Tadeusz Pieronek
Tadeusz Władysław Pieronek[1] (ur. 24 października 1934 w Radziechowach, zm. 27 grudnia 2018 w Krakowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, kanonista, profesor nauk prawnych, biskup pomocniczy sosnowiecki w latach 1992–1998, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski w latach 1993–1998, rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie w latach 1998–2004.
Biskup tytularny Cufruty | |||
Tadeusz Pieronek podczas procesji wyjścia po mszy pasterskiej w katedrze na Wawelu (2018) | |||
| |||
Kraj działania | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
24 października 1934 | ||
Data i miejsce śmierci |
27 grudnia 2018 | ||
Biskup pomocniczy sosnowiecki | |||
Okres sprawowania |
1992–1998 | ||
Sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski | |||
Okres sprawowania |
1993–1998 | ||
Wyznanie | |||
Kościół | |||
Prezbiterat |
26 października 1957 | ||
Nominacja biskupia |
25 marca 1992 | ||
Sakra biskupia |
26 kwietnia 1992 | ||
Odznaczenia | |||
Data konsekracji |
26 kwietnia 1992 |
---|---|
Miejscowość |
Watykan |
Miejsce | |
Konsekrator | |
Współkonsekratorzy |
Życiorys
edytujMłodość i wykształcenie
edytujUrodził się 24 października 1934 w Radziechowach na Żywiecczyźnie[1]. Kształcił się w Liceum Ogólnokształcącym w Żywcu[2], gdzie w 1951 uzyskał świadectwo dojrzałości[3].
W latach 1951–1956 odbył formację kapłańską w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie. Do 1954, do momentu usunięcia jednostki ze struktur uniwersytetu, studiował jednocześnie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Święcenia subdiakonatu i diakonatu otrzymał przez posługę biskupa Franciszka Jopa, wikariusza kapitulnego archidiecezji krakowskiej. Święceń prezbiteratu udzielił mu 26 października 1957 w kościele św. Michała w Krakowie miejscowy administrator apostolski i arcybiskup metropolita lwowski Eugeniusz Baziak[1].
W latach 1956–1960 studiował na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie na podstawie dysertacji Organizacja prawna kapituły kolegiaty św. Anny w Krakowie otrzymał doktorat. W latach 1961–1965 kontynuował studia na Wydziale Prawa Cywilnego Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego w Rzymie. Odbył też trzyletnie Studium Roty Rzymskiej, uzyskując w 1965 dyplom adwokata rotalnego[1].
Prezbiter
edytujW 1958 pracował jako wikariusz w parafii Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej. W latach 1960–1961 był notariuszem w Kurii Metropolitalnej w Krakowie, a w latach 1965–1990 obrońcą węzła małżeńskiego w Sądzie Metropolitalnym w Krakowie. Od 1971 do 1979 pełnił funkcję sekretarza Duszpasterskiego Synodu Archidiecezji Krakowskiej (1972–1979[4]), a w latach 1975–1983 sekretarza I Synodu Prowincji Krakowskiej[5]. W 1979 otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości[1].
W strukturach Konferencji Episkopatu Polski został w 1975 członkiem Komisji ds. Rewizji Prawa Kanonicznego (od 1984 Komisji Prawnej), a w 1983 zespołu mającego zadanie przełożenia na język polski nowego kodeksu prawa kanonicznego. W 1987 objął funkcję krajowego duszpasterza prawników[1]. Również w 1987 został sekretarzem II Ogólnopolskiego Synodu Plenarnego w Polsce (1991–1999[6])[1]. W 1989 wszedł w skład Papieskiej Rady ds. Interpretacji Tekstów Ustawodawczych (od 1999 Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych[7])[1].
Uczestniczył w pracach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności[8]. Od 1990 brał udział w rozmowach dyplomatycznych z rządem RP w sprawie zawarcia konkordatu[1].
Działalność naukowo-akademicka
edytujHabilitację otrzymał w 1975 na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie po przedłożeniu rozprawy «Duplex sententia conformis» w sprawach o nieważność małżeństwa w prawie kanonicznym. Studium historyczno-prawne[1]. W 1987 uzyskał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk prawnych[1][9].
W latach 1965–1967 prowadził wykłady z prawa kanonicznego i był prefektem w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie. W 1965 podjął wykłady i seminarium z prawa kanonicznego na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie (od 1981 Papieskiej Akademii Teologicznej). Tamże w 1968 objął stanowisko zastępcy profesora, a w 1976 docenta. W latach 1974–1980 sprawował urząd prodziekana Papieskiego Wydziału Teologicznego w Krakowie[1], a w latach 1998–2004 rektora Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie[6]. Ponadto od 1967 do 1976 był zatrudniony jako adiunkt na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, a w 1985 prowadził gościnne wykłady na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Świętego Krzyża w Rzymie[1].
W 1965 wszedł w skład Polskiego Towarzystwa Teologicznego, w którym to gremium w latach 1966–1968 pełnił funkcję sekretarza generalnego. W 1990 został członkiem założycielem Stowarzyszenia Kanonistów Polskich oraz członkiem Consiglio Direttivo Międzynarodowego Stowarzyszenia dla Rozwoju Prawa Kanonicznego[1]. Wszedł w skład Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. Należał do Rady Fundacji im. Stefana Batorego[9]. Został członkiem kolegiów redakcyjnych periodyków: „Prawo Kanoniczne”, „Collectanea Theologica”, „Analecta Cracoviensia”, a także Rady Wydawniczej ATK[1].
W działalności naukowej zajmował się prawem kanonicznym, prawem publicznym, posoborowym ustawodawstwem synodalnym i kwestiami dotyczącymi konkordatu[10].
Biskup
edytuj25 marca 1992, wraz z reorganizacją podziału administracyjnego Kościoła w Polsce, Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym nowo utworzonej diecezji sosnowieckiej i przydzielił mu stolicę tytularną Cufruta[1][6]. Święcenia biskupie otrzymał 26 kwietnia 1992 w bazylice św. Piotra w Rzymie. Udzielił mu ich Jan Paweł II, któremu asystowali kardynał Angelo Sodano, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, i kardynał Franciszek Macharski, arcybiskup metropolita krakowski[1]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „In veritate” (W prawdzie)[11]. W diecezji objął urząd wikariusza generalnego[1]. 31 sierpnia 1998 Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa pomocniczego diecezji sosnowieckiej[6].
Został rezydentem archidiecezji krakowskiej, gdzie objął funkcję delegata Arcybiskupa Metropolity Krakowskiego do spraw nauki i kultury[12]. W 2005 został mianowany kanonikiem Kapituły Metropolitalnej na Wawelu[13]. Brał udział w procesie beatyfikacyjnym Jana Pawła II, przewodnicząc w latach 2005–2006 trybunałowi rogatoryjnemu w Krakowie[6].
W ramach prac Konferencji Episkopatu Polski był w latach 1992–1993 zastępcą sekretarza generalnego, a w latach 1993–1998 sekretarzem generalnym Konferencji[5]. Został członkiem Rady Głównej (od 1996 Rady Stałej) i Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej[1]. Z nominacji Jana Pawła II od 11 maja 1998 do 21 czerwca 2010 pełnił funkcję przewodniczącego Kościelnej Komisji Konkordatowej[14][15]. Jako sekretarz generalny Konferencji koordynował całość prac organizacyjnych podróży apostolskiej Jana Pawła II do Polski w 1997, zainicjował wydawanie „Akt Konferencji Episkopatu Polski”, a także przyczynił się do założenia Katolickiej Agencji Informacyjnej i Fundacji „Opoka”. W okresie, kiedy przewodniczył Kościelnej Komisji Konkordatowej, unormowano m.in.: kwestie małżeństw konkordatowych, problemy kościelnego szkolnictwa wyższego i wydziałów teologicznych na uniwersytetach państwowych, sprawy związane z ubezpieczeniem duchownych oraz zagadnienie statusu prawnego kapelanów szpitali i więzień[6].
Uczestniczył w przygotowaniach papieskiej podróży apostolskiej w 1999, a po jej zakończeniu przyczynił się do powołania Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” i został członkiem Rady Fundacji[6]. Objął przewodniczenie w kapitule Nagrody Totus w kategorii propagowanie nauczania Jana Pawła II[6] oraz Radzie Programowej Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie[16]. W 2000 został przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Międzynarodowych Konferencji „Rola Kościoła Katolickiego w procesie integracji europejskiej”, odbywających się pod patronatem Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej[6]. Należał do Rady Patronackiej Krakowskiego Hospicjum dla Dzieci im. ks. prof. Józefa Tischnera[10].
Zmarł nagle 27 grudnia 2018 w Krakowie[17]. 3 stycznia 2019 został pochowany w krypcie grobowej kaplicy św. Michała Archanioła w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie[18].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujPostanowieniem prezydenta Polski Bronisława Komorowskiego z 17 kwietnia 2014 został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[19].
W 2019 został pośmiertnie uhonorowany Złotym Medalem Honorowym za Zasługi dla Województwa Małopolskiego[20].
W 2011 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie[21].
Został wyróżniony: Medalem Świętego Jerzego „Tygodnika Powszechnego” (1998)[5], Polską Nagrodę Europejską Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana (1998)[5][22], Medalem Europejskim przyznanym przez Komitet Integracji Europejskiej i Business Centre Club (2001)[23], Nagrodą Orła Jana Karskiego (2008)[24], Laurem Krakowa XXI wieku (2014)[25] oraz Nagrodą Fundacji im. Janiny Paradowskiej i Jerzego Zimowskiego (2017)[26].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 113–114. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ Historia szkoły. lo-zywiec.pl. [dostęp 2018-06-23].
- ↑ Absolwenci liceum dziennego, którzy zdali egzamin maturalny lub ukończyli szkołę. lo-zywiec.pl. [dostęp 2018-06-23].
- ↑ Kraków: sesja o Synodzie Archidiecezji Krakowskiej. ekai.pl (arch.), 2004-06-07. [dostęp 2018-06-23].
- ↑ a b c d G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 283–284. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ a b c d e f g h i 75-lecie urodzin bp. Tadeusza Pieronka. episkopat.pl (arch.), 2009-10-21. [dostęp 2016-07-18].
- ↑ Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-07-24]. (ang.).
- ↑ K. Barczyk, S. Grodziski, S. Grzybowski: Obywatelskie Inicjatywy Ustawodawcze Solidarności 1980–1990. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2001, s. 5. ISBN 83-7059-503-0. [dostęp 2023-07-07].
- ↑ a b Tadeusz Pieronek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-12-28] .
- ↑ a b Ks. Biskup Tadeusz Pieronek. up.krakow.pl (arch.). [dostęp 2019-02-23].
- ↑ Tadeusz Pieronek na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-09].
- ↑ Nota biograficzna Tadeusza Pieronka na stronie archidiecezji krakowskiej. diecezja.pl (arch.). [dostęp 2018-12-28].
- ↑ Kraków: nowi członkowie Kapituły Metropolitalnej na Wawelu. ekai.pl (arch.), 2005-09-19. [dostęp 2019-06-23].
- ↑ Nowy przewodniczący Kościelnej Komisji Konkordatowej. episkopat.pl (arch.), 2010-06-21. [dostęp 2016-07-18].
- ↑ Nominacja bp. Stanisława Budzika na przewodniczącego Kościelnej Komisji Konkordatowej. episkopat.pl (arch.), 2010-06-21. [dostęp 2014-07-24].
- ↑ Powołanie Rady Programowej Instytutu Dialogu Międzykulturowego. diecezja.pl (arch.). [dostęp 2018-12-28].
- ↑ Zmarł śp. Ks. Biskup Tadeusz Pieronek. diecezja.pl, 2018-12-27. [dostęp 2018-12-28].
- ↑ Bp Tadeusz Pieronek spoczął w krypcie kościoła św. Piotra i Pawła. ekai.pl, 2019-01-04. [dostęp 2019-01-05].
- ↑ M.P. z 2014 r. poz. 697 – pkt 1. [dostęp 2014-09-14].
- ↑ VIII sesja SWM zakończona. malopolska.pl, 2019-04-29. [dostęp 2019-06-08].
- ↑ Doktorzy honoris causa. wsp.krakow.pl (arch.). [dostęp 2019-02-23].
- ↑ Polska Nagroda Europejska. schuman.pl (arch.). [dostęp 2018-06-23].
- ↑ Bp Pieronek nagrodzony Medalem Europejskim. ekai.pl (arch.), 2001-03-27. [dostęp 2018-06-23].
- ↑ Kraków: bp Tadeusz Pieronek odebrał Nagrodę Orła Jana Karskiego. ekai.pl (arch.), 2008-05-12. [dostęp 2018-06-23].
- ↑ Laur dla biskupa Tadeusza Pieronka. krakow.pl (arch.), 2014-10-30. [dostęp 2017-03-07].
- ↑ Nagroda Fundacji im. Janiny Paradowskiej i Jerzego Zimowskiego dla Akcji Demokracja i bp. Pieronka. polityka.pl, 2017-10-25. [dostęp 2018-10-20].
Linki zewnętrzne
edytuj- Tadeusz Pieronek na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-09].
- Tadeusz Pieronek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-10-21] (ang.).
- Tadeusz Pieronek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-10-21] .