Tambora

stratowulkan w Indonezji

Tambora (indonez. Gunung Tambora) – czynny wulkan na wyspie Sumbawa w Indonezji; zaliczany do stratowulkanów[1].

Tambora
Gunung Tambora
Ilustracja
Widok z lotu ptaka na masyw i kalderę wulkanu Tambora
Państwo

 Indonezja

Położenie

Sumbawa

Wysokość

2850 m n.p.m.

Wybitność

2850 m

Dane wulkanu
Rok erupcji

1967[1]

Typ wulkanu

stratowulkan

Aktywność

czynny

Położenie na mapie Indonezji
Mapa konturowa Indonezji, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Tambora”
Ziemia8°15′S 118°00′E/-8,250000 118,000000
Położenie wulkanu Tambora

Wysokość 2850 m[1]; średnica krateru ok. 7 km, głębokość 1100 m.

Erupcja w 1815 roku

edytuj

Najsilniejsza erupcja miała miejsce 10 kwietnia 1815 r. (oceniana jako najpotężniejsza erupcja wulkanu w czasach historycznych, 7 w 8-stopniowej skali eksplozywności wulkanicznej), kiedy z wulkanu wydobyło się ok. 100 km³ materiału wulkanicznego (szacuje się, że przed wybuchem wulkan miał wysokość ok. 4200 m); słup wybuchu osiągnął wysokość 44 km. Wybuch był słyszany w promieniu ponad 2000 km. Popiół wulkaniczny został rozrzucony w promieniu 1300 km, w miejscach odległych o ok. 900 km na Jawie i Borneo jego warstwa miała 1 cm grubości, na samej Sumbawie do 1,5 m. Najdrobniejsze frakcje popiołu unosiły się w atmosferze jeszcze przez wiele miesięcy, okrążając kulę ziemską i znacząco ograniczając natężenie promieniowania słonecznego dochodzącego do powierzchni naszej planety. Rok 1816 przeszedł do historii pod nazwą „Roku bez lata”. Zanotowano wówczas obniżenie się temperatur i znaczny spadek plonów zbóż w Europie i Ameryce Północnej. Wnioski takie zostały potwierdzone przez badania pierścieni wzrostowych drzew[2].

Skutki wybuchu:

  • setki tysięcy ofiar śmiertelnych, w tym ok. 11 700 bezpośrednio wskutek wybuchu, reszta na skutek głodu i chorób spowodowanego zniszczeniem zbiorów i pól, zatruciem zbiorników wodnych, powietrza itp.
  • całkowita zagłada ludu Tambora
  • fala tsunami o wysokości 10 m
  • trzęsienia ziemi odczuwane m.in. w odległym o ok. 500 km mieście Surabaja;
  • brak lata w 1816 r. w wielu miejscach na półkuli północnej, głównie w Europie i Ameryce Pn. i związana z tym klęska nieurodzaju i głodu
  • obniżenie średnich temperatur globalnych o 0,3-0,4 C[3]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Tambora, [w:] Global Volcanism Program [online], Smithsonian Institution [dostęp 2019-02-25] (ang.).
  2. Chłodzące wulkany [online], KopalniaWiedzy.pl [dostęp 2009-01-06] (pol.).
  3. R.B. Stothers, The great Tambora eruption in 1815 and its aftermath, „Science”, 224, 1984, s. 1191–1198, DOI10.1126/science.224.4654.1191, ISSN 0036-8075, Bibcode1984Sci...224.1191S [dostęp 2021-04-16].