Szybki tramwaj w Krzywym Rogu
Szybki tramwaj w Krzywym Rogu (ukr. Криворізький швидкісний Tрамвай); także Metro w Krzywym Rogu (ukr. Криворізьке метро) i Premetro w Krzywym Rogu (ukr. Криворізький метротрамвай) – system lekkiej kolei działający w Krzywym Rogu, w siódmym pod względem wielkości mieście na Ukrainie.
| premetro | |
| |
 Tatra KT3UA na stacji Miśka likarnia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Lokalizacja | |
| Operator |
KP Szwidkiśnyj tramwaj |
| Liczba linii |
2 (4 relacje) |
| Lata funkcjonowania |
od 1986 roku |
| Dzienna liczba pasażerów |
80 000 (2020) |
| Roczna liczba pasażerów |
40 000 000 |
| Infrastruktura | |
 Linie premetra na tle granic miasta | |
| Długość sieci |
17,7 km |
| Rozstaw szyn |
1524 mm |
| Napięcie zasilania |
600 V DC |
| Liczba stacji |
11 systemu kolei lekkiej |
| Liczba zajezdni |
2 |
| Liczba przystanków |
23 tramwajowych |
| Tabor | |
| Liczba pojazdów |
79 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
System liczy 17,7 km z czego 6,8 km (40%) znajduje się pod ziemią. Na trasie jest 11 stacji, w tym 4 stacje podziemne, 3 stacje z podziemnym lobby i 2 stacje wiaduktowe. Według założeń obecna infrastruktura mogłaby zostać przebudowana na pełne metro.
Tabor składa się z wagonów Tatra T3 i ich modyfikacji.
Od 8 stycznia 2024 r. system jest nieczynny z powodu zniszczeń powstałych wskutek ostrzału miasta[1].
Historia edytuj
Pierwszy projekt Premetra znajduje swoje korzenie w latach 60, kiedy to starano się wprowadzić system metra do każdego większego miasta ZSRR. W Krzywym Rogu i Wołgogradzie postanowiono wprowadzić premetro, czyli hybrydę pomiędzy tramwajem a metrem. W obu już miastach funkcjonowała już wtedy konwencjonalna sieć tramwajowa jednak przeludnienie i duże natężenie ruchu spowalniały ruch tramwajowy. Ponadto oba miasta zostały zniszczone w II wojnie światowej i zakładano odbudowanie tych miast w oparciu o nowoczesne plany.
Budowa rozpoczęła się równocześnie w Krzywym Rogu i Wołgogradzie w połowie lat 70. Tramwaj poruszający się pod ziemią miał wyłącznie służyć jako rozwiązanie tymczasowe a cała trasa dostosowywana była do ewentualnego przekształcenia w pełny system metra. Stacje budowane na powierzchni ziemi miały parametry stacji metra – znajdowały się w przystosowanych do tego celu budynkach, niekiedy o socrealistycznej architekturze.
Pierwszy fragment, liczący 8 km i zawierający cztery stacje, otwarty został 26 grudnia 1986, stając się trzecim systemem transportu w części podziemnego w Ukraińskiej SRR. W latach 1988–1989 otworzone zostały dalsze trzy stacje w kierunku południowym, po 1991 w niepodległej Ukrainie linia została przedłużona w kierunku północnym osiągając ostatecznie wraz ze stacjami dobudowanymi na istniejącym wcześniej odcinku w roku 2001 długość 18 km oraz 11 stacji.
W 2012 linia szybkiego tramwaju została połączona z resztą sieci tramwajowej miasta[2] oraz utworzona została trzecia linia szybkiego tramwaj łącząca północny koniec istniejącej trasy bezpośrednio z położonym w pobliżu południowego jej końca kombinatem metalurgicznym. W 2015 utworzona została kursująca w godzinach szczytu linia 4, kursuje do południowo-zachodniego krańca sieci tramwajowej.
Linie edytuj
System szybkiego tramwaju składa się z czterech linii[2]:
| Linia | Trasa |
|---|---|
|
Kilcewa – Majdan Praci |
|
Kilcewa – Zariczna |
|
Zariczna – Nowokryworiźkyj GZK |
|
Zariczna – Piwdennyj GZK |
Stacje edytuj
Lista zawiera stacje położone na bezkolizyjnym odcinku linii szybkiego tramwaju.
| Nazwa stacji | Nazwa oryginalna | Typ | Linie |
| Zariczna | Зарічна | wiaduktowa | 2M 3M 4M |
| Ełektrozawodśka | Електрозаводська | podziemna | |
| Industrialna | Індустріальна | naziemna | |
| Majdan Praci | Майдан Праці | naziemna | 1M |
| Soniaczna | Сонячна | wiaduktowa | 1M 2M 3M 4M |
| Miśka likarnia | Міська лікарня | naziemna | |
| Weczirnij bulwar | Вечірній бульвар | podziemna | |
| Mudriona | Мудрьона | naziemna | |
| Budynok Rad | Будинок Рад | podziemna | |
| Prospekt Metałurhiw | Проспект Металургів | podziemna | |
| Kilcewa | Кільцева | naziemna | 1M 2M |
Tabor edytuj
Trasę szybkiego tramwaju obsługuje 69 tramwajów[3]:
Przypisy edytuj
- ↑ Krzywy Róg [online], transphoto.org [dostęp 2024-02-25] (pol.).
- ↑ a b Krzywy Róg: Podziemny tramwaj tymczasowo od 30 lat – Transport Publiczny [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2018-04-01].
- ↑ transphoto.ru.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i opisy na urbanrail.net (ang.)
- Wszechstronny opis na sbchf.narod.ru. sbchf.narod.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-26)]. (ru)
- Schemat linii szybkiego tramwaju w Krzywym Rogu z układem torów. mrl.ucsb.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-28)].