Wikipedia

Tadeusz Kazimierz Walkowski

Tadeusz Kazimierz Walkowski[a] (ur. 6 października 1898 w Gwoźdźcu, zm. 4 stycznia 1983 w Edmonton) – podpułkownik korpusu kontrolerów Wojska Polskiego, działacz emigracyjny.

Tadeusz Kazimierz Walkowski
podpułkownik k.k. podpułkownik k.k.
Data i miejsce urodzenia

6 października 1898
Gwoździec

Data i miejsce śmierci

4 stycznia 1983
Edmonton

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Legion Wschodni
2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich
5 Pułk Ułanów Zasławskich
14 Pułk Ułanów Jazłowieckich

Stanowiska

kwatermistrz pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Urodził się 6 października 1898 w Gwoźdźcu na Pokuciu[2][3]. Był wnukiem powstańca styczniowego, Józefa Walkowskiego[4] oraz synem Mieczysława i Marii[5] (jego matka pochodziła ze spolonizowanej rodziny austriackiej Marquart wzgl. Margnart[5], pracującą w służbie wojskowej i urzędniczej[4]). Jego babka od strony ojca, Albina Skulska, była Ormianką[4]. Miał młodszych braci: Mieczysława[6], Władysława Antoniego (ur. 1905)[5]. Zamieszkiwał w Stanisławowie[7].

Przed 1914 należał do Drużyn Bartoszowych[3]. Po wybuchu I wojny światowej wyruszył ze Lwowa w szeregach Legionu Wschodniego[3]. Po wojnie, jako były oficer Legionów Polskich został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu podporucznika[8]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 w szeregach 2 pułku szwoleżerów rokitniańskich[3]. Został awansowany na stopień porucznika kawalerii starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[9], a następnie na stopień rotmistrza ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[10]. W 1923, 1924 był oficerem 5 pułku ułanów w Ostrołęce[11][12]. W późniejszych latach 20. oraz 30 był oficerem 14 pułku ułanów jazłowieckich we Lwowie[13][14][2][3]. 12 marca 1933 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku i 6. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[15]. W czerwcu tego roku został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza 14 puł.[16] We Lwowie ukończył studia w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego[2][3]. Przed listopadem 1938 roku został przeniesiony do korpusu oficerów kontrolerów[17][3].

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się przez Rumunię i Francję do Wielkiej Brytanii[7][3]. Po wojnie początkowo przebywał w Londynie, później wyjechał do Kanady i zamieszkiwał Edmonton w prowincji Alberta wraz z żoną i córką[7][2][18][3][19]. Tam rozwijał działalność niepodległościową i uczestniczył w polskim życiu emigracyjnym na polu społeczno-politycznym[2][18][3]. Był działaczem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Związku Ziem Wschodnich, Kongresu Polonii Kanadyjskiej Okręgu Alberta, którego był przewodniczącym od 1957 do 1963[2][3][20]. Działał także w The Canadian Polish Academic Club (CPAC)[21]. Należał do Koła Lwowian i wspierał sprawę polskiego Lwowa[18]. W 1965 został awansowany przez władze RP na uchodźstwie na stopień pułkownika w korpusie kontrolerów[22][2]. Był inicjatorem powstania Pomnika Katyńskiego w Toronto, odsłoniętego w 1980[3]. Jego Wspomnienia działacza polonijnego zostały wydane w 1979 w publikacji pt. Polish Settlers in Alberta (Polacy w Albercie). Wspomnienia i życiorysy[4][3].

Podczas wojny zginął jego brat Władysław (w 1940 zamordowany w Katyniu w ramach zbrodni katyńskiej) oraz dwaj synowie (polegli w akcjach Armii Krajowej)[18][3]. Jego żona i córka były więzione w niemieckich obozach Auschwitz-Birkenau i Bergen-Belsen[18][3]. W sierpniu 1978 Tadeusz Walkowski wraz z żoną Stanisławą obchodził diamentowy jubileusz 60-lecia małżeństwa[18]. Z tej okazji osobiste życzenia przekazali parze królowa Elżbieta II, papież Paweł VI, premier Kanady Pierre Trudeau, premier prowincji Alberta Peter Lougheed[18][3]. Na wspomniany jubileusz pułkownik otrzymał dyplom przyznany przez Edmonton Historical Board za zasługi dla społeczeństwa kanadyjskiego i wkład na rzecz miasta Edmonton (wcześniej T. Walkowski przekazał bibliotece Uniwersytetu w Edmonton ponad 2000 tomów dotyczących Polski, w tym Lwowa)[18][3]. Z kolei 10 listopada 1979 otrzymał od premiera prowincji Alberta i ministra ds. kultury dyplom uznania za działalność społeczno-naukową w dziedzinie zbliżenia i lepszego wzajemnego zrozumienia w prowincji Alberta[23]. W późniejszym czasie nadal przekazywał bibliotece dzieła[24][25]. Zmarł 4 stycznia 1983 w Edmonton[26][27][3].

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Do grudnia 1934 roku w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Tadeusz II Walkowski”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie por. lek. dr Tadeusza I Walkowskiego ur. 27 kwietnia 1891 roku. W grudniu 1934 roku minister spraw wojskowych sprostował imię mjr. Walkowskiego z „Tadeusz II” na „Tadeusz Kazimierz”[1].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 287.
  2. ↑ a b c d e f g Wiadomości o Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Goście z Kanady. „Biuletyn”. Nr 29, s. 59, Grudzień 1975. Koło Lwowian w Londynie. 
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Adam Treszka. Śp. płk. Tadeusz Walkowski / Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 45, s. 78, 96–97, Czerwiec 1983. Koło Lwowian w Londynie. 
  4. ↑ a b c d Bernacki. Stanisławów 2016 ↓, s. 161.
  5. ↑ a b c Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Władysław Antoni Walkowski. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2019-04-15].
  6. ↑ Bernacki. Stanisławów 2016 ↓, s. 167.
  7. ↑ a b c Bernacki. Stanisławów 2016 ↓, s. 160.
  8. ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 123.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 683.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 605.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 609.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 551.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 303, 349.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 149, 641.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933 roku, s. 46.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 127.
  17. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 27.
  18. ↑ a b c d e f g h O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Diamentowy Jubileusz Państwa T. i S. Walkowskich w Edmonton (Kanada). „Biuletyn”. Nr 36, s. 54–55, Czerwiec 1979. Koło Lwowian w Londynie. 
  19. ↑ Jan Mamos: Jak Powstało Towarzystwo Kultury Polskiej w Edmonton?. 2007-03-16. [dostęp 2018-11-05].
  20. ↑ Past presidents. poloniaedmonton.com/. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  21. ↑ Canadian Polish Academic Club/Society 50th Anniversary. cpasedmonton.ca. [dostęp 2018-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-05)]. (ang.).
  22. ↑ Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 17, 30 czerwca 1969. 
  23. ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Wyóżnienie Płk. T. Walkowskiego w Kanadzie. „Biuletyn”. Nr 38, s. 24, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie. 
  24. ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodnie. „Biuletyn”. Nr 41, s. 51–52, Czerwiec 1981. Koło Lwowian w Londynie. 
  25. ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. „Biuletyn”. Nr 43, s. 38, Czerwiec 1982. Koło Lwowian w Londynie. 
  26. ↑ Benedykt Heydenkorn Kronika kanadyjska, w: Kultura (paryska), nr 3/1983, s. 166
  27. ↑ 1980–1984 Edmonton Jounal Index. albertagenealogy-research.ca. [dostęp 2018-11-05]. (ang.).
  28. ↑ M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  29. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Kazimierz_Walkowski&oldid=68876608”