Tadeusz Rakoczy
Tadeusz Jan Rakoczy[1] (ur. 30 marca 1938 w Gilowicach) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny bielsko-żywiecki w latach 1992–2013, od 2013 biskup senior diecezji bielsko-żywieckiej.
Tadeusz Rakoczy (2009) | ||
| ||
Kraj działania | ||
---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
30 marca 1938 | |
Biskup diecezjalny bielsko-żywiecki | ||
Okres sprawowania |
1992–2013 | |
Wyznanie | ||
Kościół | ||
Prezbiterat |
23 czerwca 1963 | |
Nominacja biskupia |
25 marca 1992 | |
Sakra biskupia |
26 kwietnia 1992 | |
Odznaczenia | ||
Data konsekracji |
26 kwietnia 1992 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość |
Rzym | ||||||
Miejsce | |||||||
Konsekrator | |||||||
Współkonsekratorzy | |||||||
|
W 1963 został wyświęcony na prezbitera. Studiował na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i w Papieskim Instytucie Biblijnym, uzyskując licencjat z nauk biblijnych. Był prefektem w Wyższym Seminarium Duchownym Archidiecezji Krakowskiej. Razem z Józefem Kowalczykiem organizował polską sekcję Sekretariatu Stanu. W 1992 został mianowany pierwszym biskupem diecezjalnym diecezji bielsko-żywieckiej, który to urząd sprawował do 2013. W 2021 Stolica Apostolska, w wyniku przeprowadzonego dochodzenia dotyczącego sygnalizowanych zaniedbań hierarchy w prowadzeniu spraw o nadużycia seksualne niektórych podległych mu duchownych na szkodę osób małoletnich, podjęła wobec niego decyzje dyscyplinarne, m.in. zakazała uczestnictwa w jakichkolwiek celebracjach lub spotkaniach publicznych.
Życiorys
edytujUrodził się 30 marca 1938 w Gilowicach[2]. W 1956 ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Żywcu[3][4]. Następnie przez rok był pracownikiem Bielskiego Przemysłowego Zjednoczenia Budowlanego. W latach 1957–1963 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie[2]. W trakcie studiów pełnił funkcję dziekana kleryków. Studia ukończył z magisterium z teologii w zakresie teologii biblijnej[5]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 23 czerwca 1963 w katedrze na Wawelu biskup Karol Wojtyła, wikariusz kapitulny archidiecezji krakowskiej. W latach 1964–1970 kontynuował studia teologiczne w krakowskim seminarium. Następnie wyjechał do Rzymu, gdzie studiował na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i w Papieskim Instytucie Biblijnym. Studia ukończył ze stopniem licencjata w dziedzinie nauk biblijnych[2].
W latach 1963–1964 pracował jako wikariusz w parafii Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach i jednocześnie kapelan w miejscowym szpitalu[2][5]. W 1967 został prefektem krakowskiego seminarium[2]. W latach 1976–1978 był duszpasterzem w jednej z rzymskich parafii. Posługę duszpasterską pełnił również wśród Polonii we Francji[5]. W 1978 został pracownikiem przy Stolicy Apostolskiej, gdzie razem z Józefem Kowalczykiem organizował polską sekcję Sekretariatu Stanu, a następnie był jej pracownikiem. W tym samym czasie był także delegatem Metropolity Krakowskiego w Radzie Administracyjnej Fundacji Jana Pawła II[2]. W 1979 został mianowany kapelanem honorowym, a w 1987 prałatem Jego Świątobliwości[5].
25 marca 1992 papież Jan Paweł II mianował go biskupem diecezjalnym diecezji bielsko-żywieckiej. Święcenia biskupie otrzymał 26 kwietnia 1992 w bazylice św. Piotra w Watykanie[2]. Udzielił mu ich papież Jan Paweł II z towarzyszeniem kardynałów Franciszka Macharskiego, arcybiskupa metropolity krakowskiego, i Angela Sodano, sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej[6]. Ingres do katedry św. Mikołaja w Bielsku-Białej, w trakcie którego objął diecezję, odbył 9 maja 1992, natomiast do konkatedry w Żywcu 30 maja 1992. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „In aedificationem Corporis Christi” (Ku budowaniu Ciała Chrystusowego), pochodzące z Listu do Efezjan[2]. W 1994 powołał Instytut Teologiczny im. św. Jana Kantego w Bielsku-Białej[5]. 16 listopada 2013 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z funkcji biskupa diecezjalnego diecezji bielsko-żywieckiej[7][8]. Jednocześnie do czasu objęcia urzędu przez nowego biskupa zlecił mu pełnienie funkcji administratora apostolskiego diecezji[9].
Był współkonsekratorem podczas sakry biskupów bielsko-żywieckich: pomocniczego – Piotra Gregera (2011) i diecezjalnego – Romana Pindla (2014)[6].
W 2019 do Stolicy Apostolskiej wpłynęło zgłoszenie dotyczące zaniedbań hierarchy w prowadzeniu spraw o nadużycia seksualne na szkodę osób małoletnich ze strony niektórych duchownych diecezji bielsko-żywieckiej. Zarzucono mu m.in., że w czasie gdy zarządzał diecezją nie podjął wymaganych działań po otrzymaniu zgłoszenia od mężczyzny twierdzącego, że jako ministrant był molestowany przez podległego hierarsze księdza, co zostało ocenione jako tuszowanie przypadków pedofilii[10][11]. Diecezjalnym etapem dochodzenia, prowadzonego na podstawie motu proprio Vos estis lux mundi, kierował arcybiskup metropolita krakowski Marek Jędraszewski, a postępowanie ostatecznie objęło kwestię niedopełnienia obowiązków w prowadzeniu spraw dotyczących nadużyć seksualnych dwóch duchownych[12]. 28 maja 2021 archidiecezja krakowska poinformowała, że w wyniku tego dochodzenia Stolica Apostolska zarządziła wobec niego: zakazy uczestnictwa w celebracjach, spotkaniach publicznych i zebraniach plenarnych Konferencji Episkopatu Polski, nakaz prowadzenia życia w duchu pokuty i modlitwy, a także wpłacenie darowizny na rzecz Fundacji św. Józefa, powołanej przez Konferencję Episkopatu Polski w celu przeciwdziałania nadużyciom seksualnym w Kościele katolickim[13].
W 2021 państwowa komisja ds. pedofilii złożyła do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez niego (oraz innych biskupów: Romana Pindla, Piotra Gregera i kardynała Stanisława Dziwisza) przestępstwa niezawiadomienia organów ścigania o nadużyciach seksualnych na szkodę małoletnich[14], których w latach 1984–1989 miał się dopuścić ówczesny proboszcz parafii św. Marii Magdaleny w Międzybrodziu Bialskim[15]. Prokurator odmówił wszczęcia postępowania w tej sprawie, uznając, że gdy hierarchowie mieli otrzymać informacje o tych czynach, nie istniał jeszcze prawny obowiązek zawiadomienia organów ścigania[16].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujW 2017 prezydent RP Andrzej Duda nadał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[1][17].
W 2018 otrzymał Odznakę Honorową Primus in Agendo[18].
W 2007 nadano mu honorowe obywatelstwo Oświęcimia[19], a w 2012 gminy Kęty[20], obydwa tytuły odebrano mu w 2021[21][22]. W 2009 został wpisany do Księgi Zasłużonych dla Miasta Bielska-Białej[23], w 2021 zrzekł się tego tytułu[24].
W 2009 przyznano mu tytuł doktora honoris causa Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej[5][25].
Przypisy
edytuj- ↑ a b M.P. z 2017 r. poz. 616. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ a b c d e f g h Nota biograficzna Tadeusza Rakoczego na stronie diecezji bielsko-żywieckiej. diecezja.bielsko.pl. [dostęp 2016-10-09].
- ↑ Lista absolwentów I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Żywcu. lo-zywiec.pl (arch.). [dostęp 2018-04-10].
- ↑ Historia szkoły. lo-zywiec.pl. s. 2. [dostęp 2014-10-18].
- ↑ a b c d e f Ks. Bp Tadeusz Rakoczy. info.ath.bielsko.pl (arch.). [dostęp 2017-05-16].
- ↑ a b Tadeusz Rakoczy. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-01-10]. (ang.).
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Bielsko-Żywiec (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2013-11-16. [dostęp 2013-11-16]. (wł.).
- ↑ Bielsko-Biała: Bp Tadeusz Rakoczy przechodzi na emeryturę. Ks. prał. Roman Pindel – biskupem bielsko-żywieckim. episkopat.pl (arch.), 2013-11-16. [dostęp 2016-10-09].
- ↑ Imię Biskupa Bielsko-Żywieckiego w kanonie Mszy świętej. diecezja.bielsko.pl (arch.), 2013-11-16. [dostęp 2016-10-09].
- ↑ P. Żytnicki: „Wyborcza” ujawnia: Kolejny biskup chronił księdza pedofila. Konsekwencje są dramatyczne. poznan.wyborcza.pl, 2020-07-09. [dostęp 2020-07-09].
- ↑ S. Piegza: Watykan ukarał biskupa Tadeusza Rakoczego. onet.pl, 2021-05-28. [dostęp 2021-05-29].
- ↑ Komunikat metropolity krakowskiego w sprawie biskupa Tadeusza Rakoczego. diecezja.pl, 2020-10-09. [dostęp 2021-06-19].
- ↑ Komunikat Archidiecezji Krakowskiej dotyczący biskupa seniora diecezji bielsko-żywieckiego Tadeusza Rakoczego. diecezja.pl, 2021-05-28. [dostęp 2021-05-28].
- ↑ Sprawa Janusza Szymika. Zawiadomienie w sprawie czterech hierarchów w tym kard. Dziwisza. onet.pl, 2021-03-11. [dostęp 2022-08-18].
- ↑ S. Piegza: Czy Pan Bóg zapomniał o Międzybrodziu?. onet.pl, 2020-09-11. [dostęp 2022-09-10].
- ↑ S. Piegza: Prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa w sprawie biskupów i kard. Dziwisza. onet.pl, 2021-10-01. [dostęp 2021-10-06].
- ↑ Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski dla bp. seniora Tadeusza Rakoczego. ekai.pl, 2017-04-30. [dostęp 2018-04-10].
- ↑ Cieszyn: bp senior Rakoczy odznaczony medalem „Primus in Agendo”. niedziela.pl, 2018-03-25. [dostęp 2018-03-30].
- ↑ Uchwała Nr XIV/139/07 Rady Miasta Oświęcim. web.um.oswiecim.pl, 2007-08-29. [dostęp 2013-04-21].
- ↑ Uchwała Nr XXVII/262/2012 Rady Miejskiej w Kętach. prawomiejscowe.pl, 2012-10-05. [dostęp 2013-04-21].
- ↑ P. Wodniak: Biskup Rakoczy stracił tytuł Honorowego Obywatela Oświęcimia. faktyoswiecim.pl, 2021-06-23. [dostęp 2021-06-25].
- ↑ B. Kwiecień: Rada Miejska w Kętach odebrała biskupowi Tadeuszowi Rakoczemu tytuł Honorowego Obywatela Gminy Kęty. gazetakrakowska.pl, 2021-06-25. [dostęp 2021-06-25].
- ↑ Uchwała Nr XLV/1067/2009 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej. bip.um.bielsko.pl, 2009-08-25. [dostęp 2021-06-06].
- ↑ R. Karp: Biskup senior Tadeusz Rakoczy zrzekł się tytułu zasłużonego dla miasta Bielsko-Biała. diecezja.bielsko.pl, 2021-10-07. [dostęp 2021-10-10].
- ↑ Bielsko-Biała: doktorat honoris causa dla bp. Tadeusza Rakoczego. ekai.pl (arch.), 2009-05-22. [dostęp 2018-04-10].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Tadeusza Rakoczego na stronie diecezji bielsko-żywieckiej. [dostęp 2016-10-09].
- Tadeusz Rakoczy na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-09].
- Tadeusz Rakoczy [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-10-22] (ang.).