Tadeusz Dembowski (lekarz)

polski lekarz

Tadeusz Dembowski h. Jelita (ur. 27 października 1856 w Pułtusku, zm. 10 lipca 1930 w Wilnie) – lekarz, chirurg.

Tadeusz Dembowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 października 1856
Pułtusk

Data i miejsce śmierci

10 lipca 1930
Wilno

Miejsce spoczynku

cmentarz Stara Rossa

Zawód, zajęcie

lekarz chirurg

Małżeństwo

Matylda Grosse

Dzieci

Zofia Romer

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys edytuj

Syn Józefa Karola Pawła Dembowskiego h. Jelita i Zofii Anny z Ubyszów h. Cholewa[1]. Absolwent wydziału lekarskiego Uniwersytetu w Dorpacie[2]. W 1888 przybył do Wilna. W następnym roku otworzył prywatną lecznicę i rozwinął szeroką działalność chirurgiczną (większe operacje wykonywał w szpitalach miejskich). Jesienią 1902 przeniósł swoją prywatną praktykę chirurgiczną do zaprojektowanego przez siebie przestronnego domu. Obok praktyki chirurgicznej i pracy naukowej dużo czasu poświęcał pracy społecznej. Sprawował mandat radnego miasta Wilna. Żyjąc w czasach bezwzględnego tępienia polskości, z dużą odwagą cywilną sprzeciwiał się rusyfikacji. Zabiegał o wprowadzenie języka polskiego do obrad Towarzystwa Lekarskiego Wileńskiego i utworów polskich autorów do repertuaru wileńskiego teatru. Był współzałożycielem i prezesem Towarzystwa Popierania Sceny Polskiej. Należał do współzałożycieli wskrzeszonego Towarzystwa Szubrawców, pracował w Towarzystwie Przyjaciół Nauk. Działalność chirurgiczną, naukową i społeczną kontynuował po odzyskaniu niepodległości. Współtwórca Wileńskiego Koła Filistrów (1922). Lekarz, który był bardzo aktywny w życiu zawodowym, kulturalnym i politycznym Wilna. Konserwatysta, współzałożyciel (w 1922) i pierwszy wydawca „Słowa”[2]. Liczne prace o tematyce medycznej drukował zarówno w polskich, jak i zagranicznych czasopismach.

Mąż Matyldy Grosse (1860–1920), ojciec malarki Zofii Romer.

Pochowany na cmentarzu Stara Rossa (sektor 18d-0129)[3][1].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Tadeusz Dembowski h. Jelita [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-11-29].
  2. a b Piotr Bojarski. Zamach majowy widziany oczami dziennikarzy „Dziennika Wileńskiego”. „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”. Nr 29, s. 109, 2015. Ostrołęka. [dostęp 2021-03-20]. 
  3. Cmentarz na Rossie w Wilnie - baza danych [online], cmentarznarossie.uksw.edu.pl [dostęp 2021-03-20].
  4. Dekret Naczelnika Państwa z 29.12.1921 r. „w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu nauki i pracy obywatelskiej”.

Bibliografia edytuj

  • Wojciech Noszczyk: Zarys dziejów chirurgii polskiej, wyd.2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2011.

Linki zewnętrzne edytuj