Tadeusz Jaroszyński (lekarz)

Tadeusz Wacław Jaroszyński (ur. 22 września 1880 w Suchem Lipiu, zm. 20 maja 1933 w Dziekance) – polski lekarz neurolog, psychiatra i psycholog.

Tadeusz Jaroszyński

Data i miejsce urodzenia	22 września 1880 Suche Lipie
Data i miejsce śmierci	20 maja 1933 Dziekanka
Narodowość	polska

Życiorys

Urodził się na Lubelszczyźnie jako syn Franciszka Jaroszyńskiego i Ludwiki z domu Sadowskiej. Miał ośmioro rodzeństwa; dorosłości dożyło sześcioro, w tym inżynier i fotograf Jan Zygmunt Jaroszyński oraz lekarz i szachista Paweł Ignacy Jaroszyński. Po ukończeniu gimnazjum w Lublinie podjął studia medyczne na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Studia ukończył na Uniwersytecie Kazańskim w 1905 roku, uzupełniał je w klinice neurologiczno-psychiatrycznej Jana Piltza w Krakowie, na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie i w Paryżu, pod kierunkiem Józefa Babińskiego. Po powrocie do Warszawy pracował w Szpitalu św. Ducha i przy ul. Złotej. Uczył też higieny w Gimnazjum Męskim im. Mikołaja Reja w Warszawie.

Należał do Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego od czasu założenia w 1920 roku. Był przez 10 lat wydawcą „Neurologii Polskiej”.

Z małżeństwa z Jadwigą Jasińską, secundo voto Kopeć (1889–1964), córką literata i adwokata Kazimierza Juliana Jasińskiego, urodziły się dwie córki, jedną z nich byłą Krystyna Kuliczkowska. Małżeństwo rozpadło się w połowie lat 20. W 1927 z powodu choroby psychicznej został przyjęty do szpitala psychiatrycznego w Dziekance. Zmarł nagle 20 maja 1933. Pochowany został w grobie rodzinnym na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Lipowej w Lublinie.

Dorobek naukowy

W dorobku Jaroszyńskiego znajdują się liczne prace, dotyczące m.in. psychologii wychowania, psychologii szkolnej, psychotechniki, higieny psychicznej, psychoterapii.

Prace

• Kilka słów o wpływie hygienicznych warunków w fabrykach na zdrowotność robotników i wydajność ich pracy. „Zdrowie”, 1907
• Cel i zadania hygieny społecznej. „Zdrowie”, 1909
• Kopczynski, Jaroszynski. Contribution à l′étude du pithiatisme. „Nouvelle Iconographie de la Salpêtrière” 23, 1910
• „W sprawie psychoterapii” W: Ciągliński A. (red). Prace 1-go Zjazdu neurologów, psychiatrów i psychologów polskich odbytego w Warszawie 11–12–13 października 1909 r. Warszawa: E. Wende i sp., 1910
• Przyczynek do psychoanalizy i psychoterapii histeryi. Przypadek z usuniętą siedem lat trwającą paraplegią histeryczną. „Gazeta Lekarska” 45 (8, 9), s. 172–177, 197–202, 1910
• Przypadek aleksji. „Neurologja Polska” 2, s. 353–355, 1910/1911
• Przyczynek do nauki o psychonerwicach (analiza 35 przypadków histeryi, neurastenii, nerwicy lękowej i psychastenii). „Rocznik Lekarski” 3 (1), 1913
• Rola wzruszeń w patologii. „Gazeta Lekarska”, 1913
• Testy do badań psychologicznych. Warszawa: Ministerstwo Zdrowia Publicznego, 1920
• W sprawie ekspertyz wojskowo-lekarskich w przypadkach neurologicznych. „Lekarz Wojskowy” 1 (6), s. 18–20, 1920
• Psychologia i profilaktyka przestępczości u dzieci. „Opieka nad Dzieckiem” 2, 1923
• W sprawie wychowania dzieci nerwowych. „Szkoła Specjalna” 1 (1), s. 8–15, 1924

Był także encyklopedystą, redaktorem dwutomowej "Podręcznej encyklopedii pedagogicznej" wydanej we Lwowie w 1923 roku oraz „Encyklopedii Wychowawczej”  .

Bibliografia

• Dr. St. Kop. Ś.p. Dr. Tadeusz Jaroszyński. Kurjer Warszawski nr 139 (21 maja 1933) s. 20
• Cezary W. Domański: Tadeusz Jaroszyński (1880–1933) – neurolog, psycholog i teoretyk wychowania. W: Teresa Rzepa, Cezary W. Domański (red.): Na drogach i bezdrożach historii psychologii. T. 3. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2014, s. 163–174. ISBN 978-83-7784-399-4.
• Cezary W. Domański. Los duszy wrażliwej. Charaktery 6, s. 86–89, 2013
• Dr. med. Tadeusz Jaroszyński 1880–1933. Higjena Psychiczna 1, s. 329, 1935
• Ś.p. Tadeusz Jaroszyński. Rocznik Psychjatryczny 22, s. 200, 1934
• Eufemiusz Herman. Neurolodzy polscy. Warszawa: PZWL, 1958 s. 283–285
• Władysława Błońska: Jaroszyński Tadeusz. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 100.
• Kierski Feliks: Podręczna encyklopedia pedagogiczna. T. I. Lwów, Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, Wydawnictwo Książnica Polska, 1923.
• Praca zbiorowa: Encyklopedia wychowawcza. Warszawa: zasiłkiem Kasy im. Mianowskiego, 1900.

Linki zewnętrzne

• Publikacje Tadeusza Jaroszyńskiego w bibliotece Polona