Szelomi (hebr. שלומי) – samorząd lokalny w Izraelu, w Dystrykcie Północnym.

Szelomi
‏שלומי‎
Ilustracja
Widok Szelomi z południa
Państwo

 Izrael

Dystrykt

Północny

Poddystrykt

Akka

Powierzchnia

5,868 km²

Wysokość

92 m n.p.m.

Populacja (2011)
• liczba ludności
• gęstość


6053
1032 os./km²

Nr kierunkowy

+972 4

Położenie na mapie Dystryktu Północnego
Mapa konturowa Dystryktu Północnego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szelomi”
Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, u góry znajduje się punkt z opisem „Szelomi”
Ziemia33°04′31″N 35°08′52″E/33,075278 35,147778
Strona internetowa

Położenie

edytuj

Miejscowość Szelomi jest położona na wysokości 92 metrów n.p.m. na zachodnich zboczach wzgórz Zachodniej Galilei. Leży u podnóża grzbietu górskiego Reches ha-Sulam (361 m n.p.m.), którym przebiega granica z Libanem. Wzdłuż północnej granicy miejscowości przepływa strumień Chanita, a na południe strumień Becet. Okoliczne wzgórza są w większości zalesione. Teren opada w kierunku zachodnim na równinę przybrzeżną Izraela. W otoczeniu Szelomi znajdują się kibuce Kefar Rosz ha-Nikra, Chanita, Adamit i Maccuwa, oraz moszawy Ja’ara i Becet. Na północ od miejscowości, przy granicy znajduje się izraelska baza wojskowa Dvoranit Sigint, oraz posterunek obserwacyjny UNIFIL. Po stronie libańskiej jest położone miasto An-Nakura i wioska Alma asz-Szab.

Podział administracyjny

edytuj

Szelomi jest położone w Poddystrykcie Akki, w Dystrykcie Północnym.

Demografia

edytuj

Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2011 roku w Szelomi żyło ponad 6 tys. mieszkańców, z czego 92,8% Żydzi i 7,2% inne narodowości. Wskaźnik wzrostu populacji w 2011 roku wynosił 1,7%. Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych średnie wynagrodzenie pracowników w Szelomi w 2009 roku wynosiło 5840 ILS (średnia krajowa 7070 ILS)[1].

Populacja pod względem wieku (2010)
Wiek (w latach) Procent populacji w %
0 – 4 10,1
5 – 9 9,8
10 – 14 7,9
15 – 19 7,4
20 – 29 12,2
30 – 44 23,3
45 – 59 17,1
60 – 64 3,8
65 – 8,4


Źródło danych: Central Bureau of Statistics.

Historia

edytuj

Badania archeologiczne wykazały, że miejsce to było zamieszkane już w epoce brązu[2]. Od I do V wieku wioska była zamieszkana przez społeczność żydowską. Talmud nazywa ją Becet[3]. We wsi znaleziono 18 stanowisk archeologicznych z tego okresu. Odkryto miejsca pochówku chrześcijan oraz dzbany z IV wieku[4]. Od początku okresu panowania Arabów wioska była zamieszkana przez społeczność arabską i nazywała się Al-Bassa[5]. W 1189 roku wioskę wykorzystali krzyżowcy jako obóz wojenny podczas III wyprawy krzyżowej[6]. Krzyżowcy nazywali wioskę Le Bace lub LeBassa[7]. W 1517 roku wioska wraz z całą Palestyną przeszła pod panowanie osmańskie. Dokumenty podatkowe z 1596 roku mówią, że w al-Bassa mieszkało 76 rodzin muzułmańskich i 28 kawalerów. Płacili oni podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, bawełny, oliwek, owoców, oraz hodowli kóz i uli[8]. W 1882 roku we wsi otworzono publiczną szkołę podstawową dla chłopców, a następnie prywatną szkołę średnią i publiczną szkołę podstawową dla dziewcząt[9]. W wyniku I wojny światowej nastąpiły duże zmiany terytorialne na Bliskim Wschodzie. Francusko-brytyjska umowa graniczna z 1920 roku nieprecyzyjnie określiła przebieg granicy między Brytyjskim Mandatem Palestyny i Francuskim Mandatem Syrii (w skład którego wchodził także dzisiejszy Liban). Okazało się, że granica przebiegała na północ od wioski al-Bassa. Sama wioska znajdowała się w Mandacie Palestyny, jednak znaczna część jej pól uprawnych znalazła się w Mandacie Syrii. W rezultacie mieszkańcy al-Bassa zostali odcięci od swoich pól uprawnych[10]. Władze francuskie rozwiązały ten problem, przyznając w 1921 roku mieszkańcom al-Bassa obywatelstwo Mandatu Syrii. Równolegle pracowała mieszana komisja francusko-brytyjska, która do lutego 1922 roku ustaliła szczegółowy przebieg granicy. W 1923 roku oficjalnie potwierdzono, że al-Bassa znajduje się w Brytyjskim Mandacie Palestyny (zmieniono również przebieg granicy przy wiosce). W 1926 roku zmieniono obywatelstwo mieszkańców wioski na palestyńskie[11]. Przeprowadzony we wrześniu 1922 roku wykazał, że w al-Bassa mieszkało 867 chrześcijan, 150 muzułmanów i 1 Żyd[12]. W kolejnych latach tutejsza populacja uległa dużym zmianom. W 1945 roku w wiosce żyło 1590 chrześcijan i 1360 muzułmanów[13]. Podczas arabskiego powstania w Palestynie (1936–1939) w bezpośrednim sąsiedztwie wioski powstał posterunek żydowskiej policji, który następnie przekształcono w brytyjski Fort Tegart. W dniu 6 września 1938 roku w pobliżu wioski wpadł na minę brytyjski samochód pancerny, w wyniku czego zginęło czterech brytyjskich żołnierzy. W odwecie Brytyjczycy spalili dolną część wioski. Kilka dni później brytyjscy żołnierze zmusili około 50 wieśniaków do wejścia do autobusu, który następnie skierowano na minę podłożoną na drodze. W wybuchu zginęło około 20 Arabów. Mieszkańcy wioski zostali zmuszeni do wykopania dołu i pogrzebania wszystkich zabitych[14]. Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przyznała te tereny państwu arabskiemu[15]. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny na początku 1948 roku w okolicy tej stacjonowały siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej. W ostatnich dniach przed proklamacją niepodległości Izraela żydowska organizacja paramilitarna Hagana przeprowadziła operację „Ben-Ami”, w trakcie której 14 maja 1948 roku Izraelczycy zajęli wioskę al-Bassa. Była ona słabo broniona przez nieliczną lokalną arabską milicję. Po zajęciu wioski, Izraelczycy zgromadzili mieszkańców w miejscowym kościele, gdzie zastrzelili kilkoro młodzieńców. Zeznania świadków różnią się od siebie, i mówią o pięciu osobach zastrzelonych wewnątrz kościoła lub siedmiu osobach na zewnątrz[16][17]. Następnie, 27 maja mieszkańców wioski przymusowo wysiedlono, a ich domy w większości zniszczono. Prawie wszyscy wieśniacy z al-Bassa uciekli do Libanu[18]. Po I wojnie izraelsko-arabskiej w 1949 roku w pobliżu opuszczonej wioski powstał prowizoryczny obóz dla żydowskich imigrantów (ma'abarot). W 1950 roku obóz przekształcono w stałą osadę o nazwie Szelomi. Jej pierwszymi mieszkańcami byli imigranci z Indii, Jemenu i Jugosławii. Po 1956 roku dotarła tutaj nowa fala imigrantów żydowskich, pochodzących tym razem z Afryki Północnej (głównie z Tunezji i Maroka[19]. Szelomi było szybko rozwijającą się osadą, która w 1960 roku awansowała do statusu samorządu lokalnego[20]. W latach 90. XX wieku osiedliło się tutaj wielu imigrantów z krajów byłego ZSRR. Ze względu na bliskość granicy z Libanem miejscowość jest narażona na ataki terrorystyczne. Podczas II wojny libańskiej w 2006 roku na miejscowość spadły liczne rakiety wystrzeliwane przez organizację terrorystyczną Hezbollah z południowego Libanu. Ataki te powtórzyły się w styczniu 2008 roku[21].

Nazwa miejscowości nawiązuje do biblijnej postaci Szelomiego, ojca księcia Achiuda z pokolenia Asera[a][20].

Symbole

edytuj

Oficjalny herb miejscowości został opublikowany we wrześniu 1961 roku. Ma on kształt tarczy, pośrodku której widnieje rozłożyste drzewo. Przedstawia ono okoliczne lasy. U podstawy drzewa wyrasta kwiat, symbolizujący odradzające się życie. Powyżej umieszczono nazwę miejscowości pisaną w języku hebrajskim[20].

Polityka

edytuj
 
Siedziba władz samorządowych w Szelomi

Siedziba władz samorządowych znajduje się w centrum miejscowości. Przewodniczącym rady jest Gabi Naaman.

Architektura

edytuj

Zabudowa Szelomi składa się w większości z niewysokiej zabudowy. Tutejsze domy są najczęściej jednorodzinne lub kilkurodzinne. Zabudowa jest nowoczesna i charakteryzuje się ekologicznym wkomponowaniem w naturalne otoczenie przyrody. Miejscowość posiada następujące osiedla mieszkaniowe: Nof Harim, Giwat HaArazim, Morad Ha-Har, Bene Beitecha, Neve Rabin, Pisgat Szelomi oraz Morad HaNahal. W miejscowości są liczne ogrody - Ogród Przygód, Ogród Karmiel, Ogród Netanji, Ogród KKL i Ogród Goldy. W pobliżu Ogrodu Przygód znajduje się stanowisko archeologiczne z pozostałościami mozaiki podłogowej z okresu bizantyjskiego. Na północ od strefy przemysłowej są położone pozostałości arabskiej wioski al-Bassa, z grobami w jaskiniach i ruinami kościoła bizantyjskiego.

Kultura

edytuj

W miejscowości jest ośrodek kultury i biblioteka publiczna. Tutejsze centrum kultury obsługuje okoliczne wioski, zapewniając mieszkańcom dostęp do wydarzeń kulturalnych i imprez sportowych.

Edukacja i nauka

edytuj

W miejscowości znajdują się 3 szkoły (HaRav Maimon Hakoen, Erez i Ben Cwi). W 2010 roku uczyło się w nich ogółem ponad 800 uczniów, w tym 680 w szkołach podstawowych. Średnia liczba uczniów w klasie wynosiła 24. Poza tym jest tutaj centrum szkolenia zawodowego Erez College, centrum kształcenia nauczycieli oraz szkoła specjalna[22].

Sport i rekreacja

edytuj

W zachodniej części miejscowości znajduje się boisko do piłki nożnej. W tutejszym centrum sportów jest basen pływacki, sala sportowa oraz korty tenisowe. Mniejsze boiska oraz sale sportowe są zlokalizowane przy szkołach.

Turystyka

edytuj

W ostatnich latach coraz większe znaczenie w Szelomi zdobywa obsługa ruchu turystycznego. Okoliczne wzgórza są w większości porośnięte lasami, w których poprowadzono szlaki turystyczne. Po stronie wschodniej znajduje się Rezerwat Przyrody Strumienia Becet. W pobliżu jest także Park Narodowy Rosz ha-Nikra. Ze względu na bliskość granicy z Libanem należy podporządkować się zaleceniom sił bezpieczeństwa, które najlepiej znają aktualną sytuację na granicy. W miejscowości istnieje możliwość przenocowania i zjedzenia posiłków.

Gospodarka

edytuj

Lokalna gospodarka opiera się na dwóch strefach przemysłowych i obsłudze ruchu turystycznego. Obszar przemysłowy zajmuje powierzchnię około 500 hektarów. Z ważniejszych zakładów znajduje się tutaj Widia-Hanita produkujący różnorodne wiertła i narzędzia skrawające[23].

Transport

edytuj

Przez centrum miejscowości przebiega droga nr 899, którą jadąc na zachód dojeżdża się do moszawu Becet i dalej do drogi nr 4, lub jadąc na południowy wschód dojeżdża się do drogi nr 70 i dalej do moszawu Ja’ara. Drogą nr 70 jadąc na południe dojeżdża się do kibucu Maccuwa. Natomiast drogą nr 4 można dojechać na północ do kibucu Kefar Rosz ha-Nikra, lub na południe do moszawu Liman. Droga nr 8990 prowadzi na północny wschód do kibucu Chanita.

  1. Zobacz: 4 Księga Mojżeszowa 34,27: „Dla pokolenia Asera - książę Achiud, syn Szelomiego.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.

Przypisy

edytuj
  1. Dane statystyczne Szelomi. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. (hebr.).
  2. Salomon E. Grootkerk: Ancient sites in Galilee: a toponymic gazetteer. Brill, 2000, s. 3. ISBN 90-04-11535-8. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
  3. Claude Reignier Conder, H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881, s. 167. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
  4. David Whitehouse: Corning Museum of Glass. Hudson Hills, 2002, s. 182. ISBN 0-87290-150-5. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
  5. Walid Khalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 6. ISBN 0-88728-224-5.
  6. Andrew Petersen: A Gazetteer of Buildings in Muslim Palestine. Oxford University Press, 2002, s. 111. ISBN 978-0-19-727011-0. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
  7. Welcome To al-Bassa. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. (ang.).
  8. Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 181.
  9. Rosina J. Hassoun: Arab Americans in Michigan. MSU Press, 2003, s. 26. ISBN 0-87013-667-4.
  10. Gideon Biger: The Boundaries of Modern Palestine, 1840-1947. London and New York: Routledge/Curzon, 2004, s. 137. ISBN 0-7146-5654-2.
  11. Asher Kaufman: Between Palestine and Lebanon: Seven Shi'i villages as a case study of boundaries, identities and conflict. The Middle East Journal, 2006, s. 685–706.
  12. J.B. Barron: Palestine: Report and General Abstracts of the Census of 1922. Table XI.. Government of Palestine, 1923.
  13. Village Statistics. Government of Palestine, 1945.
  14. M. Hughes: The Banality of Brutality: British Armed Forces and the Repression of the Arab Revolt in Palestine, 1936–39. English Historical Review Vol. CXXIV No. 507, 2009, s. 314–354.
  15. Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
  16. Meron Benvenisti: Sacred Landscape: The Buried History of the Holy Land Since 1948. University of California Press, 2000, s. 139-140. ISBN 0-520-23422-7. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
  17. John B. Quigley: The case for Palestine: an international law perspective. Duke University Press, 2005, s. 62. ISBN 0-8223-3539-5.
  18. Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 253. ISBN 978-0-521-00967-6.
  19. Szelomi. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. (hebr.).
  20. a b c Dov Gutterman: Mo'atza Mekomit Shelomi. [w:] Flags of the World [on-line]. 2008-07-19. [dostęp 2013-04-16]. (ang.).
  21. Israel protests Katyusha fire on Shlomi. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. 2008-01-08. [dostęp 2013-04-16].
  22. Wydział Edukacji Szelomi. [w:] Mo'atza Mekomit Shelomi [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-29)]. (hebr.).
  23. Widia-Hanita. [w:] Widia-Hanita [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-11)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj