Tętnica szczękowa

Tętnica szczękowa (łac. arteria maxillaris), dawniej zwana tętnicą szczękową wewnętrzną - główny pień tętniczy doprowadzający krew do twarzoczaszki. Jest to jedna z gałęzi końcowych t. szyjnej zewnętrznej.

Tętnica szczękowa prawa (Internal Maxillary) wraz z gałęziami.

Przebieg

Rozpoczyna się na przyśrodkowej powierzchni szyjki wyrostka kłykciowego żuchwy odchodząc przyśrodkowo od pnia t. szyjnej zewnętrznej. Następnie biegnie ona przyśrodkowo przez dół podskroniowy przechodząc w szczelinie między mięśniami skrzydłowymi bocznymi a mięśniem skroniowym. Układa się tam bocznie do nerwu żuchwowego i nerwu zębodołowego dolnego. Następnie dalej w kierunku przyśrodkowym zmierza do dołu skrzydłowo-podniebiennego, gdzie rozpada się na gałęzie końcowe. W jej przebiegu wyróżnia się trzy odcinki:

• pierwszy - w okolicy szyjki wyrostka kłykciowego żuchwy
• drugi - w dole podskroniowym (między mięśniami żwaczowymi)
• trzeci - w dole skrzydłowo-podniebiennym.

Gałęzie

Schemat odcinków i gałęzi tętnicy szczękowej prawej.

W odcinku pierwszym:

• Tętnica uszna głęboka (łac. arteria auricularis profunda) - odchodzi ku górze i ku tyłowi. Zaopatruje przewód słuchowy zewnętrzny.
• Tętnica bębenkowa przednia (łac. arteria tympanica anterior). Wchodzi do jamy bębenkowej przez szczelinę skalisto-bębenkową, zaopatrując błonę bębenkową i inne elementy jamy bębenkowej.
• Tętnica zębodołowa dolna (łac. arteria alveolaris inferior), biegnie ku dołowi i nieco do przodu, wchodząc do otworu żuchwowego a dalej biegnie w kanale żuchwy.
  • gałąź żuchowowo-gnykowa (łac. ramus mylohyoideus) - odchodzi od tętnicy zębodołowej dolnej tuż przed jej wejściem do kanału żuchwy. Dochodzi do mięśnia żuchwowo-gnykowego.
  • gałęzie zębowe (łac.rami dentales) - do zębów żuchwy
  • gałęzie zębodołowe (łac. rami alveolares) - do zębodołów żuchwy
  • gałęzie dziąsłowe (łac. rami gingivales) - do dziąseł żuchwy
  • gałęzie śródkościa (łac. rami diploici) - do śródkościa żuchwy
  • tętnica bródkowa (łac. arteria mentalis) - gałąź wychodząca przez otwór bródkowy żuchwy. Dochodzi do bocznej powierzchni bródki unaczyniając ją. Następnie zespala się ona z tętnicą wargową dolną oraz gałązkami tętnicy podbródkowej.
  • gałąź przysieczna (łac. ramus incisivus) - końcowa gałąź tętnicy zębodołowej dolnej. Zespala się ona z tą samą gałęzią tętnicy przeciwległej
• tętnica oponowa środkowa (łac. arteria meningea media) - biegnie pionowo ku górze, przechodząc pomiędzy odnogami nerwu uszno-skroniowego. Następnie dostaje się do jamy czaszki przez otwór kolcowy (łac. foramen spinosum) w kości klinowej. Zaopatruje ona oponę twardą dwoma gałęziami:
  • gałąź ciemieniowa (łac. ramus parietalis)
  • gałąź czołowa (łac. ramus frontalis

Poza unaczynieniem opony twardej oddaje także

• • tętnica bębenkowa górna (łac. arteria tympanica superior) - w swoim przebiegu towarzyszy ona nerwowi skalistemu mniejszemu i wchodzi do jamy bębenkowej
  • gałąź łącząca z tętnicą łzową (łac. ramus communicans cum a. lacrimali)

W odcinku drugim tętnica szczękowa oddaje gałęzie zaopatrujące mięśnie żwaczowe:

• tętnica żwaczowa (łac. a. masseterica) - dochodzi do mięśnia żwacza
• gałęzie skrzydłowe (łac. rami pterygoidei) - dochodzą do mięśnia skrzydłowego przyśrodkowego oraz bocznych górnego i dolnego
• tętnice skroniowe głębokie - przednia i tylna (łac. aa. temporales profundae anterior et posterior) - dochodzą do mięśnia skroniowego
• tętnica policzkowa (łac. a. buccalis) - dochodzi do mięśnia policzkowego. Zaopatruje także błonę śluzową policzka. Zespala się ona z gałązkami tętnicy twarzowej.

W odcinku trzecim:

• tętnica podoczodołowa (łac. a. infraorbitalis)- wchodzi do oczodołu przez szczelinę oczodołową dolną. Następnie biegnie ku przodowi w bruździe podoczodołowej i wchodzi do kanału podoczodołowego. Przez otwór podoczodołowy wychodzi ona na twarz i rozpada się na gałązki końcowe. Zaopatruje przednią powierzchnię szczęki.

Przechodząc przez kanał podoczodołowy t. podoczodołowa oddaje gałęzie unaczyniające zęby szczęki

• • tętnice zębodołowe górne przednie (aa. alveolares superiores anteriores) - dochodzą do szczytów zębodołów położonych z przodu
  • tętnica zębodołowa górna tylna (łac. a. alveolaris superior posterior) - biegnie po powierzchni tylnej guza szczęki. Zaopatruje zęby szczęki położone z tyłu

Gałęzie końcowe tętnicy szczękowej:

• tętnica klinowo-podniebienna (łac. a. sphenopalatina) - wchodzi do otworu klinowo-podniebiennego dostając się do jamy nosowej. Jest główną tętnicą unaczyniającą jamę nosową.
  • tętnice nosowe tylne boczne (łac. aa. nasales posteriores laterales) - zaopatrują głównie boczną ścianę jamy nosowej, biegnąc ku przodowi po małżowinach nosowych
  • tętnice nosowe przegrody nosa (łac. aa. nasales septi nasi) - od tyłu dochodzą do przegrody nosowej rozkrzewiając się w jej błonie śluzowej
• tętnica podniebienna zstępująca (łac. a. palatina descendens) - biegnie w dół przez kanał skrzydłowo-podniebienny. Oddaje gałęzie:
  • tętnica kanału skrzydłowego (łac. a. canalis pterygoidei) zaopatruje kanał skrzydłowy. Towarzyszy nerwowi Widiusza
  • tętnice podniebienne mniejsze (łac. aa. palatinae minores) - biegną ku dołowi i wchodząc do kanałów podniebiennych mniejszych dostają się do jamy ustnej. Zaopatrują podniebienie miękkie oraz dochodzą do migdałka podniebiennego.
  • tętnice podniebienne większe (łac. aa. palatinae majores) - dostają się do jamy ustnej przez otwory podniebienne większe. Biegną dalej ku przodowi po sklepieniu podniebienia twardego zaopatrując je. Dochodzą do dziąseł zębów szczęki.
    • tętnica nosowo-podniebienna (łac. a. nasopalatina) - przechodzi przez otwór przysieczny dostając się na dno jamy nosowej.

Piśmiennictwo

W. Łasiński. Anatomia głowy dla stomatologów. PZWL Warszawa 1993. ISBN 83-200-1686-X

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.