Taśma magnetyczna

nośnik danych

Taśma magnetycznanośnik danych, najczęściej dźwięku, w postaci cienkiego paska taśmy.

Taśma magnetyczna
Porównanie taśmy szpulowej z tradycyjną kasetą magnetofonową
Szpula z taśmą magnetofonową
Standardowe szpule o średnicy 7 cali
Szpula z taśmą przeznaczona do magnetofonu szpulowego
Wnętrze kasety VXA

Historia edytuj

Prekursorem późniejszych magnetofonów był telegrafon, zbudowany przez Valdemara Poulsena. Urządzenie wykorzystywało do rejestracji stalowy drut. Nieco później pojawiły się urządzenia korzystające ze stalowej taśmy. Były to nośniki ciężkie i niewygodne w użyciu – szczególnie ich łączenie było skomplikowane. Dodatkowo, bardzo szybko przesuwająca się taśma stalowa była niebezpieczna, ze względu na ostre jak brzytwa krawędzie.

W latach 20. XX wieku pojawiły się pierwsze taśmy papierowe, z napyloną warstwą magnetyczną (patent przyznany w 1928 roku dla Fritza Pfleumera).

25 grudnia 1932 brytyjska rozgłośnia BBC po raz pierwszy nadała program nagrany na taśmie (stalowej).

Pierwszy praktyczny magnetofon, wykorzystujący papierową taśmę Magnetophon K1 zademonstrowany został przez firmę AEG w 1935 na Wystawie Radiotechnicznej w Berlinie.

Budowa i zasada działania edytuj

Taśma z tworzywa sztucznego (najczęściej z nylonu) napylona jest drobno zmielonymi cząstkami materiału ferromagnetycznego (najczęściej sproszkowanym tlenkami żelaza lub chromu). Podczas zapisu głowica elektromagnetyczna za pomocą „silnego” pola ustawia domeny magnetyczne („namagnesowuje” taśmę), a podczas odczytu wychwytuje zmiany pola spowodowane różnym namagnesowaniem taśmy.

Nośniki zapisu edytuj

  • Type I (Normal position, IEC-I, normalna, żelazowa) – Fe2O3
  • Type II (High position, IEC-II, chromowa) – tlenek chromu CrO2
  • Type III (IEC-III, mieszana, chromowo-żelazowa) – FeCr – standard używany bardzo krótko w latach 70. XX wieku
  • Type IV (Metal position, IEC-IV, metalowa) – Me

Sposób zapisu edytuj

  • zapis równoległy – poszczególne ścieżki zapisu nagrywane są wzdłuż taśmy, równolegle do siebie. Przy takim zapisie często wykorzystywana jest tylko jedna połowa ścieżek, w zależności od kierunku odtwarzania nagrania. Pozwala to na lepsze wykorzystanie długości taśmy. Taśmy takie można wtedy odtwarzać w obie strony, bez konieczności przewijania taśmy na początek.
  • zapis skośny (helikalny) – wykorzystuje nachyloną pod kątem wirującą głowicę, zapisującą dane pod kątem – pozwala to na wielokrotne zwiększenie praktycznej długości ścieżki, kosztem jednak znacznego skomplikowania mechanizmu.

Niektóre, popularne rodzaje taśm edytuj

Rodzaj Wymiary taśmy Wymiary kasety Sposób zapisu Prędkość przesuwu Zastosowanie
Taśma 1/4" do magnetofonów szpulowych szerokość: 1/4 cala szpula o średnicy do 30 cm Zapis równoległy, dwustronny, 1 (mono) lub 2 (stereo) ścieżki na stronie. Ze względu na naprzemienne ułożenie ścieżek, zapis mono i stereofoniczny są wzajemnie niekompatybilne. 4,76 cm/s; 9,52 cm/s; 19,05 cm/s lub 38 cm/s Nagrania audio
kaseta magnetofonowa CC (Compact Cassette) szerokość: 3,81 mm (0.15 cala),
długość: 85-170 m
długość 102 mm,
szerokość 64 mm,
grubość 12 mm
Zapis równoległy, dwustronny, 1 (mono) lub 2 (stereo) ścieżki na stronie. 4,76 cm/s lub 9,52 cm/s (tylko nieliczne magnetofony) Nagrania audio,
zapis danych (lata 80. XX wieku)
VHS szerokość: 1/2 cala (12,7 mm),
długość do 400 m
długość: 188,
szerokość: 104,
grubość: 25 mm
Obraz: zapis helikalny
Dźwięk: zapis prosty lub helikalny (o innym pochyleniu niż obraz)
2,34 cm/s lub 1,17 cm/s (Longplay) w PAL Zapis obrazu i dźwięku
Video8 szerokość: 8 mm długość: 95,
szerokość: 65,5,
grubość: 15 mm,
waga: 45 gramów[1]
Obraz: zapis helikalny
Dźwięk: zapis prosty lub helikalny
20,051 mm/s lub 10,058 mm/s (Longplay)[1] Rozwijany z myślą o małych kamkorderach
U-matic szerokość 3/4" długość: 219, szerokość: 137,

grubość: 30 mm[2]

Zapis helikalny, analogowy 9,53 cm/s[3] Zapis obrazu i dźwięku
Betamax szerokość 1/2" długość: 156,

szerokość: 96,

grubość: 25 mm

Obraz: analogowo

Dźwięk: analogowo FM lub cyfrowo PCM

1,87 cm/s Zapis obrazu i dźwięku
DAT szerokość 0,15" długość 73,

szerokość: 54,

grubość: 10.5 mm

Zapis helikalny, cyfrowy Nagrania audio, kopie zapasowe
VXA Zapis helikalny, cyfrowy Archiwizacja danych[4]

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Wojciech Kuleta. System Video 8. „Hi Fi Audio-Video”, s. 4-5, styczeń 1987. 
  2. 3/4" U-matic & U-matic SP, Lifetime Heritage Films [dostęp 2020-03-21] (ang.).
  3. A.M. Dhake, Television and video engineering, wyd. 2nd ed, New Delhi: McGraw-Hill, 1995, ISBN 0-07-460105-9, OCLC 731971346 [dostęp 2020-03-21] (ang.).
  4. VXA Packet Technology – Exabyte, web.archive.org, 22 sierpnia 2010 [dostęp 2019-02-07] [zarchiwizowane z adresu 2010-08-22].