Szkliwiak
Szkliwiak (ang.-gr. ameloblastoma[1], od wczesnoangielskiego słowa amel, szkliwo i greckiego blastos, zarodek, pęd, pąk[2]) – nowotwór o miejscowej złośliwości wywodzący się z ameloblastów listewki zębowej. W 4/5 przypadków występuje w okolicy zębów trzonowych w tylnej części żuchwy, rzadziej lokalizuje się w szczęce. Guz może dawać wznowy, nacieka okoliczne tkanki, ale przerzutuje bardzo rzadko[3]. Szkliwiak rzadko jest bolesny i charakteryzuje się powolnym, wieloletnim wzrostem. Szkliwiak szczęki rokuje gorzej, ponieważ naciekając tkanki może niszczyć zatoki przynosowe, podstawę czaszki i mózg.
| ameloblastoma | |
 Szkliwiak, obraz histologiczny, barwienie H-E | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 |
D16 |
|---|---|
| ICDO |
M9310/0 |
| DiseasesDB | |
Nazwa edytuj
Typ łagodnej zmiany znany dziś jako ameloblastoma (szkliwiak) po raz pierwszy opisał Cusack w 1827[4] – wówczas jeszcze bez żadnej nazwy. W 1885 Malassez[5] nadał nowotworowi nazwę adamantinoma. Ostatecznie w 1930 Ivey i Churchill[6][7] zmienili nazwę na współcześnie używaną ameloblastoma. Nazwa adamantinoma oznacza dziś rzadką (poniżej 1% przypadków) odmianę nowotworu złośliwego kości. Należy zauważyć, że choć są to różne choroby, o odmiennej histologii i różnych wskaźnikach częstości złośliwienia, niektórzy autorzy nadal błędnie używają nazwy adamantinoma na określenie szkliwiaka (ameloblastoma).
Klasyfikacja ICD10 edytuj
| kod ICD10 | nazwa choroby |
|---|---|
| ICD-10: D16 | Nowotwór niezłośliwy kości i chrząstki stawowej |
| ICD-10: D16.4 | Kości czaszki i twarzy |
| ICD-10: D16.5 | Żuchwa |
Przypisy edytuj
- ↑ Magdalena Łapienis i inni, Ameloblastoma of the maxillary sinus – a case report, „Otolaryngologia Polska”, 62(6), 2008, s. 784–786 [dostęp 2023-03-08] (ang.).
- ↑ Mounia Amzerin i inni, Metastatic ameloblastoma responding to combination chemotherapy: case report and review of the literature, „Journal of Medical Case Reports”, 5 (1), 2011, s. 491, DOI: 10.1186/1752-1947-5-491, ISSN 1752-1947, PMID: 21968082, PMCID: PMC3198715 [dostęp 2023-03-08] (ang.).
- ↑ William M. Mendenhall i inni, Ameloblastoma, „American Journal of Clinical Oncology”, 30 (6), 2007, s. 645, DOI: 10.1097/COC.0b013e3181573e59, ISSN 0277-3732 [dostęp 2023-03-08] (ang.).
- ↑ J.W. Cusack. Report of the amputations of the lower jaw. „Dublin Hosp Rec”. 4, s. 1–38, 1827.
- ↑ L. Malassez. Sur Le role des debris epitheliaux papdentaires. „Arch Physiol Norm Pathol”. 5, s. 309–340 6:379–449, 1885.
- ↑ R.H. Ivey, H.R. Churchill,. The need of a standardized surgical and pathological classification of tumors and anomalies of dental origin,. „Am Assoc Dent Sch Trans”. 7, s. 240–245, 1930.
- ↑ Giant ameloblastoma of jaw successfully treated by radiotherapy. „Oral Oncology Extra”. 42 (1), s. 22–25, Jan 2006. DOI: 10.1016/j.ooe.2005.08.004.
Bibliografia edytuj
- Jain D, Jain VK, Vasishta RK, Ranjan P, Kumar Y. Adamantinoma: A clinicopathological review and update. „Diagn Pathol”. 3. 1, s. 8, 2008. DOI: 10.1186/1746-1596-3-8. PMID: 18279517.
- Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała: Patologia znaczy słowo o chorobie. T. 2. Kraków: Wydawnictwo PAU, 2003. ISBN 83-88857-65-7.
- Tomasz Kaczmarzyk i wsp.: Nowotwory zębopochodne i guzy nowotworopodobne kości szczękowych. Warszawa: Quintessence Polska, 2009. ISBN 978-83-85700-59-3.
