Tętnica jajnikowa (łac. arteria ovarica) – tętnica występująca wyłącznie u kobiet, u mężczyzn jej odpowiednikiem jest tętnica jądrowa, lecz w przeciwieństwie do niej tętnica jajnikowa nie opuszcza jamy brzusznej. Oba te naczynia dawniej określano jako tętnice nasienne wewnętrzne (łac. arteriae spermaticae internae).

Tętnice układu rodnego. Tętnica jajnikowa biegnąca wężowato i poziomo (strona prawa rysunku) zaznaczona jako Ovarian artery

Rozpoczyna się jako słaba gałąź na bocznym obwodzie aorty na poziomie L2 (rzadziej L3), często odchodzi od tętnicy nerkowej, rzadziej od tętnicy nadnerczowej środkowej lub tętnicy biodrowej wewnętrznej. Mogą też odchodzić wspólnym pniem. Stosunkowo często występują tętnice nadliczbowe (w początkowych fazach rozwoju gonady są zaopatrywane przez 2 do 5 par tętnic).
Następnie biegnie skośnie w dół i bocznie w przestrzeni zaotrzewnowej po mięśniu lędźwiowym większym. Prawa leży między leżącą ku tyłowi (rzadko ku przodowi) od niej żyłą główną dolną, a leżącą ku przodowi części dolnej dwunastnicy, zaś lewa za górną częścią esicy. Następnie obie krzyżują moczowód biegnąc do przodu od niego i przechodząc z jego strony przyśrodkowej na boczną. Biegnie również do przodu od nerwu płciowo-udowego, a następnie do przodu od tętnicy biodrowej zewnętrznej. Tu skręca przyśrodkowo i biegnąc w więzadle wieszadłowym jajnika dochodzi do końca jajowodowego jajnika, a następnie biegnie wzdłuż jego brzegu krezkowego.
Gałęzie:

  • Gałąź do bańki jajowodu, zespalającą się z gałęzią jajowodową tętnicy macicznej tworząc tętniczy łuk jajnikowy. Zaś pień tętnicy jajnikowej zespala się z gałęzią jajnikową tętnicy macicznej. Jajnik zazwyczaj zaopatrywany jest głównie przez tętnicę jajnikową, choć zdarza się, że gałąź jajnikowa tętnicy macicznej jest równie mocno rozwinięta, a czasem nawet jest silniejsza.

Bibliografia edytuj

  • Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka T. III. Warszawa: PZWL, 1974, s. 297-299.