Wikipedia

Tana Umaga

nowozelandzki rugbysta i trener

Tana Umaga (ur. 27 maja 1973 w Lower Hutt) – nowozelandzki rugbysta, reprezentant kraju, pięciokrotny zwycięzca Pucharu Trzech Narodów, brązowy medalista Pucharu Świata 2003, następnie trener.

Tana Umaga
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Jonathan Falefasa Umaga

Pseudonim

T[1]

Data i miejsce urodzenia

27 maja 1973
Lower Hutt, Nowa Zelandia

Wzrost

188 cm

Masa ciała

102 kg

Rugby union
Pozycja

środkowy ataku, skrzydłowy

Kariera juniorska
Lata Zespół
1980–1986 Wainuiomata RFC
1993–1994 Petone
1993–1994 Wellington
Kariera seniorska
Lata Zespół Wyst. (Pkt.)
1993–2007 Petone (klub)
1994–2007 Wellington (NPC) 100 (260)
1994 Rugby Viadana
1996–2007 Hurricanes (Super 12/14) 122 (235)
2006–2007 RC Toulonnais 7 (10)
2009–2010 RC Toulonnais 14 (5)
2010 Counties Manukau (NPC) 10 (5))
2011 Chiefs (Super Rugby) 7 (5)
Reprezentacja narodowa
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
1994  Nowa Zelandia U-21
1997–2005  Nowa Zelandia 74 (180)
Kariera trenerska
Lata Zespół
2007–2010 RC Toulonnais
2010– Counties Manukau
2015  Nowa Zelandia U-20 (as.)
Rugby league
Kariera juniorska
Lata Zespół
1988-1991 Parkway College
1988–1991 Wainuiomata Lions
Kariera seniorska
Lata Zespół Wyst. (Pkt.)
1991–1993 Wainuiomata Lions
1991–1992 Wellington (region)
Reprezentacja narodowa
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
1991–1992  Nowa Zelandia U-19

Życiorys edytuj

Urodził się w Lower Hutt w rodzinie samoańskiego pochodzenia. Początkowo trenował rugby union w dziecięcych drużynach Wainuiomata RFC[2], obszar Wainuiomata był jednak ostoją rugby league, toteż Umaga podjął treningi w tej odmianie sportu uczęszczając do Parkway College[3]. Występował następnie w klubie Wainuiomata Lions oraz regionalnym zespole Wellington[2], a w latach 1991–92 otrzymywał też powołania do kadry U-19[2][4]. Udał się również na testy do występującego w National Rugby League klubu Newcastle Knights, po dwóch tygodniach powrócił jednak do kraju[4][5].

W wieku dziewiętnastu lat wybrał rugby union i zamierzał powrócić do zespołu Wainuiomata RFC, za namową brata Mike’a pojawił się jednak w silniejszym Petone Rugby Club[1][3], z którym pozostał związany przez całą karierę występując w nim w miarę możliwości[6]. W 2003 roku został wybrany do regionalnej drużyny Wellington w kategorii U-21[4], rok później zadebiutował w seniorskim zespole w National Provincial Championship[7][8] oraz otrzymał powołanie do kadry U-21[2][4]. Po zakończeniu nowozelandzkiego sezonu wyjechał natomiast do Włoch, gdzie grał w Rugby Viadana[9][10][11].

W 1996 roku został jednym z inauguracyjnych zawodników Hurricanes, zespołu utworzonego do występów w międzynarodowej lidze Super 12[4]. W pierwszych trzech sezonach nie opuścił żadnego spotkania, a dwanaście przyłożeń w 1997 roku zwróciły na niego uwagę selekcjonerów kadry[1][4]. Pod nieobecność podstawowych skrzydłowych, Jonah Lomu i Glena Osborne’a, zadebiutował w nowozelandzkiej drużynie narodowej przeciwko Fidżi[11][12], w kończącym sezon tournée do Europy grał jednak tylko w towarzyskich spotkaniach[1]. W kolejnym roku spadek jego formy i powrót do gry innych zawodników spowodowały, iż w ogóle nie znalazł się w pierwszej kadrze[4][11], grając jedynie dla zespołu rezerw[1]. W 1999 roku zagrał przeciwko swojemu bratu, Mike'owi, gdy Nowa Zelandia spotkała się z Samoa[13], następnie zdobył hat-trick w meczu z Francją[11], a w drugiej połowie roku udał się na Puchar Świata w Rugby 1999, w którym All Blacks zajęli czwarte miejsce[14]. Wystąpił wówczas w pięciu z sześciu spotkań rywalizując w o miejsce w składzie z takimi zawodnikami jak Jeff Wilson, Jonah Lomu czy Christian Cullen[1][15].

Świetna forma w sezonie 2000[16], zarówno dla Wellington, z którym zwyciężył w mistrzostwach kraju[17][18], jak i dla reprezentacji, zaowocowała otrzymaniem wyróżnienia dla najlepszego nowozelandzkiego zawodnika[19]. Wówczas też zmienił pozycję na boisku ze skrzydłowego na środkowego ataku[1][4]. Na kolejnym Pucharze Świata już w pierwszej połowie otwierającego kampanię All Blacks meczu z Włochami po zderzeniu z Carlosem Spencerem doznał urazu kolana, który wyeliminował go z reszty zawodów[20][21][22], w których Nowozelandczycy zdobyli brązowe medale[23]. Na turnieju tej rangi zagrał zatem sześciokrotnie[24].

Za kadencji nowego selekcjonera reprezentacji, Grahama Henry’ego, został mianowany kapitanem – pierwszym pochodzenia samoańskiego – i pełnił tę rolę w latach 2004-2005[4]. Reprezentacyjną karierę zakończył w roku, w którym All Blacks wygrali jedenaście z dwunastu pojedynków, w tym trzykrotnie pokonali British and Irish Lions podczas ich tournée, zwyciężyli w Pucharze Trzech Narodów oraz zdobyli Bledisloe Cup i Wielkiego Szlema[25]. W nowozelandzkiej reprezentacji w latach 1997–2005 rozegrał zatem 74 testmecze i zdobył 180 punktów, dodatkowo zagrał jeszcze w pięciu towarzyskich spotkaniach zdobywając jedno przyłożenie[1][26].

Dla Hurricanes do maja 2007 zagrał 122 razy, w latach 2003–2005 pełniąc dodatkowo funkcję kapitana[4]. W 2005 roku został także pierwszym graczem tej drużyny, który osiągnął barierę stu spotkań[27], a czwartym w historii rozgrywek Super 14[4][28]. Rozpoczętą w 1994 roku karierę w barwach Wellington ukoronował natomiast setnym meczem w NPC rozegranym w sierpniu 2007 roku[29]. Ogłosił następnie zakończenie kariery zawodniczej[30] i wyjechał do Francji objąć na dwa lata stanowisko dyrektora sportowego RC Toulonnais[31], w którym był już zawodnikiem pomiędzy październikiem 2006 a styczniem 2007[32][33][34]. W sezonie 2007/2008 poprowadził zespół do zwycięstwa w Pro D2 i awansu do Top 14[35]. Na początku 2009 roku klub znajdował się na końcu ligowej tabeli, Umaga postanowił zatem powrócić do grania, by pomóc uchronić go przed spadkiem[36][37]. Zespół utrzymał się wówczas w lidze, a Umaga pozostał w klubie na stanowisku asystenta trenera, którym został Philippe Saint-André. Pod koniec sezonu 2009/10 ponownie jednak znalazł się na boisku, gdy formację ataku przetrzebiły kontuzje[38][39], zaś zespół awansował do półfinału ligi[40] oraz finału Europejskiego Pucharu Challenge[41][42].

W marcu 2010 roku ogłosił, iż powraca do Nowej Zelandii, by zostać zawodnikiem i asystentem trenera w występującym w National Provincial Championship zespole Counties Manukau[43][44]. Występy w klubie rozpoczął już w lipcu przedsezonowymi meczami przygotowawczymi[45] i zakończył ostatnim spotkaniem fazy zasadniczej[46], z kampanii Counties w kolejnym sezonie wyeliminowała go kontuzja[4]. Stał się również dostępny do gry dla zespołu Super Rugby, Chiefs, choć pojawiły się wątpliwości, czy potrafi grać jeszcze na takim poziomie[47]. Został jednak ujęty w składzie na sezon 2011[48], w którym występował nieregularnie z powodu kontuzji[49]. Został też najstarszym graczem w tych rozgrywkach[50], który to rekord został pobity w 2013 roku przez Brada Thorna[51].

Pod koniec grudnia 2011 roku został mianowany pierwszym trenerem Counties Manukau[52][53]. Już w najbliższym sezonie awansował z zespołem do najwyższej klasy rozgrywkowej[54], co dało mu kolejny, dwuletni kontrakt[55] i wyróżnienie dla najlepszego trenera dystryktu[56][57]. Tę samą nagrodę otrzymał rok później[58], gdy prowadzona przez niego drużyna zdobyła Ranfurly Shield po raz pierwszy w swej historii[59][60]. W kwietniu 2014 roku przedłużył kontrakt o kolejne dwa lata[61], zgłosił swój akces także do prowadzenia singapurskiego zespołu, gdyby wygrał on walkę o miejsce w poszerzonych rozgrywkach Super Rugby[62]. Pod koniec tego roku został mianowany asystentem trenera narodowej kadry U-20 na MŚ 2015[63].

Varia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h Tana Umaga. stats.allblacks.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  2. ↑ a b c d Tana Umaga Fact Sheet. tanaumaga.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-03)]. (ang.).
  3. ↑ a b c Tana - the man behind the legend. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m Tana Umaga. hurricanes.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  5. ↑ Cade Umaga, son of All Blacks legend Tana, could be set for NRL debut with Melbourne Storm. news.com.au. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-20)]. (ang.).
  6. ↑ So Long Tana!. petonerugby.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (ang.).
  7. ↑ Umaga confirms retirement. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  8. ↑ Umaga has Capital charm. allblacks.com @ web.archive.org. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  9. ↑ Vanetti Flavio. Ecco Umaga: «Sono l' altro Lomu» Il fenomeno degli All Blacks: «Scalzare Jonah? Non mi piace, ma è giusto così». „Corriere della Sera”, s. 47, 23 novembre 2000. (wł.). 
  10. ↑ Dal 1990 al 2000. rugbyviadana.it. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (wł.).
  11. ↑ a b c d Umaga minor can cope with game's major pressures. independent.co.uk. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  12. ↑ Tana Umaga - Tough to enter a special club. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  13. ↑ Test first as prop brothers square off. smh.com.au. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  14. ↑ 1999: Sacre bleu! France demolish All Blacks. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  15. ↑ Rugby World Cup 1999. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-23)]. (ang.).
  16. ↑ All Blacks opt for hard men. news.bbc.co.uk. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  17. ↑ Wellington win NPC in thriller. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  18. ↑ Lomu double takes Wellington to dramatic NPC title : match report. espnscrum.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  19. ↑ Umaga takes prestigious title. espnscrum.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  20. ↑ Kiwis put 70 on understrength Italy. abc.net.au. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  21. ↑ Injury downside to All Blacks' gamble. theage.com.au. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  22. ↑ Umaga uncertain about future plans. espnscrum.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  23. ↑ 2003: Four more years - the tournament goes on. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  24. ↑ Tana Umaga. rwc2003.irb.com @ web.archive.org. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  25. ↑ Umaga goes out on a high. scotsman.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  26. ↑ Tana Umaga. espnscrum.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  27. ↑ History of the Hurricanes. hurricanes.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  28. ↑ Hurricanes close in on semifinal spot. iol.co.za. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  29. ↑ Season-by-season Record - 2007. wellingtonrugby.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-07)]. (ang.).
  30. ↑ Struggling coach Umaga picks himself to play for Toulon. smh.com.au. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-18)]. (ang.).
  31. ↑ Umaga out of retirement for Toulon. tvnz.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  32. ↑ Umaga deal with Toulon 'confirmed'. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  33. ↑ Parcours de Tana UMAGA. rctoulon.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  34. ↑ Umaga leaves Toulon a hero. allblacks.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-09)]. (ang.).
  35. ↑ Toulon win ProD2. planetrugby.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-21)]. (ang.).
  36. ↑ Umaga back playing to help save Toulon. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  37. ↑ Former All Black Tana Umaga says comeback was his decision. telegraph.co.uk. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  38. ↑ Former AB Tana Umaga laces up boots again. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  39. ↑ All Blacks legend Tana Umaga, 36, confirms playing return with Toulon. frenchrugbyclub.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  40. ↑ Clermont edge out Toulon in epic. espnscrum.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  41. ↑ Blues beat Toulon to win Euro Challenge. smh.com.au. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  42. ↑ Southern links to a northern showpiece. ercrugby.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-25)]. (ang.).
  43. ↑ It's definitely time to come home - Umaga. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  44. ↑ Umaga to leave Toulon. skysports.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  45. ↑ Chuffed Tana Umaga loving life with Counties. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  46. ↑ Hawke's Bay deny Counties-Manukau. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  47. ↑ Umaga set for NZ return. sport24.co.za. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  48. ↑ Former All Blacks captain Tana Umaga to play Super Rugby with the Chiefs in 2011. foxsports.com.au. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  49. ↑ Umaga not ruling out Super 2012. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  50. ↑ Veteran Umaga handed Chiefs start. espnscrum.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  51. ↑ Evergreen Thorn to play on for Highlanders. espnscrum.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  52. ↑ Tana Umaga announced as Head Coach of Steelers. steelers.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (ang.).
  53. ↑ Tana Umaga to coach Counties. tvnz.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  54. ↑ NZRU congratulates Counties Manukau Steelers. nz.sports.yahoo.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]. (ang.).
  55. ↑ Umaga re-signs with Counties Manukau. steelers.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (ang.).
  56. ↑ Umaga wins Coach of the Year. steelers.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  57. ↑ 2012 Sporting Excellence Award Results. cmsport.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  58. ↑ 2013 Sporting Excellence Award & School Award - WINNERS. cmsport.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  59. ↑ Ranfurly Shield leaves Bay. nzherald.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  60. ↑ Umaga on coaching: From Toulon to Pukekohe. espnscrum.com. [dostęp 2015-01-13]. (ang.).
  61. ↑ Umaga Announces Future. steelers.co.nz. [dostęp 2015-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-17)]. (ang.).
  62. ↑ Umaga keen on Singapore coaching job. planetrugby.com. [dostęp 2015-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-03)]. (ang.).
  63. ↑ Scott Robertson appointed head coach of New Zealand Under 20. allblacks.com. [dostęp 2015-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-03)]. (ang.).
  64. ↑ New baby for the Umaga's. petonerugby.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (ang.).
  65. ↑ Head coach Mike Umaga. sport.bham.ac.uk. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (ang.).
  66. ↑ Umaga-Marshall signs with Canterbury. rugbyweek.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-21)]. (ang.).
  67. ↑ Umaga uncle, nephew test kinship over shield. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  68. ↑ Top ten sporting acts. www1.skysports.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  69. ↑ Great acts of sportsmanship. espn.co.uk. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  70. ↑ IRB player of the year to be decided on Sunday. espnscrum.com. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  71. ↑ IRB Player of the Year nominees announced. irb.com @ web.archive.org. [dostęp 2015-01-13]. (ang.).
  72. ↑ World Rugby Player of the Year nominees named. worldrugby.org. [dostęp 2015-01-13]. (ang.).
  73. ↑ The Queen’s Birthday Honours List 2006. dpmc.govt.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  74. ↑ Marking five years of progress. rwc2011.irb.com. [dostęp 2014-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-26)]. (ang.).
  75. ↑ Tana Umaga becomes Rugby World Cup volunteer. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
  76. ↑ Tana Umaga Up Close - book extract. stuff.co.nz. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tana_Umaga&oldid=70585202”