Tadeusz Anders

polski oficer

Tadeusz Konstanty Anders (ur. 12 czerwca 1902 w Błoniu, zm. 7 lipca 1995 w Nowym Jorku) – podpułkownik artylerii Polskich Sił Zbrojnych.

Tadeusz Anders
Ilustracja
podpułkownik artylerii podpułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

12 czerwca 1902
Błonie, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

7 lipca 1995
Nowy Jork, Nowy Jork, USA

Przebieg służby
Lata służby

1918–1990

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Polska Organizacja Wojskowa

Jednostki

7 Pułk Artylerii Konnej

Stanowiska

dowódca pułku artylerii

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
III powstanie śląskie
kampania wrześniowa
bitwa pod Kockiem

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II stopnia

Życiorys edytuj

Urodził się w majątku Błonie[1] (obecnie na terenie Krośniewic[2]), znajdującym się wówczas na terytorium Królestwa Polskiego będącego częścią Imperium Rosyjskiego. Jego ojciec Albert Anders[3] (1863–1942)[4] pracował jako administrator majątków ziemskich. Matką była Elżbieta, z domu Tauchert[3] (1868–1930)[4]. Oboje rodzice urodzili się w Boglewicach[4] (obecnie powiat grójecki). Byli wyznania ewangelickiego[5][6]. Rodzice ochrzcili go w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Chodczu[1] (obecnie powiat włocławski). Miał trzech braci, którzy jak on zostali zawodowymi żołnierzami Wojska Polskiego: generała Władysława Andersa (1892–1970), Jerzego Edwarda (1896–1977) i Karola (1893–1971)[7] oraz starszą siostrę Joannę (1891–1958)[4].

W 1918 działał w Polskiej Organizacji Wojskowej na terenie Mińska Litewskiego. Od września 1919 w Korpusie Kadetów Nr 2 w Modlinie. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 w szeregach 15 pułku ułanów, a w maju 1921 w III powstaniu śląskim. Po ukończeniu nauki 25 czerwca 1922 zdał egzamin maturalny i otrzymał świadectwo dojrzałości. Następnie w Oficerskiej Szkole Artylerii w Toruniu.

24 września 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 46. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a minister spraw wojskowych wcielił do 29 pułk artylerii polowej w Grodnie[8]. 21 grudnia 1925 prezydent RP nadał mu stopień porucznika z dniem 1 lipca 1925 w korpusie oficerów artylerii i 45. lokatą[9]. Przeniesiony do 11 dywizjonu artylerii konnej. W latach 1931–1934 był instruktorem w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Awansowany do stopnia kapitana artylerii 1 stycznia 1934. Następnie służył w 4 dywizjonie artylerii konnej w Suwałkach na stanowisku adiutanta. W szeregach tego dywizjonu wziął udział w kampanii wrześniowej 1939. Uczestniczył w walkach z Niemcami na szlaku bojowym prowadzącym od Suwałk po Lubelszczyznę, 4 dak wchodził w skład Brygady Kawalerii „Edward”. Działania bojowe zakończył w bitwie pod Kockiem.

Po kapitulacji 6 października 1939 SGO „Polesie” pod Kockiem uniknął niewoli niemieckiej. Przedostał się do Francji i tam służył w Wojsku Polskim. Następnie służył w 2 Korpusie Polskim, przechodząc jego szlak bojowy. W grudniu 1944 roku został dowódcą 7 pułku artylerii konnej. Awansowany do stopnia majora, a następnie podpułkownika.

Po wojnie wraz z 2 Korpusem znalazł się w Wielkiej Brytanii, skąd wyjechał do Stanów Zjednoczonych gdzie osiadł na stałe. Zmarł 7 lipca 1995 w Nowym Jorku. Został pochowany na cmentarzu przy Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown.

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Selder 2022 ↓, s. 23.
  2. Selder 2022 ↓, s. 5.
  3. a b Markert 2012 ↓, s. 9.
  4. a b c d Selder 2022 ↓, s. 42.
  5. Bogusz Szymański: Władysław Anders. gazeta.pl, 2010-10-28. [dostęp 2009-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-06)].
  6. Generał broni Władysław Anders (1892–1870)/Varia. [dostęp 2021-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-27)].
  7. Markert 2012 ↓, s. 10.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 102 z 1 października 1924, s. 561–562.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 136 z 23 grudnia 1925, s. 737.
  10. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 379.
  11. M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  12. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia edytuj