Szymon Apostoł

jeden z dwunastu Apostołów

Szymon Apostoł zwany Kananejczykiem lub Gorliwym, gr. Ζηλωτής 'dzelotes', ap. Szymon Zelotes, cs. Apostoł Simon Ziłot – jeden z 12 apostołów, męczennik, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.

Święty
Szymon Apostoł
apostoł
męczennik
Ilustracja
Data i miejsce śmierci

ok. 80
Persja

Czczony przez

Kościół katolicki
Cerkiew prawosławną

Wspomnienie

28 października[a]
23 maja i 13 lipca[b]

Atrybuty

księga, kotwica, palma, drewniana piła, topór i włócznia

Patron

diecezji siedleckiej, farbiarzy, garncarzy, garbarzy, spawaczy

Szczególne miejsca kultu

kaplica Najświętszego Sakramentu w bazylice św. Piotra, katedra w Tuluzie

Życiorys edytuj

Szymon jest najmniej znanym członkiem apostolskiego grona, nie wiadomo o nim nic pewnego oprócz faktu, iż został policzony z Dwunastoma Apostołami (Łk 6,15; Dz 1,13). Ewangelia wspomina o nim trzy razy. Mateusz i Marek dają mu przydomek Kananejczyk (Mt 10,4; Mk 3,18). Obecnie egzegeza widzi w słowie Kananejczyk raczej znaczenie „gorliwy” (jest to jedno z dopuszczalnych filologicznie tłumaczeń). Łukasz wprost daje Szymonowi przydomek Zelotes, czyli gorliwy.

Alternatywną interpretacją "Zelotes" jest potencjalna przynależność Szymona do Zelotów[1].

Średniowieczna tradycja podaje, iż Szymon głosił Ewangelię wraz z apostołem św. Judą Tadeuszem po całej Afryce Północnej od Egiptu do Mauretanii i że w swych podróżach dotarł nawet do Wysp Brytyjskich, gdzie poniósł śmierć męczeńską.

Według średniowiecznych żywotów świętych Szymon Zelota został zabity w Persji albo przez ukrzyżowanie, albo „rozcięcie piłą na dwoje” razem ze św. Judą. Jako przypuszczalne miejsce ich śmierci podaje się Edessę (obecnie Şanlıurfa), Persję oraz Kaukaz. W tradycji prawosławnej za miejsce pochówku uważa się świątynię w okolicy Nowego Atonu w Abchazji[2].

Relikwie

Relikwie św. Szymona znajdują się w kaplicy św. Szymona i św. Judy (współcześnie jest także kaplicą Najświętszego Sakramentu) w bazylice św. Piotra, a także w katedrze w Tuluzie.

Dzień obchodów

W Kościele katolickim jego święto liturgiczne obchodzone jest 28 października, razem ze św. Judą Tadeuszem.

Cerkiew prawosławna wspomina apostoła Szymona dwukrotnie:

Patronat

Szymon Apostoł jest patronem: farbiarzy, garncarzy, garbarzy, spawaczy oraz diecezji siedleckiej.

Ikonografia

W ikonografii Wschodu apostoł przedstawiany jest jako starszy mężczyzna z krótkimi, siwiejącymi włosami (rzadziej z bardzo zaawansowaną łysiną) i krótką brodą, ubrany w typowe dla apostołów szaty: paliusz, tunikę i sandały. Prawą dłoń ma złożoną w geście błogosławieństwa, w lewej najczęściej trzyma zwinięty zwój. Najczęściej występuje w gronie innych apostołów na ikonach przedstawiających epizody z życia Chrystusa.

Sztuka zachodnia przedstawia go odmiennie: ma dłuższe, ciemne włosy i kędzierzawą brodę, a paliusz zastępuje peleryna z kapturem. Jego atrybutami są tam: księga, kotwica, palma i (drewniana) piła (którą miał być rozcięty), topór i włócznia.

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. liturgia katolicka
  2. prawosławna liturgia według kalendarza gregoriańskiego
  3. podwójne datowanie

Przypisy edytuj

  1. Kirsopp Lake, Simon Zelotes, „Harvard Theological Review”, 10 (1), 1917, s. 57–63, DOI10.1017/s0017816000000584, ISSN 0017-8160 [dostęp 2023-02-22].
  2. Новый Афон. abkhazian-churches.ru:80. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-16)].

Bibliografia edytuj