Tarachoptera
Tarachoptera – wymarły rząd owadów nowoskrzydłych z kladu Amphiesmenoptera. W zapisie kopalnym znany z kredy późnej. Przypominały prymitywne motyle i chruściki. Porośnięte były łuskami. Miały spłaszczoną grzbietobrzusznie głowę, długą szyję i smukłe odnóża. Ich larwy żerowały prawdopodobnie wewnątrz tkanek roślinnych.
| Tarachoptera | |||
| Mey et el., 2017 | |||
| Okres istnienia: cenoman | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| (bez rangi) | Amphiesmenoptera | ||
| Rząd |
Tarachoptera | ||
| Rodziny | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Relacje filogenetyczne rzędów Amphiesmenoptera wg Meya i innych, 2017[1]
|
Rząd ten został wprowadzony w 2017 roku przez Wolframa Meya, Wilfrieda Wicharda, Patricka Müllera i Bo Wanga. Obejmuje cztery gatunki z dwóch rodzajów: Tarachocelis i Kinitocelis, zaliczane do jednej rodziny Tarachocelidae. Opisano je na podstawie 14 inkluzji w bursztynie birmańskim, datowanych na cenoman w kredzie późnej[1]. Tarachoptera wraz z Permotrichoptera, chruścikami, motylami oraz 3 rodzinami o niejasnej pozycji należą do grupy Amphiesmenoptera[1][2].
Opis edytuj
Były to niewielkie owady o długości przednich skrzydeł od 2,3 do 4,5 mm, pokrojem ciała przypominające współczesne chruściki z rodziny wodolotkowatych oraz prymitywne motyle z rodzin Heterobathmiidae i Acanthopteroctetidae. Głowa, czułki, tułów i odnóża i częściowo skrzydła porośnięte były u nich łuskami. Miały grzbietobrzusznie spłaszczoną głowę pozbawioną przyoczek. Na powierzchni głowy widoczne były szwy koronalny, czołowy i czołowo-policzkowy, a poprzeczna bruzda dzieliła anteclypeolabrum (powstałe ze zrośniętych przedustka i wargi górnej) od frontoclypeus (zrośnięte czoło i zaustek). Na czole i ciemieniu obecna była para wydłużonych łatek szczecinkowych. Aparat gębowy cechowały szczątkowe żuwaczki, trójkątne żuwki zewnętrzne oraz trójczłonowe głaszczki: długie wargowe i bardzo małe szczękowe. Wydłużoną szyję cechowała obecność – obok sklerytów bocznych – także pary sklerytów grzbietowych. Przedplecze było poprzecznie podzielone błoniastą bruzdą i miało miejscami oszczecinione boki. W użyłkowaniu skrzydeł trzy żyłki radialne formowały długą komórkę, zamkniętą u szczytu żyłką poprzeczną r1-r2. Błona skrzydeł miała ziarnisty wygląd wskutek gęstego pokrycia guzkami. Smukłe odnóża pozbawione były ostróg na goleniach. Samiec miał narządy kopulacyjne przykryte od góry pojedynczą płytką i wciągnięte w dziewiąty segment odwłoka, którego brzuszno-ogonową krawędź zdobił grzebień kolców[1].
Paleoekologia edytuj
Najprawdopodobniej były to owady lądowe. Drobne rozmiary owadów dorosłych sugerują, że larwy były endofagami, być może minującymi liście, gdyż miny liściowe znane są w zapisie kopalnym już od jury późnej. Grzbietobrzusznie spłaszczona głowa form dorosłych oznaczać może przystosowanie do ukrywania się w szczelinach, pęknięciach kory bądź w zwiniętych liściach. Z budowy aparatu gębowego wynika, że formy dorosłe przyjmowały roślinny pokarm płynny lub drobnoziarnisty. U jednego z gatunków, Tarachocelis microlepidopterella, wykryto obecność na obu parach skrzydeł łusek androkonialnych (zapachowych), co wskazuje, że samce wabiły samice za pomocą feromonów[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e W. Mey, W. Wichard, P. Müller, B. Wang. The blueprint of the Amphiesmenoptera – Tarachoptera, a new order of insects from Burmese amber (Insecta, Amphiesmenoptera). „Fossil Record”. 20, s. 129-145, 2017.
- ↑ Joël Minet, Di-Ying Huang, Hao Wu, André Nel. Early Mecopterida and the systematic position of the Microptysmatidae (Insecta: Endopterygota). „Annales de la Société Entomologique de France”. 46 (1—2), s. 262–270, 2010. Société Entomologique de France. DOI: 10.1080/00379271.2010.10697667.