Szczególnie zarządzany obszar Antarktyki

Szczególnie zarządzany obszar Antarktyki, ASMA (od ang. Antarctic Specially Managed Area) – obszar Antarktyki podlegający specjalnej ochronie w celu ułatwienia planowania i koordynacji działalności ludzkiej. Obszary te mogą być ustanawiane na podstawie załącznika V do Protokołu o ochronie środowiska naturalnego (tak zwanego protokołu madryckiego, podpisanego w Madrycie 4 października 1991)[1].

Mogą one obejmować obszary (zarówno lądowe, jak i morskie), na których występuje ryzyko wzajemnej ingerencji zainteresowanych stron lub skumulowania wpływu działań na środowisko, a także miejsca będące historycznym świadectwem odkryć i badań Antarktyki. W odróżnieniu od szczególnie chronionych obszarów Antarktyki (ASPA), wstęp do szczególnie zarządzanych obszarów Antarktyki nie wymaga zezwolenia, chociaż w obrębie obszaru ASMA może znajdować się jeden lub więcej obszarów ASPA, wymagających pozwolenia na wstęp[1].

Obszary ustanawiane są w czasie corocznych spotkań konsultatywnych Układu antarktycznego (Antarctic Treaty Consultative Meeting – ATCM) na wniosek dowolnego z państw prowadzących działania naukowe na obszarze Antarktyki (państw stron Protokołu o ochronie środowiska naturalnego do Układu antarktycznego) lub Komitetu Ochrony Środowiska (Committee for Environmental Protection – CEP), Komitetu Naukowego Badań Antarktycznych (Scientific Committee on Antarctic Research – SCAR) czy Komisji do spraw Zachowania Żywych Zasobów Morskich Antarktyki (Commission for the Conservation of Antarctic Marine Living Resources – CCAMLR). Strona wnioskująca o wyznaczenie obszaru zobowiązana jest następnie do zarządzania nim[1].

Lista obszarów

edytuj

Zostało wyznaczonych siedem szczególnie zarządzanych obszarów Antarktyki; w 2014 roku z tej listy skreślono jeden z nich[2]:

Nr Nazwa Położenie Powierzchnia
km²
Kraj proponujący
1 Admiralty Bay Wyspa Króla Jerzego, Szetlandy Południowe 409,54   Brazylia,   Ekwador
  Peru,   Polska
  Stany Zjednoczone
2 McMurdo Dry Valleys Południowa Ziemia Wiktorii, Antarktyda Wschodnia 17 945,42   Nowa Zelandia
  Stany Zjednoczone
3 Cape Denison, Commonwealth Bay (wykreślony) Ziemia Jerzego V, Antarktyda Wschodnia 1,11   Australia
4 Deception Island Szetlandy Południowe 158,56   Argentyna,   Chile
  Hiszpania,   Norwegia
  Stany Zjednoczone
  Wielka Brytania
5 Amundsen-Scott South Pole Station Biegun południowy, Płaskowyż Polarny 26 286,03   Stany Zjednoczone
6 Larsemann Hills Ziemia Księżniczki Elżbiety, Antarktyda Wschodnia 252,54   Australia,   Chiny
  Indie,   Rosja
  Rumunia
7 Southwest Anvers Island and Palmer Basin Archipelag Palmera 3548,53   Stany Zjednoczone

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Protokół o ochronie środowiska do Układu w sprawie Antarktyki, sporządzony w Madrycie dnia 4 października 1991 r., Dz.U. z 2001 r. nr 6, poz. 52.
  2. Antarctic Protected Areas Database. Antarctic Treaty Secretariat. [dostęp 2015-07-08]. (ang. • hiszp. • niem. • ros.).

Linki zewnętrzne

edytuj