Szelomi
Szelomi (hebr. שלומי) – samorząd lokalny w Izraelu, w Dystrykcie Północnym.
Widok Szelomi z południa | |
Państwo | |
---|---|
Dystrykt | |
Poddystrykt | |
Powierzchnia |
5,868 km² |
Wysokość |
92 m n.p.m. |
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
|
Nr kierunkowy |
+972 4 |
Położenie na mapie Dystryktu Północnego | |
Położenie na mapie Izraela | |
33°04′31″N 35°08′52″E/33,075278 35,147778 | |
Strona internetowa |
Położenie
edytujMiejscowość Szelomi jest położona na wysokości 92 metrów n.p.m. na zachodnich zboczach wzgórz Zachodniej Galilei. Leży u podnóża grzbietu górskiego Reches ha-Sulam (361 m n.p.m.), którym przebiega granica z Libanem. Wzdłuż północnej granicy miejscowości przepływa strumień Chanita, a na południe strumień Becet. Okoliczne wzgórza są w większości zalesione. Teren opada w kierunku zachodnim na równinę przybrzeżną Izraela. W otoczeniu Szelomi znajdują się kibuce Kefar Rosz ha-Nikra, Chanita, Adamit i Maccuwa, oraz moszawy Ja’ara i Becet. Na północ od miejscowości, przy granicy znajduje się izraelska baza wojskowa Dvoranit Sigint, oraz posterunek obserwacyjny UNIFIL. Po stronie libańskiej jest położone miasto An-Nakura i wioska Alma asz-Szab.
Podział administracyjny
edytujSzelomi jest położone w Poddystrykcie Akki, w Dystrykcie Północnym.
Demografia
edytujZgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2011 roku w Szelomi żyło ponad 6 tys. mieszkańców, z czego 92,8% Żydzi i 7,2% inne narodowości. Wskaźnik wzrostu populacji w 2011 roku wynosił 1,7%. Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych średnie wynagrodzenie pracowników w Szelomi w 2009 roku wynosiło 5840 ILS (średnia krajowa 7070 ILS)[1].
Wiek (w latach) | Procent populacji w % |
---|---|
0 – 4 | 10,1 |
5 – 9 | 9,8 |
10 – 14 | 7,9 |
15 – 19 | 7,4 |
20 – 29 | 12,2 |
30 – 44 | 23,3 |
45 – 59 | 17,1 |
60 – 64 | 3,8 |
65 – | 8,4 |
Źródło danych: Central Bureau of Statistics.
Historia
edytujBadania archeologiczne wykazały, że miejsce to było zamieszkane już w epoce brązu[2]. Od I do V wieku wioska była zamieszkana przez społeczność żydowską. Talmud nazywa ją Becet[3]. We wsi znaleziono 18 stanowisk archeologicznych z tego okresu. Odkryto miejsca pochówku chrześcijan oraz dzbany z IV wieku[4]. Od początku okresu panowania Arabów wioska była zamieszkana przez społeczność arabską i nazywała się Al-Bassa[5]. W 1189 roku wioskę wykorzystali krzyżowcy jako obóz wojenny podczas III wyprawy krzyżowej[6]. Krzyżowcy nazywali wioskę Le Bace lub LeBassa[7]. W 1517 roku wioska wraz z całą Palestyną przeszła pod panowanie osmańskie. Dokumenty podatkowe z 1596 roku mówią, że w al-Bassa mieszkało 76 rodzin muzułmańskich i 28 kawalerów. Płacili oni podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, bawełny, oliwek, owoców, oraz hodowli kóz i uli[8]. W 1882 roku we wsi otworzono publiczną szkołę podstawową dla chłopców, a następnie prywatną szkołę średnią i publiczną szkołę podstawową dla dziewcząt[9]. W wyniku I wojny światowej nastąpiły duże zmiany terytorialne na Bliskim Wschodzie. Francusko-brytyjska umowa graniczna z 1920 roku nieprecyzyjnie określiła przebieg granicy między Brytyjskim Mandatem Palestyny i Francuskim Mandatem Syrii (w skład którego wchodził także dzisiejszy Liban). Okazało się, że granica przebiegała na północ od wioski al-Bassa. Sama wioska znajdowała się w Mandacie Palestyny, jednak znaczna część jej pól uprawnych znalazła się w Mandacie Syrii. W rezultacie mieszkańcy al-Bassa zostali odcięci od swoich pól uprawnych[10]. Władze francuskie rozwiązały ten problem, przyznając w 1921 roku mieszkańcom al-Bassa obywatelstwo Mandatu Syrii. Równolegle pracowała mieszana komisja francusko-brytyjska, która do lutego 1922 roku ustaliła szczegółowy przebieg granicy. W 1923 roku oficjalnie potwierdzono, że al-Bassa znajduje się w Brytyjskim Mandacie Palestyny (zmieniono również przebieg granicy przy wiosce). W 1926 roku zmieniono obywatelstwo mieszkańców wioski na palestyńskie[11]. Przeprowadzony we wrześniu 1922 roku wykazał, że w al-Bassa mieszkało 867 chrześcijan, 150 muzułmanów i 1 Żyd[12]. W kolejnych latach tutejsza populacja uległa dużym zmianom. W 1945 roku w wiosce żyło 1590 chrześcijan i 1360 muzułmanów[13]. Podczas arabskiego powstania w Palestynie (1936–1939) w bezpośrednim sąsiedztwie wioski powstał posterunek żydowskiej policji, który następnie przekształcono w brytyjski Fort Tegart. W dniu 6 września 1938 roku w pobliżu wioski wpadł na minę brytyjski samochód pancerny, w wyniku czego zginęło czterech brytyjskich żołnierzy. W odwecie Brytyjczycy spalili dolną część wioski. Kilka dni później brytyjscy żołnierze zmusili około 50 wieśniaków do wejścia do autobusu, który następnie skierowano na minę podłożoną na drodze. W wybuchu zginęło około 20 Arabów. Mieszkańcy wioski zostali zmuszeni do wykopania dołu i pogrzebania wszystkich zabitych[14]. Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przyznała te tereny państwu arabskiemu[15]. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny na początku 1948 roku w okolicy tej stacjonowały siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej. W ostatnich dniach przed proklamacją niepodległości Izraela żydowska organizacja paramilitarna Hagana przeprowadziła operację „Ben-Ami”, w trakcie której 14 maja 1948 roku Izraelczycy zajęli wioskę al-Bassa. Była ona słabo broniona przez nieliczną lokalną arabską milicję. Po zajęciu wioski, Izraelczycy zgromadzili mieszkańców w miejscowym kościele, gdzie zastrzelili kilkoro młodzieńców. Zeznania świadków różnią się od siebie, i mówią o pięciu osobach zastrzelonych wewnątrz kościoła lub siedmiu osobach na zewnątrz[16][17]. Następnie, 27 maja mieszkańców wioski przymusowo wysiedlono, a ich domy w większości zniszczono. Prawie wszyscy wieśniacy z al-Bassa uciekli do Libanu[18]. Po I wojnie izraelsko-arabskiej w 1949 roku w pobliżu opuszczonej wioski powstał prowizoryczny obóz dla żydowskich imigrantów (ma'abarot). W 1950 roku obóz przekształcono w stałą osadę o nazwie Szelomi. Jej pierwszymi mieszkańcami byli imigranci z Indii, Jemenu i Jugosławii. Po 1956 roku dotarła tutaj nowa fala imigrantów żydowskich, pochodzących tym razem z Afryki Północnej (głównie z Tunezji i Maroka[19]. Szelomi było szybko rozwijającą się osadą, która w 1960 roku awansowała do statusu samorządu lokalnego[20]. W latach 90. XX wieku osiedliło się tutaj wielu imigrantów z krajów byłego ZSRR. Ze względu na bliskość granicy z Libanem miejscowość jest narażona na ataki terrorystyczne. Podczas II wojny libańskiej w 2006 roku na miejscowość spadły liczne rakiety wystrzeliwane przez organizację terrorystyczną Hezbollah z południowego Libanu. Ataki te powtórzyły się w styczniu 2008 roku[21].
Nazwa
edytujNazwa miejscowości nawiązuje do biblijnej postaci Szelomiego, ojca księcia Achiuda z pokolenia Asera[a][20].
Symbole
edytujOficjalny herb miejscowości został opublikowany we wrześniu 1961 roku. Ma on kształt tarczy, pośrodku której widnieje rozłożyste drzewo. Przedstawia ono okoliczne lasy. U podstawy drzewa wyrasta kwiat, symbolizujący odradzające się życie. Powyżej umieszczono nazwę miejscowości pisaną w języku hebrajskim[20].
Polityka
edytujSiedziba władz samorządowych znajduje się w centrum miejscowości. Przewodniczącym rady jest Gabi Naaman.
Architektura
edytujZabudowa Szelomi składa się w większości z niewysokiej zabudowy. Tutejsze domy są najczęściej jednorodzinne lub kilkurodzinne. Zabudowa jest nowoczesna i charakteryzuje się ekologicznym wkomponowaniem w naturalne otoczenie przyrody. Miejscowość posiada następujące osiedla mieszkaniowe: Nof Harim, Giwat HaArazim, Morad Ha-Har, Bene Beitecha, Neve Rabin, Pisgat Szelomi oraz Morad HaNahal. W miejscowości są liczne ogrody - Ogród Przygód, Ogród Karmiel, Ogród Netanji, Ogród KKL i Ogród Goldy. W pobliżu Ogrodu Przygód znajduje się stanowisko archeologiczne z pozostałościami mozaiki podłogowej z okresu bizantyjskiego. Na północ od strefy przemysłowej są położone pozostałości arabskiej wioski al-Bassa, z grobami w jaskiniach i ruinami kościoła bizantyjskiego.
Kultura
edytujW miejscowości jest ośrodek kultury i biblioteka publiczna. Tutejsze centrum kultury obsługuje okoliczne wioski, zapewniając mieszkańcom dostęp do wydarzeń kulturalnych i imprez sportowych.
Edukacja i nauka
edytujW miejscowości znajdują się 3 szkoły (HaRav Maimon Hakoen, Erez i Ben Cwi). W 2010 roku uczyło się w nich ogółem ponad 800 uczniów, w tym 680 w szkołach podstawowych. Średnia liczba uczniów w klasie wynosiła 24. Poza tym jest tutaj centrum szkolenia zawodowego Erez College, centrum kształcenia nauczycieli oraz szkoła specjalna[22].
Sport i rekreacja
edytujW zachodniej części miejscowości znajduje się boisko do piłki nożnej. W tutejszym centrum sportów jest basen pływacki, sala sportowa oraz korty tenisowe. Mniejsze boiska oraz sale sportowe są zlokalizowane przy szkołach.
Turystyka
edytujW ostatnich latach coraz większe znaczenie w Szelomi zdobywa obsługa ruchu turystycznego. Okoliczne wzgórza są w większości porośnięte lasami, w których poprowadzono szlaki turystyczne. Po stronie wschodniej znajduje się Rezerwat Przyrody Strumienia Becet. W pobliżu jest także Park Narodowy Rosz ha-Nikra. Ze względu na bliskość granicy z Libanem należy podporządkować się zaleceniom sił bezpieczeństwa, które najlepiej znają aktualną sytuację na granicy. W miejscowości istnieje możliwość przenocowania i zjedzenia posiłków.
Gospodarka
edytujLokalna gospodarka opiera się na dwóch strefach przemysłowych i obsłudze ruchu turystycznego. Obszar przemysłowy zajmuje powierzchnię około 500 hektarów. Z ważniejszych zakładów znajduje się tutaj Widia-Hanita produkujący różnorodne wiertła i narzędzia skrawające[23].
Transport
edytujPrzez centrum miejscowości przebiega droga nr 899, którą jadąc na zachód dojeżdża się do moszawu Becet i dalej do drogi nr 4, lub jadąc na południowy wschód dojeżdża się do drogi nr 70 i dalej do moszawu Ja’ara. Drogą nr 70 jadąc na południe dojeżdża się do kibucu Maccuwa. Natomiast drogą nr 4 można dojechać na północ do kibucu Kefar Rosz ha-Nikra, lub na południe do moszawu Liman. Droga nr 8990 prowadzi na północny wschód do kibucu Chanita.
Uwagi
edytuj- ↑ Zobacz: 4 Księga Mojżeszowa 34,27: „Dla pokolenia Asera - książę Achiud, syn Szelomiego.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
Przypisy
edytuj- ↑ Dane statystyczne Szelomi. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. (hebr.).
- ↑ Salomon E. Grootkerk: Ancient sites in Galilee: a toponymic gazetteer. Brill, 2000, s. 3. ISBN 90-04-11535-8. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
- ↑ Claude Reignier Conder, H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881, s. 167. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
- ↑ David Whitehouse: Corning Museum of Glass. Hudson Hills, 2002, s. 182. ISBN 0-87290-150-5. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
- ↑ Walid Khalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 6. ISBN 0-88728-224-5.
- ↑ Andrew Petersen: A Gazetteer of Buildings in Muslim Palestine. Oxford University Press, 2002, s. 111. ISBN 978-0-19-727011-0. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
- ↑ Welcome To al-Bassa. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. (ang.).
- ↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 181.
- ↑ Rosina J. Hassoun: Arab Americans in Michigan. MSU Press, 2003, s. 26. ISBN 0-87013-667-4.
- ↑ Gideon Biger: The Boundaries of Modern Palestine, 1840-1947. London and New York: Routledge/Curzon, 2004, s. 137. ISBN 0-7146-5654-2.
- ↑ Asher Kaufman: Between Palestine and Lebanon: Seven Shi'i villages as a case study of boundaries, identities and conflict. The Middle East Journal, 2006, s. 685–706.
- ↑ J.B. Barron: Palestine: Report and General Abstracts of the Census of 1922. Table XI.. Government of Palestine, 1923.
- ↑ Village Statistics. Government of Palestine, 1945.
- ↑ M. Hughes: The Banality of Brutality: British Armed Forces and the Repression of the Arab Revolt in Palestine, 1936–39. English Historical Review Vol. CXXIV No. 507, 2009, s. 314–354.
- ↑ Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
- ↑ Meron Benvenisti: Sacred Landscape: The Buried History of the Holy Land Since 1948. University of California Press, 2000, s. 139-140. ISBN 0-520-23422-7. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
- ↑ John B. Quigley: The case for Palestine: an international law perspective. Duke University Press, 2005, s. 62. ISBN 0-8223-3539-5.
- ↑ Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 253. ISBN 978-0-521-00967-6.
- ↑ Szelomi. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. (hebr.).
- ↑ a b c Dov Gutterman: Mo'atza Mekomit Shelomi. [w:] Flags of the World [on-line]. 2008-07-19. [dostęp 2013-04-16]. (ang.).
- ↑ Israel protests Katyusha fire on Shlomi. [w:] Israel Ministry of Foreign Affairs [on-line]. 2008-01-08. [dostęp 2013-04-16].
- ↑ Wydział Edukacji Szelomi. [w:] Mo'atza Mekomit Shelomi [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-29)]. (hebr.).
- ↑ Widia-Hanita. [w:] Widia-Hanita [on-line]. [dostęp 2013-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-11)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcie satelitarne Szelomi. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- Mapa Szelomi. [w:] Amudanan [on-line]. [dostęp 2013-04-15]. (hebr.).