Szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela
Szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela (hebr. ראש המטה הכללי, Rosz Ha-Mate Ha-Klali; nazywany w skrócie Rematkal, רמטכ"ל) − najwyższy szczebel dowodzenia w Siłach Obronnych Izraela.
 Obecny szef Sztabu - Herci Halewi | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1948 |
| Nazwa wyróżniająca |
Ramatkal |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | |
| Obecny | |
| Działania zbrojne | |
| wojna o niepodległość, kryzys sueski, wojna sześciodniowa, wojna na wyczerpanie, wojna Jom Kipur, wojna libańska, pierwsza intifada, intifada Al-Aksa, II wojna libańska | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
| Skład | |
Status prawny
edytuj
Status prawny Szefa Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela określa jedna z ustaw zasadniczych dotycząca armii z 1976:
- Szef Sztabu Generalnego jest najwyższym szczeblem dowodzenia Sił Obronnych Izraela (formalnie uznawany za głównodowodzącego). Szef sztabu jest jedynym aktywnym w Izraelu oficerem w randze generała-porucznika (raw alluf). Szef Sztabu Generalnego ma symbol wojskowy oraz banderę Sztabu Generalnego.
- Szef Sztabu Generalnego podlega bezpośrednio Ministrowi Obrony, którym jest zawsze cywil, choć często emerytowany oficer.
- Szef Sztabu Generalnego musi każdorazowo uzyskać akceptację Ministra Obrony i rządu Izraela na przeprowadzenie operacji wojskowej. W normalnych warunkach zajmuje się tym głównie Rada Bezpieczeństwa Narodowego i to na niej spoczywa główna odpowiedzialność[1].
Każdy Szef Sztabu Generalnego otrzymuje stopień raw alluf, jako jedyny wojskowy służby czynnej[2].
Szef sztabu jest formalnie mianowany raz na trzy lata, z możliwością przedłużenia okresu do czterech lub pięciu lat. Od 2023 funkcję tę pełni generał Herci Halewi[3].
Znaczenie stanowiska
edytujSiły Obronne Izraela cieszą się dużym szacunkiem w izraelskim społeczeństwie, dlatego pozycja szefa sztabu generalnego jest bardzo szanowana. Byli szefowie sztabu często zajmowali eksponowane stanowiska w życiu politycznym państwa. Dwóch szefów sztabu (Icchak Rabin i Ehud Barak) zostało premierami, czterech wicepremierami (Refa’el Etan, Mosze Ja’alon, Jigael Jadin, Sza’ul Mofaz) a kolejnych czterech – ministrami (Chajjim Bar-Lew, Mosze Dajan, Mordechaj Gur, Amnon Lipkin-Szachak. Wszyscy oni, a także trzech innych (Cewi Cur, Gabi Aszkenazi i Beni Ganc) zasiadali w Knesecie.
Szefowie Sztabu Generalnego
edytuj| Imię i nazwisko | Początek kadencji | Koniec kadencji | Okres trwania (miesiące) | Najważniejsze wydarzenia |
|---|---|---|---|---|
| Ja’akow Dori | 16 czerwca 1947 | 9 listopada 1949 | 29 | wojna o niepodległość |
| Jigael Jadin | 9 listopada 1949 | 7 grudnia 1952 | 37 | – |
| Mordechaj Maklef | 7 grudnia 1952 | 6 grudnia 1953 | 12 | ataki fedainów, Jednostka 101 |
| Mosze Dajan | 6 grudnia 1953 | 29 stycznia 1958 | 49 | operacje odwetowe przeciw fedainom, kryzys sueski |
| Chajjim Laskow | 29 stycznia 1958 | 1 stycznia 1961 | 36 | – |
| Cewi Cur | 1 stycznia 1961 | 1 stycznia 1964 | 36 | – |
| Icchak Rabin | 1 stycznia 1964 | 1 stycznia 1968 | 48 | wojna sześciodniowa |
| Chajjim Bar-Lew | 1 stycznia 1968 | 1 stycznia 1972 | 48 | wojna na wyczerpanie |
| Dawid Elazar | 1 stycznia 1972 | 3 kwietnia 1974 | 27 | wojna Jom Kipur |
| Mordechaj Gur | 15 kwietnia 1974 | 16 kwietnia 1978 | 48 | operacja Entebbe, wojna domowa w Libanie |
| Refa’el Etan | 16 kwietnia 1978 | 19 kwietnia 1983 | 60 | wojna libańska |
| Mosze Lewi | 19 kwietnia 1983 | 19 kwietnia 1987 | 48 | wojna libańska |
| Dan Szomron | 19 kwietnia 1987 | 1 kwietnia 1991 | 48 | pierwsza intifada |
| Ehud Barak | 1 kwietnia 1991 | 1 stycznia 1995 | 45 | operacja „Odpowiedzialność” w Libanie |
| Amnon Lipkin-Szachak | 1 stycznia 1995 | 9 lipca 1998 | 42 | operacja Grona Gniewu w Libanie |
| Sza’ul Mofaz | 9 lipca 1998 | 9 lipca 2002 | 48 | intifada Al-Aksa, operacja Ochronna Tarcza, wycofanie się z Libanu |
| Mosze Ja’alon | 9 lipca 2002 | 1 czerwca 2005 | 35 | intifada Al-Aksa, operacja Ochronna Tarcza |
| Dan Chaluc | 1 czerwca 2005 | 14 lutego 2007 | 20 | II wojna libańska, konflikt w Strefie Gazy |
| Gabi Aszkenazi | 14 lutego 2007 | 14 lutego 2011 | 48 | operacja Płynny Ołów |
| Beni Ganc | 14 lutego 2011 | 16 lutego 2015 | 48 | operacja „Ochronny Brzeg” |
| Gadi Eizenkot | 16 lutego 2015 | 15 stycznia 2019 | 47 | |
| Awiw Kochawi[4] | 15 stycznia 2019 | 16 stycznia 2023 | 48 | operacja Alot ha-Szachar |
| Herci Halewi | 16 stycznia 2023 |
Przypisy
edytuj- ↑ General Staff. [w:] Israel Defence Forces [on-line]. [dostęp 2011-01-31]. (ang.).
- ↑ Aszer Szafrir: The Names of Israeli Military Ranks and their linguistic analysis. academia.edu. [dostęp 2019-05-08]. (ang.).
- ↑ LTG Herzi Halevi Assumes the Position of IDF Chief of the General Staff [online], idf.il, 16 stycznia 2023 [dostęp 2023-02-01] (ang.).
- ↑ What ate the top five challenges facing Aviv Kochavi, the IDF's new chief? [online], The Jerusalem Post, 15 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-29] (ang.).