Takt (muzyka)
najmniejszy odcinek tekstu muzycznego
Takt – w muzyce europejskiej od ok. połowy XVII w. jest najmniejszym odcinkiem tekstu muzycznego (składającego się z nut i/lub pauz), zawartego między dwiema kreskami, zwanymi kreskami taktowymi. Wyznacza regularne odcinki czasowe, określone przez metrum[1].
Rodzaje kresek taktowych
edytujNajczęściej używane kreski taktowe:
- a: pojedyncza – oddziela poszczególne takty
- b: podwójna – oddziela dwie części utworu
- c: podwójna, z czego druga jest pogrubiona – używana na zakończenie utworu lub w przypadku utworów wieloczęściowych (np. sonata) na koniec ich poszczególnych części
- d: początek repetycji – początek fragmentu, który należy powtórzyć
- e: koniec repetycji – znak kończący powtarzany fragment
Oznaczenia metryczne
edytujTakt jest jednostką realizującą schemat metryczny (metrum). Oznacza to, że znajdują się w nim wartości (lub ich zamienniki), które podane są w oznaczeniu taktowym umieszczonym na pięciolinii za kluczem.
Podział taktów
edytujTakty ze względu na liczbę jednostek dzieli się na:
- parzyste:
- dwudzielne (np. 2/4, 6/8)
- czterodzielne (4/4)
- nieparzyste (np. 3/4, 5/4, 9/8)
Ze względu na rozkład akcentów metrycznych takty dzieli się na:
- proste (np. 2/4, 3/4)
- złożone (np. 4/4, który składa się z dwóch taktów prostych: 2/4 + 2/4; 9/8 złożony z trzech taktów 3/8), w których drugi takt również posiada akcent metryczny (słabszy).
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Habela 1968 ↓, s. 193.
Bibliografia
edytuj- Jerzy Habela: Słowniczek muzyczny. Warszawa: PWM, 1968. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).