Szahim

Szahim (arab. ‏شحيم‎, Šahīm; fr. Chehim) – miasto w Libanie, na terenie prowincji Iklim al-Charrub, w górach regionu Asz-Szuf. Położone jest około 47 kilometrów na południowy zachód od Bejrutu (około 30 kilometrów w linii prostej). Na obrzeżach miasta znajduje się wielowarstwowe stanowisko archeologiczne.

Archeologia

Pierwsze prace archeologiczno-konserwatorskie na stanowisku w Szahim miały miejsce pod koniec lat 60. i na początku lat 70. XX wieku. Prace rekonstrukcyjne prowadził H. Kalayan (lata 60., 70. i 80. XX wieku). Rzymskie sanktuarium, a także bizantyjska wieś z bazyliką zostały po raz pierwszy bardziej szczegółowo opisane przez M. Tallona w 1968 roku.

Polsko-libańskie badania archeologiczne

Polsko-Libańska Misja Archeologiczna Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW prowadzi badania na stanowisku w Szahim od 1996 roku. Kieruje nimi dr hab. Tomasz Waliszewski z Uniwersytetu Warszawskiego. Misja współpracuje z Wydziałem Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a także libańską Direction Générale des Antiquités oraz Institut français du Proche-Orient (IFPO). Na stanowisku utworzono park archeologiczny, otwarty dla zwiedzających.

Osadnictwo w Szahim sięga epoki brązu, jednak najlepiej zachowane i widoczne na powierzchni są pozostałości antycznej wsi. Wiele obiektów w osadzie jest bardzo dobrze zachowanych – domy mieszkalne, tłocznie oliwy z zachowanymi instalacjami pras, rzymska świątynia czy chrześcijańska bazylika. W obrębie stanowiska znaleziono także fragmenty nekropolii. Tłocznie oliwy funkcjonowały przez co najmniej kilka wieków, można przypuszczać, że produkcja oliwy stanowiła podstawę gospodarki tego miejsca. W bazylice odkryto wielobarwne mozaiki, przedstawiające przede wszystkim motywy geometryczne, lecz także między innymi wizerunek lwicy (w centralnej części prezbiterium) oraz grecką inskrypcję, która pozwala ustalić prawdopodobną datę położenia tych mozaik na 498 rok.

Bibliografia

• Krueger, M., Wicenciak, U., Kowarska, Z., Niedzielski, P., Kozak, L., Krueger, M., Jakubowski, K., Proch, J., Mleczek, M., Waśkiewicz, A. (2018). First results of organic residue analysis on ceramic vessels (Jiyeh and Chhîm, Lebanon) by High Perfomance Liquid Chromatography with Tandem Mass Spectrometry. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 18(1), 209–220.
• Waliszewski, T., and Wicenciak, U. (2015). Chhim, Lebanon: a Roman and Late Antique village in the Sidon hinterland. Journal of Eastern Mediterranean Archaeology & Heritage Studies, 3(4), 372–395.
• Kowarska, Z. and Lenarczyk, S. (2012). Pithos-type vessels from Chhîm: preliminary assesment of the finds from 1996-2009. Polish Archaeology in the Mediterranean, 21, 643–651.
• Waliszewski, T. (2012). Chhim et Jiyeh – de la prosperité au declin, Dossiers d’Archéologie, 350, 64–69.
• Waliszewski, T. (2012). Chhim et les mosaïques du prêtre Thomas. In M.-A. Haldimann, A.-M. Afeiche, M. Martiniani-Reber (Eds), Fascination du Liban. Soixante siècles d’histoire de religions, d’art et d’archéologie, Catalogue de l’exposition, Genève, Musée Rath, 30 novembre 2012–31 mars 2013 (pp. 127–132). Genève: Ginevra.
• Wicenciak, U. (2010). Local Roman coarse wares from Chhim (southern Lebanon). In S. Menchelli, S. Santoro, M. Pasquinucci, & G. Guiducci (Eds.), LRCW 3: Late Roman coarse wares, cooking wares and amphorae in the Mediterranean. Archaeology and archaeometry. Comparison between Western and Eastern Mediterranean II (pp. 885–890). Oxford: Archaeopress.
• Waliszewski, T. and Périssé, I. (2006). Chhîm: Explorations, 2005. Polish Archaeology in the Mediterranean, 17, 411–420.
• Waliszewski, T. and Périssé, I. (2005). Chhîm: Explorations, 2004. Polish Archaeology in the Mediterranean, 16, 411–418.
• Waliszewski, T. (2004). Chhîm: Explorations, 2003. Polish Archaeology in the Mediterranean, 15, 303–310.
• Waliszewski, T. (2003). Chhîm: Explorations, 2002. Polish Archaeology in the Mediterranean, 14, 265–275.
• Waliszewski, T., and Ortali-Tarazi, R. (2002). Site archeologique de Chhim-Mariyat, In T. Waliszewski, R. Ortali-Tarazi, Village romain et byzantin à Chhim-Marjiyat. Rapport préliminaire (1996–2002). Bulletin d’Archéologie et d’Architecture Libanaise, 6, 12–14.
• Waliszewski, T. (2002). Chhîm: Explorations, 2001. Polish Archaeology in the Mediterranean, 13, 243–253.
• Waliszewski, T. (2001). Chhîm: Explorations, 2000. Polish Archaeology in the Mediterranean, 12, 297–306.
• Waliszewski, T. (1999). Chhim: Explorations 1998. Polish Archaeology in the Mediterranean, 10, 177–185.
• Tarazi. R., Waliszewski, T., Nordiguian, L. (1998). Chhim, un village byzantin au sud de Beyrouth. In Liban. L’autre rive. Catalogue de l’Exposition présentée a l’Institut du Monde Arabe du 27 octobre 1998 au 2 mai 1999 (pp. 215–216). Paris.
• Waliszewski, T., Kowalski, S. P. and Witecka, A. (1998). Chhim-Jiyeh excavations 1997. Polish Archaeology in the Mediterranean, 9, 139–152.
• Waliszewski, T., Nordiguian, L., Tarazi, R. (1998). Mission Archéologique a Shhîm, Newsletter of the National Museum in Beirut, spring 1998, 22–26.
• Chmielewski, K., Martusewicz, J. (1997). Problematyka konserwatorska mozaiki posadzkowej bazyliki bizantynskiej w Chhim w Libanie, Ochrona Zabytków, 3, 217–223.
• Nordiguian, L. (1997). Le Temple de Marjiyyat (Chhîm) à la faveur de nouvelles fouilles, Topoï, 7/2, 945-964.
• Waliszewski, T. and Kowalski, S. P. (1997). Chhim-Jiyeh excavations 1996. Polish Archaeology in the Mediterranean, 8, 147–156.

Linki zewnętrzne

• Chhîm