Takt (muzyka)

najmniejszy odcinek tekstu muzycznego

Takt – w muzyce europejskiej od ok. połowy XVII w. jest najmniejszym odcinkiem tekstu muzycznego (składającego się z nut i/lub pauz), zawartego między dwiema kreskami, zwanymi kreskami taktowymi. Wyznacza regularne odcinki czasowe, określone przez metrum[1].

Rodzaje kresek taktowych

edytuj

Najczęściej używane kreski taktowe:

 

  • a: pojedyncza – oddziela poszczególne takty
  • b: podwójna – oddziela dwie części utworu
  • c: podwójna, z czego druga jest pogrubiona – używana na zakończenie utworu lub w przypadku utworów wieloczęściowych (np. sonata) na koniec ich poszczególnych części
  • d: początek repetycji – początek fragmentu, który należy powtórzyć
  • e: koniec repetycji – znak kończący powtarzany fragment

Oznaczenia metryczne

edytuj

Takt jest jednostką realizującą schemat metryczny (metrum). Oznacza to, że znajdują się w nim wartości (lub ich zamienniki), które podane są w oznaczeniu taktowym umieszczonym na pięciolinii za kluczem.

 

Podział taktów

edytuj

Takty ze względu na liczbę jednostek dzieli się na:

  • parzyste:
    • dwudzielne (np. 2/4, 6/8)
    • czterodzielne (4/4)
  • nieparzyste (np. 3/4, 5/4, 9/8)

Ze względu na rozkład akcentów metrycznych takty dzieli się na:

  • proste (np. 2/4, 3/4)
  • złożone (np. 4/4, który składa się z dwóch taktów prostych: 2/4 + 2/4; 9/8 złożony z trzech taktów 3/8), w których drugi takt również posiada akcent metryczny (słabszy).

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Habela 1968 ↓, s. 193.

Bibliografia

edytuj