Szydlina różowa
Szydlina różowa (Thamnolia vermicularis (Sw.) Schaer. – gatunek grzybów z rodziny czasznikowatych (Icmadophilaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szydlina różowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Thamnolia vermicularis (Sw.) Schaer. Enum. critic. lich. europ. (Bern): 243 (1850) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Icmadophilaceae, Pertusariales, Ostropomycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1781 r. Olof Swartz nadając mu nazwę Lichen vermicularis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1850 r. Ludwig Emanuel Schaerer, przenosząc go do rodzaju Thamnolia[1].
Niektóre synonimy naukowe[3]:
- Baeomyces vermicularis (Sw.) Ach. 1803
- Cenomyce taurica (Wulfen) Röhl. 1813
- Cenomyce vermicularis (Sw.) Röhl. 1813
- Cerania vermicularis (Sw.) Gray 1821
- Cladonia taurica (Wulfen) Hoffm. 1794
- Cladonia vermicularis (Sw.) DC. 1805
- Lichen tauricus Wulfen 1791
- Lichen vermicularis Sw. 1781
- Pycnothelia taurica (Wulfen) Dufour 1821
- Stereocaulon vermiculare (Sw.) Raeusch. 1797
- Thamnolia taurica (Wulfen) A. Massal. 1856
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2]. Pochodzi od tego, że po dłuższym przechowywaniu w zielniku nabiera różowego koloru[4].
Morfologia edytuj
Plecha krzaczkowata, mająca postać szydlasto zakończonych, pojedynczych lub słabo rozgałęzionych trzoneczków o wysokości 2-6 cm. Są one proste, łukowato lub robakowato zgięte. Wyrastają w luźnych skupiskach, lub tworzą niewielkie murawki. Na przekroju poprzecznym są obłe lub nieco spłaszczone, puste w środku i mają grubość 1-3 mm. Powierzchnia biała, gładka lub delikatnie pomarszczona, pod korą występuje warstwa mechanicznej nibytkanki. Reakcje barwne: plecha K + intensywnie żółta, Pd + pomarańczowa[4].
Plecha nie wytwarza ani soraliów, ani izydiów, ani owocników, a jedynie pyknidia, które znajdują się zagłębione w drobnych brodawkach na bokach trzoneczków[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Jest szeroko rozprzestrzeniona na świecie, występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Afryki i Antarktydy. Szczególnie częsta jest na obszarach o klimacie zimnym, w wysokich górach i w tundrze, występuje m.in. na Grenlandii[5]. W Polsce występuje tylko w Tatrach, Karkonoszach i na Babiej Górze, i jest w tych regionach dość częsta. Rośnie na ziemi, w wyższych partiach gór, głównie w niskich murawach w piętrze halnym. Rośnie w miejscach otwartych, narażonych na silne wiatry[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status LC – gatunek słabo zagrożony[6].
Gatunki podobne edytuj
Podobne są niektóre gatunki chrobotków (Cladonia), jednak szydlinę różową łatwo od nich odróżnić, gdyż nigdy nie tworzy plechy pierwotnej, jej trzoneczki wyrastają bezpośrednio z podłoża[4].
Znaczenie edytuj
W Chinach jest porostem jadalnym[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2014-06-06]. (ang.).
- ↑ a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-05-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.