Tłumaczów

wieś w województwie dolnośląskim

Tłumaczów (niem. Tuntschendorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Radków[4][5], na pograniczu Gór Suchych i Obniżenia Ścinawki w Sudetach Środkowych.

Artykuł

50°33'10"N 16°25'56"E

- błąd

39 m

WD

50°33'N, 16°25'E

- błąd

2320 m

Odległość

1206 m

Tłumaczów
wieś
Ilustracja
Kościół w Tłumaczowie
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Radków

Wysokość

335-380[1] m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

561[2]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-408[3]

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0855138

Położenie na mapie gminy Radków
Mapa konturowa gminy Radków, u góry znajduje się punkt z opisem „Tłumaczów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Tłumaczów”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Tłumaczów”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Tłumaczów”
Ziemia50°33′10″N 16°25′56″E/50,552778 16,432222
Galeria: dwór, kościół, posterunek
Tłumaczów. Kościół
Tłumaczów. Kościół
Były posterunek graniczny w Tłumaczowie

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

PołożenieEdytuj

Tłumaczów to duża wieś łańcuchowa o długości około 3,5 km, położona nad rzeką Ścinawką, w dolinie u stóp góry Gardzień, na południowy zachód od Nowej Rudy, na wysokości około 335-380[1]. W Tłumaczowie istniało drogowe przejście graniczne z Czechami Tłumaczów – Otovice, skąd niedaleko do skalnego miasta (Teplice nad Metují-Adršpach). 21 grudnia 2007 r. na mocy Układu z Schengen przejście graniczne zostało zlikwidowane.

Integralne części wsiEdytuj

Integralne części wsi Tłumaczów[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0855150 Janików przysiółek
0855144 Pasterczyk część wsi
0855167 Rudawa przysiółek
0855173 Tłumaczówek przysiółek

HistoriaEdytuj

Pierwsza wzmianka o Tłumaczowie pochodzi z 1348 roku, w 1475 augustianie z Kłodzka utworzyli tu alodium[6]. W czasie wojny trzydziestoletniej z 1621 roku dwustu protestanckich mieszkańców wsi zostało wymordowanych przez wojska cesarskie[6]. W XIX wieku część miejscowości należała do hrabiego von Magnisa, a większość do rodziny von Gotzen[6]. W tym czasie we wsi istniały: kościół, szkoła, kilka młynów wodnych, kamieniołomów wapienników i gorzelni, oraz urząd celny[6]. W roku 1889 wybudowano linię kolejową ze Ścinawki Średniej przez Tłumaczów do Otovic po czeskiej stronie granicy[6].

Transport kolejowyEdytuj

Przez wieś przebiega towarowa linia kolejowa Ścinawka Średnia – Tłumaczów[7].

ZabytkiEdytuj

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[8]:

  • kościół filialny pw. śś. Piotra i Pawła z XVIII wieku, przebudowany w drugiej połowie XIX wieku,
  • zespół dworski:
    • dwór z pierwszej ćwierci XIX wieku, przebudowany pod koniec XIX wieku,
    • park z początku XIX wieku.

Inne zabytki:

  • liczne budynki mieszkalne i gospodarcze z XIX i XX wieku[1].

Kultura i sportEdytuj

W Tłumaczowie działa ludowy zespół "Tłumaczowianie", Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Tłumaczów "Gardzień" oraz Zespół Sportowy LZS Granica Tłumaczów, który występuje w B klasie[9].

TurystykaEdytuj

Walory krajobrazowe miejscowości to m.in. rozległy widok z góry Gardzień zarówno na polską, jak i na czeską część Gór Stołowych (obecnie rozpoczęły tu swoją działalność kopalnie melafiru). W miejscowości znajduje się między innymi barokowy Kościół pw. św. Piotra i Pawła, pochodzący z roku 1661. Niedaleko jest stąd do Parku Narodowego Gór Stołowych, do barokowej bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Wambierzycach, ze znajdującej się w niej XIII-wieczną figurką Wambierzyckiej Królowej Rodzin oraz Kalwarii Wambierzyckiej. Niewiele dalej znajduje się szereg miejscowości uzdrowiskowych ziemi kłodzkiej, takich, jak Polanica-Zdrój, Kudowa-Zdrój, czy Duszniki-Zdrój.
Przez Tłumaczów prowadzą dwa znakowane szlaki turystyczne:

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 471-475. ISBN 83-85773-06-1.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1304 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. a b GUS. Rejestr TERYT
  6. a b c d e f Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 455. ISBN 978-83-89188-95-3.
  7. Michał Wojtaszek: Linia Ścinawka Średnia - Tłumaczów, dostęp: 2014-10-13
  8. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 82. [dostęp 2012-08-02].
  9. Granica Tłumaczów. [dostęp 2017-02-23].
  10. Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 7.03.2014

BibliografiaEdytuj

Linki zewnętrzneEdytuj