Szprotawski Park Kamiennych Drogowskazów

Szprotawski Park Kamiennych Drogowskazów – zgrupowanie ok. 30 zabytkowych drogowskazów z XIX w. i starszych, ustawionych w naturalnych lokalizacjach na terenie gminy Szprotawa. Najwięcej artefaktów znajduje się w obrębie wsi Wiechlice[1], ponadto w okolicznych miejscowościach: Henryków, Nowa Kopernia, Borowina, Cieciszów, Kartowice, Dzikowice, Rusinów, Szprotawka. Niektóre z nich posiadają na rewersie wyrytą datę wykonania, np. 1820 (Wiechlice), 1889 (Henryków). Wśród drogowskazów znajdują się znaki wskazujące kierunek oraz informujące o granicy miejscowości, a także wskazujące kierunek do jednej oraz do kilku miejscowości naraz. Część z nich została wpisana do Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Szprotawa z 2005[2].

Jeden z zabytkowych drogowskazów w Wiechlicach
Jeden z zabytkowych drogowskazów w Henrykowie

Geneza edytuj

Pierwszej inwentaryzacji zabytków sztuki drogowej na terenie gminy Szprotawa dokonali w 2002 społeczni opiekunowie zabytków z Towarzystwa Bory Dolnośląskie w osobach Krzysztofy Danielkowskiej i Macieja Boryny[3]. W kolejnych latach odnowiono część zabytków i opracowano naukowo[4]. Wiosną 2007 skradziono dwa egzemplarze ze skrzyżowania w Wiechlicach, jednakże dzięki opublikowaniu zdjęć w regionalnej prasie zabytki udało się szybko odzyskać[5][6]. Od 2012 ujęte całościowo jako park[5]. Najwięcej z nich można zobaczyć na trasie szlaku turystycznego „Pętla Wiechlicka”.

 
Zabytkowy kamień drogowy pod Borowiną

W 2012 Muzeum Ziemi Szprotawskiej dokonało rewitalizacji drogowskazu w miejscowości Henryków[7].

W 2015 w Wiechlicach został odnaleziony drogowskaz "nach Ebersdorf und Freystadt"[8].

W 2019 na zlecenie Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze zinwentaryzowano 20 artefaktów z terenu gminy Szprotawa. Towarzystwo Bory Dolnośląskie w 2021 odnalazło kamień drogowy w pobliżu wsi Borowina, na którym wyryty w jęz. niem. tekst informował, iż "Dieser Weg darf nur nach eingeholtem Erlaubniss befahren werden. Dom. Hartau". W wolnym tłumaczeniu na jęz. pol.: "Pan na Borowinie przestrzega podróżnych, że to droga prywatna, którą wolno poruszać się wyłącznie po przedłożeniu zezwolenia"[9].

Przypisy edytuj

  1. Maciej Boryna, Dorota Grzeszczak: Wiechlice na rubieży Borów Dolnośląskich, Szprotawa 2015, s. 32-34 (ISBN 978-83-930137-6-0)
  2. Maciej Boryna (red.): Encyklopedia Ziemi Szprotawskiej i Żagańskiej, Szprotawa 2010, s. 33 (ISBN 978-83-930137-0-8)
  3. Szprotawski Park Kamiennych Drogowskazów w: Radio Bory Dolnośląskie, dostęp 23.06.2015
  4. Rewitalizacja... kamienia, a w zasadzie drogowskazu... [w:] Gazeta Wyborcza, [dostęp 18.06.2015]
  5. a b Szprotawski Park Kamiennych Drogowskazów. radiobory.dbv.pl, 2012. [dostęp 2015-06-24]. (pol.).
  6. Kamienne drogowskazy ze Szprotawy są świadkami historii miasta i regionu [w:] Gazeta Lubuska [dostęp 2021-03-03]
  7. Rewitalizacja historycznego drogowskazu [w:] Dzieje.pl Portal Historyczny [dostęp 2012-03-03]
  8. Maciej Boryna, Henryk Janowicz: Wędrówki po Puszczy Wiechlickiej, Szprotawa 2015, s. 35 (ISBN 978-83-930137-9-1)
  9. Odkrycie kamienia pod Borowiną [w:] Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Potok Sucha [dostęp 2021-02-28]

Linki zewnętrzne edytuj