w tomie Harry Potter i Zakon Feniksa, jednak jego przedstawiciele są bohaterami także wcześniejszych części cyklu. Jak większość czarodziejskich rodów, ród Blacków był spokrewniony z wieloma innymi rodzinami czarodziejów.

11 czerwca edytuj

17 sierpnia 2005 roku Lionel Messi zadebiutował w reprezentacji Argentyny w spotkaniu z reprezentacją Węgier. Został wprowadzony na boisko w 63. minucie, jednak 40 sekund później arbiter Markus Merk pokazał mu czerwoną kartkę za uderzenie łokciem węgierskiego obrońcy, Vilmosa Vanczáka. W 2006 roku był najmłodszym zawodnikiem w kadrze, która wzięła udział w Mistrzostwach Świata 2006, zaś rok później zajął z drużyną drugie miejsce na Copa América. Na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie odniósł swój pierwszy triumf z reprezentacją, zwyciężając w turnieju piłkarskim.

10 czerwca edytuj

W kwietniu 1961 roku kubańscy emigranci dokonali nieudanej próby inwazji na południową Kubę przy wsparciu ze strony USA. Celem operacji było obalenie rządu Fidela Castro. Kubańskie siły zbrojne zwyciężyły, niszcząc siły inwazyjne w ciągu trzech dni. Nieudana akcja spowodowała reperkusje wśród kierownictwa CIA, zdymisjonowano m.in. dyrektora Allena Dullesa, zastępcę dyrektora CIA Charlesa Cabella oraz zastępcę dyrektora ds. operacji Richarda Bissella. W sierpniu 1961 roku, podczas konferencji gospodarczej Organizacji Państw Amerykańskich w Punta del Este w Urugwaju, Che Guevara przesłał notatkę do Johna Fitzgeralda Kennedy'ego. Treść notatki brzmiała: Dziękuję za Zatokę Świń. Przed inwazją rewolucja była słaba. Teraz jest silniejsza niż kiedykolwiek.

9 czerwca edytuj

Jednym z klasycznych zespołów strachliwości, obok latah i miryachit, jest zespół o nazwie skaczący Francuzi z Maine. Jest to bardzo rzadkie zaburzenie neurologiczne z nadaktywnością ruchową. Jego objawami są echopraksja, echolalia, zautomatyzowane posłuszeństwo i nasilona strachliwość. Zespół opisany został przez George'a Millera Bearda, który zdiagnozował go u franko-kanadyjskich drwali żyjących w odległych, izolowanych osadach nieopodal Moosehead Lake w stanie Maine. Poza pierwszym opisem z 1880 roku w literaturze medycznej spotyka się jedynie pojedyncze opisy podobnych przypadków, z których najnowsze pochodzą z lat 80. XX wieku.

8 czerwca edytuj

Starożytne urartyjskie miasto Argisztihinili zostało założone w okresie ekspansji wielkiej Urartyjczyków na Zakaukaziu. Ekspansja ta odbyła się za panowania króla Argisztiego I, od którego imienia miasto otrzymało swoją nazwę. Argisztihinili istniało od VIII do VI wieku p.n.e. Położone było na lewym brzegu rzeki Araks. Jego ruiny zlokalizowano w odległości 15 km na południowy zachód od współczesnego ormiańskiego miasta Armawir, między osadami Nor-Armawir i Armawir w prowincji Armawir.

7 czerwca edytuj

Budowę wszystkich czterech okrętów typu Swietłana rozpoczęto jeszcze przed I wojną światową dla marynarki wojennej Imperium Rosyjskiego, lecz z powodu wojny i sytuacji wewnętrznej w Rosji dopiero w 1928 ukończono zaledwie jeden okręt dla marynarki ZSRR – Krasnyj Krym. Dwa okręty przebudowano na zbiornikowce, a ostatniego nie ukończono. Pochodnym typem tych okrętów były większe krążowniki typu Admirał Nachimow, w części literatury zaliczane również do typu Swietłana. Były to jedyne typy lekkich krążowników carskiej Rosji.

6 czerwca edytuj

6 września 2007 roku izraelskie lotnictwo przeprowadziło atak powietrzny na syryjski reaktor jądrowy, leżący w Muhafazie Dajr az-Zaur. Atak został przeprowadzony w ramach operacji Orchard. W skład grupy uderzeniowej weszły myśliwce F-15E, F-16 Sufa oraz jeden samolot rozpoznawczy; łącznie w pierwszej fazie operacji udział brało osiem samolotów. Maszyny zostały wyposażone w pociski AGM-65 Maverick, 500 funtów bomb (226 kg) oraz podczepiane zewnętrzne dodatkowe zbiorniki paliwa. W wyniku operacji reaktor jądrowy uległ zniszczeniu, a śmierć poniosło 10 pracujących w nim północnokoreańskich robotników.

5 czerwca edytuj

Najstarszym manuskryptem Septuaginty i Nowego Testamentu jest Kodeks Synajski. Jest jedynym zachowanym pisanym uncjałą rękopisem, z pełnym tekstem Nowego Testamentu. W Starym Testamencie ma jednak wiele braków. Tekst reprezentuje tradycję aleksandryjską. Kodeks został odkryty przez Konstantego Tischendorfa. Bibliści oceniają go jako jeden z dwu najważniejszych rękopisów Nowego Testamentu i jeden z trzech najważniejszych rękopisów Septuaginty. W mediach jest traktowany jako najważniejszy rękopis Pisma Świętego i bywa przez nie określany jako "najstarsza pełna Biblia świata" albo nawet "konkurent Biblii".

4 czerwca edytuj

2 lipca 2007 roku w Europie ukazał się album The Apostasy, będący ósmym albumem studyjnym polskiej grupy Behemoth. Firmowała go wytwórnia Regain Records. W USA album ukazał się 17 lipca w Century Media Records, natomiast w Polsce płytę wydała wytwórnia Mystic Production. Było to pierwsze wydawnictwo zespołu, które zadebiutowało w amerykańskim zestawieniu Billboardu 200, plasując się na 149. miejscu. W ciągu tygodnia od premiery album sprzedano za oceanem w nakładzie 5000 egzemplarzy. W 2008 roku płyta została nominowana do nagrody polskiego przemysłu fonograficznego – Fryderyka – w kategorii: album roku – rock/metal.

3 czerwca edytuj

Podczas II wojny światowej reportażysta i publicysta Melchior Wańkowicz pracował jako korespondent wojenny przy II Korpusie Polskim gen. Władysława Andersa. Bezpośrednio po wojnie wydał swoją najbardziej znaną książkę – Bitwę o Monte Cassino – dzieło o największej bitwie tego korpusu w 1944 roku. Wydarzeniom wojennym poświęcił też m.in. tomy Wrzesień żagwiący i Ziele na kraterze. Bezpośrednio po wojnie przebywał na emigracji, a w 1958 roku powrócił do rządzonej przez komunistów Polski. W 1964 roku podpisał tzw. List 34, z protestem m.in. przeciwko cenzurze, czym naraził się na proces sądowy i kilkutygodniowe uwięzienie. Wańkowicz uważany jest za jednego z najwybitniejszych reportażystów w historii literatury polskiej.

2 czerwca edytuj

Pierwszym seniorskim turniejem, w jakim zagrała szwajcarska tenisistka Timea Bacsinszky, była impreza ITF w Vaduz w 2003 roku. Skreczowała wówczas przy stanie 2:5 w meczu pierwszej rundy z Caroline Maes. Od tego czasu sześciokrotnie triumfowała w imprezach ITF, a także zwyciężyła w jednym turnieju WTA (w Luksemburgu). Bacsinszky reprezentowała Szwajcarię w Pucharze Federacji i Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie. W swej karierze najwyżej sklasyfikowana była na 48. pozycji w rankingu, zaś w deblu na 68. miejscu. Jej trenerem, od stycznia 2007 roku, jest Erfan Djahangiri.

1 czerwca edytuj

W 1982 roku Samantha Reed Smith, amerykańska uczennica z Manchesteru w stanie Maine, napisała list do nowo wybranego generalnego sekretarza Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Jurija Andropowa. Smith zapytała w liście, dlaczego stosunki pomiędzy Związkiem Radzieckim i Stanami Zjednoczonymi są tak napięte. W odpowiedzi na list Andropow zaprosił Smith do odwiedzenia Związku Radzieckiego. Dziewczynka zaproszenie przyjęła. W efekcie, Smith wzbudziła szerokie zainteresowanie mediów w obu krajach jako „ambasador dobrej woli”.