Taniec w Bibliitaniec, obok muzyki i śpiewu, jest naturalnym wyrazem radości ludzkiej[1]. Taniec pełnił ważną rolę w życiu religijnym i świeckim starożytnego Izraela, o czym świadczą zapisy biblijne. Tańcom towarzyszyły pieśni oraz muzyka instrumentalna, której charakter można dziś określić tylko w przybliżeniu. Kobiety i mężczyźni zwykle tańczyli osobno.

Taniec w Starym Testamencie edytuj

 
Dawid tańczący przed Arką Przymierza - obraz Domenico Gargiulo

W Starym Testamencie opisano kilka zastosowań tańca, najczęściej jednoznacznie pozytywnych. Na taniec, według mędrców biblijnych, przeznaczony był odpowiedni czas:

Jest czas płaczu i czas śmiechu, czas żałoby i czas radosnego tańca (Księga Koheleta; tłum. BWP)[2]

Pierwszy taniec (pląsy) opisano w Wj (15 rozdział) tzw. Kantyk Mojżesza, kiedy Izraelici na chwałę Jahwe, który zgładził Egipcjan w Morzu Czerwonym, wtedy Miriam prorokini zaśpiewała pieśń na chwałę Boga, a wszystkie kobiety tańczyły przy uderzaniach tamburynów.

Dziękczynienie i radość taniec wyrażał podczas pochodów wojowników powracających ze zwycięskich bitew, również tańcem witały ich kobiety (Sdz 11:34; 1Sm 18:6, 7; 21:11; 29:5). Tańczono przy uroczystościach triumfalnych i świętach publicznych - począwszy od starego święta żniw w Szilo w czasach Sędziów[3]. Psalmy (np. 149 i 150) wzywały do chwalenia Jahwe na instrumentach i w pieśniach połączonych z tańcami.

Autor wielu psalmów - Dawid tańczył przed Arką Przymierza[4], co jego żona Mikal uznała za niestosowne, gdyż król tańczył w lnianym efodzie (formie spódniczki), co w tamtych czasach było oznaką poddania zwycięskiemu królowi. Mikal jednak wzięła to za czyn wielce niestosowny wobec poddanych[5]. Za swoją uwagę Mikal została ukarana przez Boga niepłodnością. Pieśń nad Pieśniami chwaliła taniec Szunemitki[6].

Stary Testament wspomina też o praktykach pogańskich: tańczono wokół wizerunków i ołtarzy bożków (np. Dionizosa i Astarte). Izraelici zbuntowani przeciw Mojżeszowi tańczyli przed złotym cielcem[7].

Taniec w Nowym Testamencie edytuj

 
Maurycy Gottlieb - taniec Salome

W Nowym Testamencie taniec pełnił naturalną rolę przy świętowaniu z okazji powrotu syna marnotrawnego[8].

Ewangelia Mateusza opisuje taniec córki Herodiady (prawdopodobnie Salome III) na uczcie Heroda Antypasa, który z zachwytu obiecał spełnić każde jej życzenie. Salome zażyczyła sobie wtedy głowy Jana Chrzciciela na misie.

Przypisy edytuj

  1. Paul Achtemeier (red. naukowa): Encyklopedia Biblijna. Wyd. trzecie poprawione. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Vocatio", 2004, s. 1236, seria: Prymasowska Seria Biblijna. ISBN 83-7146-213-1. (pol.).
  2. Koh 3,4 w przekładach Biblii.
  3. Sdz 21,21
  4. Dawid wtedy tańczył z całym zapałem w obecności Pana, a ubrany był w lniany efod; (2Sm 6,14; BT5)
  5. Komentarz do 2 Sm 6,20 w Biblii jerozolimskiej, s. 346.
  6. Pnp 7,1
  7. Wj 32,19
  8. Łk 15,25

Bibliografia edytuj

  • Paul Achtemeier (red. naukowa): Encyklopedia Biblijna. Wyd. trzecie poprawione. Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Vocatio", 2004, s. 1236, seria: Prymasowska Seria Biblijna. ISBN 83-7146-213-1. (pol.).
  • Michał Nowodworski (red.): Encyklopedia Kościelna. T. XXVIII. Warszawa: Drukarnia Czerwińskiego i spółki, 1905, s. 182-183.
  • Encyclopadia Biblica: A Critical Dictionary of the Literary, Political and Religion History, the Archeology, Geography and Natural History of the Bible (1899), wersja online