Wikipedia

Szczodrzeniec

rodzaj rośliny

Szczodrzeniec (Chamaecytisus Link.) – wyróżniany w niektórych ujęciach systematycznych rodzaj roślin z rodziny bobowatych, alternatywnie włączany jest do rodzaju Cytisus jako sekcja Tubocytisus DC, Prodr. 2: 153. 1825. Obejmuje od ok. 30 do 43[4] gatunków. Rośliny te występują na obszarze od Wysp Kanaryjskich po zachodnią Azję. W Polsce występują 4 gatunki rodzime i jeden przejściowo dziczejący.

Szczodrzeniec
Ilustracja
Chamaecytisus ratisbonensis
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

szczodrzeniec

Nazwa systematyczna
Chamaecytisus Link.
Handb. 2: 154. 1831 (ante Sep)
Typ nomenklatoryczny

Chamaecytisus supinus (L.) Link[3]

Synonimy
  • Aulonix Raf.
  • Diaxulon Raf.
  • Tubocytisus Fourr.
  • Viborgia Moench[4]
Multimedia w Wikimedia Commons
Szczodrzeniec ruski

Należą tu krzewy i półkrzewy o liściach sezonowych, trójlistkowych. Kwiaty zebrane są w kwiatostany wyrastające szczytowo lub w kątach liści. Kielich jest rurkowaty, wcinany do ok. 1/3 długości. Korony są żółte, białe lub różowe. Strąk podługowaty, 2–5 nasienny[5].

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Zasięg rodzaju obejmuje Wyspy Kanaryjskie, Maroko, południową i środkową Europę, region Kaukazu i Azji Mniejszej oraz Kazachstan i zachodnią Syberię[4].

Gatunki flory Polski[6]

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Jest to jeden z szeregu rodzajów tworzących grupę Cytisus-Genista, nad której klasyfikacją toczyła się długa debata, aktywna zwłaszcza po uzyskaniu wyników analiz molekularnych w latach 90. XX wieku i w pierwszych latach XXI wieku. Rozważano wówczas utrzymanie i rozwijanie podziału na liczne drobne rodzaje lub scalenie taksonów w kilka większych rodzajów[7]. Wyodrębniony rodzaj Chamaecytisus w ujęciu Bisby'ego z 1981 obejmował ok. 30 gatunków wyróżniających się rurkowatym kielichem. Od początku lat 90. Chamaecytisus był jednak zwykle włączany do Cytisus (Cristofolini w 1991[8], Käss i Wink 1997[9], Cubas i in. 2002[10], Wink i Mohamed 2003[11]). We florach krajowych takson ujmowany był różnie jako rodzaj lub sekcja w obrębie Cytisus[7]. W 2006 roku dyskusję nad klasyfikacją tej grupy podsumowali Cristofolini i Troìa wyróżniając obszerny rodzaj Cytisus z Chamaecytisus w randze sekcji Cytisus sect. Tubocytisus DC, Prodr. 2: 153. 1825[5]. Mimo to wciąż w różnych źródłach rodzaj jest ujmowany odrębnie[6][4].

Wykaz gatunków[4]

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-22] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-23].
  4. ↑ a b c d e Chamaecytisus Link. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-27].
  5. ↑ a b Cristofolini G.; Troìa A.. A reassessment of the sections of the genus Cytisus Desf. (Cytiseae, Leguminosae). „Taxon”. 55, s. 733-746, 2006. 
  6. ↑ a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 58, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. ↑ a b G. P. Lewis, Brian Schrire, Barbara Mackinder, Mike Lock: Legumes of the World. Royal Botanic Gardens, Kew, 2005, s. 283, 292. ISBN 978-1-900347-80-8.
  8. ↑ Cristofolini, G. (1991). Taxonomic revision of Cytisus sect. Tubocytisus DC. (Fabaceae). Webbia 45: 187-219
  9. ↑ Käss, E., Wink, M. (1997. Phylogenetic relationships in the Papilionaceae (family Leguminosae) based on nucleotide sequences of cpDNA (rbcL) and ncDNA (ITS 1 and 2). Molec. Phylogen. Evol. 8: 65-88
  10. ↑ Cubas, P., Pardo, C. & Tahiri, H. (2OO2). Molecular approach to the phylogeny and systematics of Cytisus (Leguminosae) and related genera based on nucleotide sequences of nrDNA (ITS region) and cpDNA (trnL-trnF intergenic spacer). Pl. Syst. Evol. 233(3-4): 223-242.
  11. ↑ Wink, M., Mohamed, G.LA. (2003). Evolution of chemical defense traits in the Leguminosae: mapping of distribution patterns of secondary metabolites on a molecular phylogeny inferred from nucleoticle sequences of the rbcL gene. Biochem Syst. Ecol 3l: 897-917
  12. ↑ Wymieniony jest w Roślinach polskich prof. Szafera, jednak na terenie Polski nie występuje
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szczodrzeniec&oldid=67272632”