Szczepan Jeleński
Szczepan Jeleński, ps. Bohdan Katerwa (ur. 22 grudnia 1881 w Warszawie, zm. 27 maja 1949 w Poznaniu) – polski inżynier i pisarz, popularyzator nauki.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
inżynier, pisarz, popularyzator nauki |
Życiorys
edytujUrodził się 22 grudnia 1881 w Warszawie, w rodzinie Jana Jeleńskiego i Ludwiki z Czajewskich. Ukończył gimnazjum w Warszawie i Politechnikę Warszawską. W latach 1904–1907 był redaktorem „Dziennika dla Wszystkich”, w latach 1909–1913 redaktorem „Roli”[1].
Podczas I wojny światowej był członkiem zarządu głównego Koła Międzypartyjnego w Warszawie jako delegat Stronnictwa Chrześcijańsko- Demokratycznego[1].
W okresie międzywojennym był dyrektorem Księgarni św. Wojciecha w Poznaniu. Ponadto był:
- członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek,
- członkiem rady Polskiego Związku Wydawców Dzienników i Czasopism,
- redaktorem tygodnika ilustrowanego „Tęcza”[1].
Twórczość
edytuj- Urwis (1918) – komedia;
- Igraszki z ogniem – komedia;
- Przechodzień (1921) – nastrojowa sztuka;
- Lilavati[2] (1926; anegdoty, gry, ciekawostki, zadania matematyczne)
- wznawiana w wyd. WSiP, Warszawa (w r. 1971 - wyd. siódme);
- następnie Poznań, 1982;
- Śladami Pitagorasa[3] (1928; idem);
- w latach 1960. tytuł posłużył teleturniejowi;
- wznowiona w wyd. WSiP, Poznań, 1988;
- Pod strażą Sfinksa;
- Płomienne serca, wyd. Pelikan.
Uprawiał też publicystykę o tematyce religijnej:
- O siódmej godzinie – opowieść ewangeliczna;
- Woda żywa;
- Mała Miriam[4]).
Jego książki popularyzujące matematykę (Lilavati i Śladami Pitagorasa) uznawane są za prekursorskie i nadal wznawiane.
Wszystkie jego utwory objęte były w 1951 roku zapisem cenzury w Polsce, podlegały natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek[5]; później jednak zapis częściowo cofnięto i Lilavati oraz Śladami Pitagorasa w PRL wznawiano.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 122–123. [dostęp 2021-07-28].
- ↑ Lîlâvatî : rozrywki matematyczne, S. Jeleński (oprac.), Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, [ok. 1930] [dostęp 2020-04-29].
- ↑ Śladami Pitagorasa : rozrywki matematyczne, S. Jeleński (oprac.), Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1928 [dostęp 2020-04-29].
- ↑ S. Jeleński, Mała Miriam : opowieść ewangeliczna [online], polona.pl [dostęp 2020-04-29].
- ↑ Cenzura PRL, posłowie Zbigniew Żmigrodzki, Wrocław 2002, s. 18.
Bibliografia
edytuj- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 296. ISBN 83-01-02722-3.
Linki zewnętrzne
edytujPublikacje Szczepana Jeleńskiego dostępne w serwisie Polona
- Treść na podstawie Wielkiej ilustrowanej encyklopedji powszechnej Gutenberga (z początków XX wieku), encyklopedii Ultima Thule (1933) i Wielkiej encyklopedii powszechnej PWN (1963).