Szpinak

Szpinak
	; Szpinak warzywny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	szarłatowate
Rodzaj	szpinak
	Nazwa systematyczna
	Spinacia L.; Sp. Pl. 1027. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Szpinak (Spinacia L.) – rodzaj roślin z rodziny szarłatowatych (dawniej w komosowatych) obejmujący trzy gatunki, pochodzące ze środkowo-zachodniej Azji^[3]. Spośród nich szeroko znanym, cenionym jako roślina warzywna i uprawianym na całym niemal świecie jest szpinak warzywny (Spinacia oleracea L.), zarazem gatunek typowy rodzaju^[4].

Systematyka edytuj

Rodzaj z rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae) w jej szerokim ujęciu (obejmującym komosowate Chenopodiaceae)^[2]. Wraz z siostrzanym rodzajem Blitum tworzy plemię Anserineae (syn. Spinacieae)^[5] w podrodzinie Chenopodioideae^[3].

Wykaz gatunków^[3]

Spinacia oleracea L. – szpinak warzywny
Spinacia tetrandra Steven ex M. Bieb. – szpinak czteropręcikowy
Spinacia turkestanica Iljin

Zastosowanie edytuj

Wszystkie gatunki szpinaku są spożywane, jednak tylko szpinak warzywny jest szeroko rozpowszechniony w uprawie i spożywany jako warzywo.

Zobacz też edytuj

Tetragonia czterorożna znana też jako "szpinak nowozelandzki".
Szarłat siny znany też jako "szpinak chiński"^[6].
Wilec wodny znany też jako „szpinak wodny”.
Wyćwiklin biały znany jako „szpinak malabarski”^[7]

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Genus: Spinacia L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-07-17].
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
↑ Susy Fuentes-Bazan, Pertti Uotila, Thomas Borsch. A novel phylogeny-based generic classification for Chenopodium sensu lato, and a tribal rearrangement of Chenopodioideae (Chenopodiaceae). „Willdenowia”. 42, s. 5-24, 2012.
↑ Szarłatowate. Ogród Botaniczny we Wrocławiu. [dostęp 2011-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1011. ISBN 83-214-1305-6.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).

[grin-3] Genus: Spinacia L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-07-17].

[4] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].

[susy-5] Susy Fuentes-Bazan, Pertti Uotila, Thomas Borsch. A novel phylogeny-based generic classification for Chenopodium sensu lato, and a tribal rearrangement of Chenopodioideae (Chenopodiaceae). „Willdenowia”. 42, s. 5-24, 2012.

[6] Szarłatowate. Ogród Botaniczny we Wrocławiu. [dostęp 2011-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).

[slownik-7] Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1011. ISBN 83-214-1305-6.

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]