Szewczenkowe (rejon halicki)
Szewczenkowe (ukr. Шевченкове, pol. hist. Święty Stanisław) – wieś na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie halickim nad Łomnicą przy ujściu do Dniestru.
 Cerkiew św. Pantalejmona | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3431 |
| Kod pocztowy |
77160 |
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 49°07′56″N 24°41′35″E/49,132222 24,693056
| |
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie stanisławowskim województwa stanisławowskiego.
W 1942 Ukraińska Policja Pomocnicza aresztowała pod zarzutem ukrywania Żydów tutejszego proboszcza o. Remigiusza Wójcika, franciszkanina, który po przesłuchaniu i torturach w więzieniu Gestapo w Stanisławowie, został tam rozstrzelany wraz z innymi franciszkanami, o. Peregrynem Haczelą i br. Stefanem Kosiorkiem. W marcu 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali we wsi 4 nastoletnich polskich chłopców[2].
Zabytki edytuj
- cerkiew św. Pantalejmona z 1212–1219 roku[3]. Cerkiew w XVI wieku została porzucona, w związku z czym od 1596 roku kościół katolicki św. Stanisława[4], przy którym wzniesiono klasztor oo. franciszkanów z fundacji arcybiskupa lwowskiego Jana Dymitra Solikowskiego. Osada wyrosła przy klasztorze nazywana była Święty Stanisław. Świątynia ponownie przebudowana na początku XXI wieku poprzez dodanie kopuły. Najcenniejszym zabytkiem cerkwi jest romański portal. Zdaniem niektórych badaczy od początku cerkiew była trójnawową bazyliką, zdaniem innych, zwłaszcza ukraińskich, miała typową kopułę. Jest to jeden z przykładów działalności w tym rejonie romańskich warsztatów murarskich i kamieniarskich pochodzących z Węgier (przypuszczalnie z Ostrzyhomia)[3].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu iwanofrankiwskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w Województwie Stanisławowskim 1939-1946, Wrocław: ALTA 2, 2008, s. 504, ISBN 978-83-85865-13-1, OCLC 261139661.
- ↑ a b Rafał Quirini-Popławski, Rzeźba przedromańska i romańska w Polsce wobec sztuki włoskiej, Wydawnictwo UJ, 2006 Kraków, s.67
- ↑ Sokół 2.) wś, powiat stanisławowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 26. Na obszarze wsi, na wysokim brzegu Dniestru wznosi się dawny kościół pw. św. Stanisław z klasztorem oo. franciszkanów pw. Św. Krzyża założony w historycznym Haliczu w 1238 r. przez ks. Bolesława Wstydliwego, odbudowany w 1367 r. i erygowany w 1422 r. przez Mikołaja Blunickiego
Bibliografia edytuj
- Święty Stanisław, wś, powiat stanisławowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 700.
- Święty Stanisław, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 617.